@article{article_1656681, title={KRONİK BÖBREK YETERSİZLİĞİNDE HEMODİYALİZE GİREN HASTALARDA GÖRÜLEN SEMPTOMLAR VE HEMŞİRELİK BAKIMI}, journal={Atlas Journal of Medicine}, volume={5}, pages={153–158}, year={2025}, DOI={10.54270/atljm.2025.86}, author={Ceylan, Emine and Baykal, Dilek}, keywords={Chronic kidney disease, hemodialysis, symptom, nursing care}, abstract={Kronik böbrek yetmezliği geri dönüşümü olmayan bir hastalıktır ve tedavisinde hemodiyaliz uygulanmaktadır. Hemodiyaliz, böbreklerin görevini yapamadığı durumlarda yarı geçirgen bir membran aracılığıyla hastanın kanı ve diyaliz solüsyonu arasındaki değişimi gerçekleştirir. Kronik böbrek yetersizliği olan hastalarda gerek hastalığa gerekse de tedaviye bağlı bazı komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu semptomlar gastrointestinal (bulantı-kusma, konstipasyon, iştahta azalma, diyare), kardiyo-pulmoner (öksürük, ayaklarda şişme, dispne), nörolojik (ayaklarda uyuşukluk ya da karıncalanma, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü, baş dönmesi), endokrin (cinsel istekte ve ilgide azalma), ağrı (eklem-kemik-kas ağrıları, kas krampları, göğüs ağrısı), dermatolojik (ağız kuruluğu, ciltte kuruluk ve kaşıntı), uyku (uykuyu başlatmada zorluk, uykuda kalmada zorluk, huzursuz bacak sendromu, yorgunluk veya enerjide azalma) ve psikolojik (endişe, anksiyete, üzüntü, sinirlilik) alanlarda gelişebilmektedir. Hemşireler tüm bu semptomların yönetiminde, hasta eğitiminde ve danışmanlıkta aktif rol almaktadır. Hemşirelerin kronik böbrek yetersizliği olan hemodiyalize giren hastalarda sorunları saptamaları, hastaya uygun yöntemleri belirlemesi ve bireyselleştirilmiş non-farmakolojik yöntemleri sunması önemlidir. Bu derlemede hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda görülen semptomlar ve hemşirelik bakımları ele alınmıştır.}, number={13}, publisher={Atlas University}