TY  - JOUR
T1  - Kur’ân Okumanın, Dinlemenin ve Anlamaya Çalışmanın Hasenât Açısından Değeri
TT  - The Value of Reading, Listening to and Trying to Understand the Quran in Terms of Good Deeds
AU  - Bedir, Lokman
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.47424/tasavvur.1649159
JF  - Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi
JO  - tasavvur
PB  - Tekirdag Namik Kemal University
WT  - DergiPark
SN  - 2619-9130
SP  - 831
EP  - 859
VL  - 11
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Kur’ân-ı Kerim’in orijinal metninin kıraatinin ibadet değeri taşıyıp ta-şımadığı meselesi güncelliğini koruyan kadim bir tartışmadır. Makalenin genelinde daha çok tarama yöntemi kullanılacak, sonuçta ise değerlendirme yapılacak olup Kur’an tilavetinin ve dinlemenin karşılıksız kalmayacağının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu nedenle çalışmada okuma, dinleme ve anlama şeklinde olmak üzere mü‘minin Kur’an’la iştigalinin hasenât açı-sından önemi ele alınmıştır. Birtakım çevrelerce, özellikle hatim okuma gibi eylemlere yöneltilen eleştirilere cevap olması ve konuya açıklık getirilmesi amacıyla çalışmada okuma ve dinleme üzerinde daha fazla durulmuştur. Kur’ân’da, insanın söz ve fiilleri; sevap/günah ekseninde olmak üzere “ha-senât/seyyiât”, “sâlihât/seyyiât”, “hayr/şer”, “tayyibât/habîsât” ve “ma‘rûf/münker” gibi kavramlar eşliğinde temelde iki ana grupta toplan-mıştır. Kur’ân okumanın, bahsi geçen kavram gruplarının ilk kısmına gire-ceğinde bir tereddüt yaşanmaması gerekirken; Kur’ân’ı okumanın bir değe-rinin olmadığını veya önemsiz olduğunu, aslolanın manasını anlamak oldu-ğunu söyleyen kimseler mevcuttur. Kur’ân, manası anlaşılıp hayata akta-rılmak üzere indirildiğinden bu kesimin söylediklerinin bir nebze tutarlılığı olabilir. Ancak Kur’ân aynı zamanda ibadet kitabıdır ki; namazda okuduğu sure veya âyetin anlamını bilen ve bilmeyen her mü‘min için namazda kı-raat farzdır. Namazın, hasenât grubu içerisinde yer alacağı şüphesizdir. Allah Teâlâ her bir haseneye mükâfat vereceğini beyan etmiştir. Hasenâtın geçtiği birçok âyette; iyiliklerin kötülükleri gidereceği de ifade edilmiştir. Ne-tice itibariyle namazın içinde veya dışında olması fark etmeksizin anlamını bilerek veya bilmeyerek ḥasenât/sâlihât/hayr/tayyibât/ma‘rûf niyetiyle Kur’ân okunması durumunda okuyan kimse adına hasenât olacağı gibi, günahlarının affına vesile olması ve mükâfata nail olması umulur.
KW  - Tefsir
KW  - Kur’ân’ı Okumak
KW  - Dinlemek
KW  - Anlamak
KW  - Hasenât
KW  - Mükâfat.
N2  - The issue of whether the recitation of the original text of the Holy Quran has a worship value or not is an ancient debate that still maintains its current status. The article will primarily uses scanning method and an evaluation will be made at the end, with the aim of revealing that recitation and listening to the Quran will not go unrewarded. For this reason, the study addresses the importance of the believer's occupation with the Quran in the forms of reading, listening and understanding in terms of good deeds (ḥasanāt). In order to respond to the criticisms directed by certain circles, especially at actions such as khatm (entirely recitation of the Quran in Ara-bic), and to clarify the issue, more emphasis has been placed on reciting and listening in the study. In the Quran, man's words and actions are basically grouped into two main groups, with concepts such as “ḥasanât/sayyiât”, “ṣāliḥāt/sayyiāt”, “khayr/sharr”, “ṭayyibāt/khabīsāt” and “ma‘rūf/munkar”. While there should be no hesitation that reciting the Quran will fall into the first group of the aforementioned concept groups; there are those who say that reciting the Quran in Arabic (even without understanding) has no value or is unimportant, and that what matters is understanding its meaning. Since the Quran was revealed to be understood and applied to life, there may be some consistency in what this group cla-ims. However, the Quran is also a book of worship; recitation in prayer (ṣalāt) is obligatory for every believer, whether s/he knows the meaning of the chapter or verse s/he recites in prayer or not. There is no doubt that prayer will be included in the group of good deeds (ḥasanāt). Allah Al-mighty has declared that He will reward every good deed. In many verses where the word of ḥasanât is mentioned, it is also stated that good deeds (ḥasanāt) will eliminate evil deeds. As a result, regardless of whether it is inside or outside of prayer, if the Quran is recited with the intention of ḥasanāt/ṣāliḥāt/khayr/ṭayyibāt/ma‘rūf, knowing or not knowing its mea-ning, it will be good deeds for the reciter, and it is hoped that it will be a means for the forgiveness of his/her sins and that s/he will be rewarded.
CR  - Ağırkaya, Güven. “Kur’ân’ı Anlamadan Okumanın Bir Sevabı Yok mu-dur?” Diyanet İlmi Dergi 56/3 (2020), 677-720.
CR  - Akay, Akif. İslam İnancında Şefaat. Ankara: Akçağ Yayınları, 2016.
