@article{article_1653732, title={Halis mi Mahlut mu? Ticari ve Ahlaki Gözetim Kesişiminde Geç Osmanlı İstanbulu’nda Gıda Tahlilleri}, journal={Toplumsal Tarih Akademi}, pages={35–53}, year={2025}, author={Gümüş-ispir, Can}, keywords={food analysis, adulteration, ihtisab, modernity, social control, market regulation, petition, legitimacy, surveillance, public health, modern municipality}, abstract={Bu makale, 1891–1900 yılları arasında 100’ün üzerinde farklı gıda malzemesi üzerinde gerçekleştirilen incelemelere dair detaylar barındıran bir arşiv belgesi ile 1915–1922 tarihli Sıhhi İstatistikler’e dayanarak, geç Osmanlı İstanbul’unda gıda düzenlemelerinin toplumsal ve yönetsel boyutlarını ele alır. Gıda analizlerinin yalnızca halk sağlığına yönelik teknik müdahaleler olmadığını, aynı zamanda kent yaşamında ahlaki düzeni sağlama, piyasa ilişkilerini denetleme ve devletin meşruiyetini pekiştirme çabalarıyla iç içe geçtiğini öne sürer. Bu bağlamda çalışma, modern belediye hizmetleri ve bilimsel analizlerin geliştiği bir tarihsel bağlamda ihtisab kurumuyla devam eden söylemsel ve pratik sürekliliklere dikkat çeker. Özellikle gıdada tağşişe ve sahtekarlığa dair uygulamalar üzerinden, devlet ile esnaf arasındaki pazarlık alanlarını, hukuk, kimya ve kamu yararı kavramlarının kesişiminde analiz eder. Böylece gıda tahlilleri, teknik bir denetim aracından çok, dönemin değişen toplumsal düzenine dair ipuçları sunan bir araç olarak değerlendirilir.}, number={6}, publisher={Tarih Vakfı}