CR  - Aydın, Akif. “Kur’an-ı Kerim Okumanın Ve Dinlemenin Fazilet Ve Adabı”. Fırat Üniversitesi İhaliyat Fakültesi 
Dergisi 7 (2002), 127-152.
CR  - Aydın, Hayati. “İlahi Vahiy İle İnsanlığın Ortak Ontolojik Gerçekliği Ara-sındaki İlişki”. Cumhuriyet Theology 
Journal 28(1) (2024), 220-241.
CR  - Bedir, Lokman. İnsanın Hayat Yolculuğu. İzmir: Duvar Yayınları, 2022.
CR  - Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meâl-i Âlîsi ve Tefsiri. İstan-bul: Bilmen Yayınevi, 1985.
CR  - Bikāî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbâvî. Naẓmü’d-dürer min (fî) 
tenâsübi’l-ây ve’s-süver. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, ts.
CR  - Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. “eṣ-Ṣıḥâḥ fi’l-luġa”. Beyrut: Dâru’l-İlm, 1984.
CR  - Coşkun, Muhammed. “Kur’an’ı İndirildiği Gibi Okumak: Tilâvet Üslûbunun Aslî Kaynağı Üzerine”. Diyanet İlmi 
Dergi 59/3 (25 Eylül 2023), 781-816.
CR  - Çelik, Hüseyin. “Kur’an’da Şefaat” Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Dergisi III/1 (2015), 282-313.
CR  - Demir, Abdullah. “Ceza İnfaz Kurumlarında Din Eğitimi”. Diyanet İlmi Dergi 45/4 (2009), 37-60.
CR  - Demir, Zakir. “Kur’ân’ın Mâhiyetini Tanımlayan Kolaylaştırılmış Kitap İd-diasına Müfessirlerin Yaklaşımları ve 
Bunların Tahlili”. Şırnak Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2024), 233-263.
CR  - Duman, M. Zeki. “Levh-i Mahfuz’dan Mushaf-ı Şerif’e Kelamullah”. zeki-duman.com. Erişim 31 Mart 2025. 
http://zekiduman.com/assets/levh-i-mahfuz-dan-mushafa.pdf
CR  - Ebüssuûd. İrşâdü’l-ʿaḳli’s-selîm. Beyrut: Dâr-u İhyâi’t-Türâsi’l-Ârabî, ts.
CR  - Ersöz, Muhammed. “Tefsirlerde Amellerin Karşılığının On Kat Verilmesi Meselesi: Tematik ve Problematik Bir 
İnceleme”. Cumhuriyet Theology Journal 26/2 (December/Aralık) (2022), 679—698.
CR  - Hüseyin b. Muhammed b. Râgıb el-İsfahânî. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. Mektebetü Nezzâr Mustafa el-Bâz, 
ts.
CR  - İbn Hacer, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fetḥu’l-bârî bi-şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 
14 Cilt. Riyâd: Dâru’s-Selâm, 2000.
CR  - İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ. 11 Cilt. 
Kahire: Mektebetü’l-hanci, 2001.
CR  - İdiz, Ferzende. “Anlamını Bilmeden Kur’ân Okumak”. Akademik Akıl, 2020. 
https://www.akademikakil.com/anlamini-bilmeden-kuran-okumak
CR  - Karakaya, Nejdet. “Kur’an’da Sembolik Eylemler -Düşünmeye Dair Kav-ramlar Bağlamında-”. Bitlis Eren 
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/1 (2016), 171-188.
CR  - Köktaş, Yavuz. Ahlâk Hadisleri III. Ankara: STS Yayınları, 2. Basım, 2018.
CR  - Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Ḳur’ân. İstanbul: 
Mizan Yayınevi, 2007.
CR  - Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. en-Nüket ve’l-ʿuyûn. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyyi, 
tsz.
CR  - Muhammed Fuâd b. Abdilbâkī b. Sâlih el-Mısrî. el-Muʿcemü’l-müfehres li-elfâẓi’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. Kahire: 
Dâru’l-Hadîs, 1945.
CR  - Muhammed Hamdi Yazır, Elmalılı. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı 
Yayınları, 2021.
CR  - Mücâhid, Ebu’l Haccâc Mücâhid b. Cebr el-Kuraşi’l-Mahzûmî. Tefsîru Mücâhid. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyyi, 
2005.
CR  - Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen. Riyâd: Mektebe-tü’l-maârif, 1996.
CR  - Özçelik, Harun. “Hadislere Göre Günahların Bağışlanma Yolları II”. Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 
35 (2011), 81-101.
CR  - Özel, Mustafa. “Kur’ân-ı Kerim’i Okuma ve Adabı”. Diyanet İlmi Dergi 37/2 (2001), 25-41.
CR  - Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî, Ebû Dâvûd. es-Sünen. Riyâd: Beytü’l-efkâru’d-devliyye, 1999.
CR  - Taberî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerir. Câmiu’l-Beyân An Te’vil-i Âyi’l-Kur’an. Kahire-Beyrut: Dâr-ı Hicr, 2001.
CR  - Tirmîzî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünen-i Tirmîzî. Riyâd: Mektebe-tü’l-maârif, 1996.
CR  - Yaşar, Naif. “Kur’ân’ı Anlamadan Okumanın Sevabı Var mıdır?” The Jour-nal of Academic Social Science 
Studies 41 (2015), 433-450.
CR  - Yılmaz, Ali. “Kur’ân’ı Salt Okumanın Değeri”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (2004), 63-107.
CR  - Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl 
ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Riyâd: Mektebetü Abîkân, 1998.
UR  - https://doi.org/10.47424/tasavvur.1649159
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4651142
ER  -