TY  - JOUR
T1  - Ertelenmiş Vergi Varlığı/Yükümlülüğü: BİST 100 İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Uygulama
TT  - Deferred Tax Asset/Liability: An Application on BİST 100 Manufacturing Industry Companies
AU  - Özdemir, Kemal
AU  - Yaman Güçlü, Sevim
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.29217/usaksosbil.1657808
JF  - Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - UÜSBD
PB  - Usak University
WT  - DergiPark
SN  - 1308-738X
SP  - 54
EP  - 64
VL  - 18
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ve Türk Vergi Sistemi’nde (TVS) farklı uygulamalar olması, mali kâr ile ticari kârı farklılaştırmaktadır. Bu farkların geçici olması ertelenmiş vergi kavramını ortaya çıkarmaktadır. Ertelenmiş vergi bileşenlerinin genel seyrinin ve bilanço kalemleri üzerindeki etkisinin tespiti çalışmanın esas amacını oluşturmaktadır. Ertelenmiş vergiyi doğuran unsuların imalat sanayi firmalarının bilançolarında daha fazla yer alması nedeniyle çalışma kapsamında BİST100 endeksinde yer alan imalat sanayi firmalarının 2016-2023 yılları arasındaki yıllık mali tablolarından yararlanılarak içerik analizi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre imalat sanayi firmalarının varlık/kaynakları içerisindeki ertelenmiş vergi varlığı/yükümlülüğünün ağırlığı benzer şekilde ilerlerken, 2023 yılında aradaki fark açılmıştır. Diğer taraftan ertelenmiş vergi gelirlerinin firmaların dönem kârı içerisindeki payı zaman içerisinde yükselerek %15 gibi önemli bir seviyeye ulaşmıştır. Firmaların hisse başına vergi varlıkları son dönemde artış gösterse de hisse fiyatlarına kıyasla oldukça düşük kaldığı sonucuna varılmıştır.
KW  - Ertelenmiş Vergi
KW  - BİST100 Endeksi
KW  - Türkiye Finansal Raporlama Standartları
KW  - Türk Vergi Sistemi
N2  - The different treatment in Turkish Financial Reporting Standards (TFRS) and Turkish Tax System (TVS) differentiate financial profit and commercial profit. These temporary differences gives rise to the concept of deferred tax. The main purpose of the study is to determine the general course of deferred tax components and their impact on balance sheet items. Since the elements that give rise to deferred tax are more prevalent in the balance sheets of manufacturing industry companies, content analysis was applied by utilizing the annual financial statements of manufacturing industry companies in the BIST100 index between 2016-2023. According to the results obtained, while the weight of deferred tax assets/liabilities in the assets/resources of manufacturing industry companies progressed in a similar manner, the difference widened in 2023. On the other hand, the share of deferred tax revenues in the period profit of companies increased over time and reached a significant level of 15%. It was concluded that although the tax assets per share of companies have increased recently, they remained quite low compared to their share prices.
CR  - Kurumlar Vergisi Kanunu (2006). Resmî Gazete
CR  - Burgstahler, D., Hail, L., & Leuz, C. (2006). The importance of reporting incentives: Earnings management in European private and public firms. The Accounting Review, 81(5), 983–1016. https://doi.org/10.2139/ssrn.484682
CR  - Cavlak, H., ve Cebeci, Y. (2017). Ertelenmiş vergi unsurlarının analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 48–60.
CR  - Gelir Vergilerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) Hakkında Tebliğ (2006, 28 Mart). Resmi Gazete (Sayı:26122) Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/03/20060328-14.htm
CR  - Gücenme, Ü., ve Arsoy, A. P. (2007). Vergilerin muhasebeleştirilmesi: ertelenen vergi varlık ve yükümlülükleri. Muhasebe ve Denetime Bakış, (21), 1–16.
CR  - İbiş, C., Selvi, Y., Yılmaz, F., Sipahi, B., Demir, V., ve Sarıoğlu, K. (2009). Seçilmiş Türkiye Finansal Raporlama Standartları: Açıklamalar ve Uygulamalar. İstanbul: İSMMMO.
CR  - Hanlon, M. (2005). The persistence and pricing of earnings, accruals, and cash flows when firms have large book-tax differences. The Accounting Review, 80(1), 137–166. https://doi.org/10.2308/accr.2005.80.1.137
CR  - KAP, Kamuyu Aydınlatma Platformu (2024). https://www.kap.org.tr/tr/ (E.T.: 18.02.2024)
CR  - Karakaya, G., ve Sevim, C. (2016). TMS-12 Gelir vergileri standardina göre ertelenmis vergi kavrami ve bir uygulama. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(3), 255-270
CR  - Krippendorff, K. (2013). Content analysis: an introduction to its methodology. London. Sage Publications.
CR  - Kurt, Y. (2024) Kar düzleştirme üzerinde ertelenmiş vergi varlığı, vergi planlaması ve finansal performansın etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 51-62. https://doi.org/10.18506/anemon.1309668
CR  - Neuendorf, K. A. (2017). The Content Analysis Guidebook. London. Sage Publications.
CR  - Nwaorgu, I.A., Abiahu, M.C. & Iormbagah, J.A. (2019. August). Deferred tax accounting and financial performance: The listed agricultural firms’ perspective in Nigeria. In Dandago, K.I., Salawu, R.O., Akintoye, R.I. & Oyedokun, G.E. (Eds.)
CR  - Özer, Y., ve Sayar, A. R. Z. (2024). Ertelenmiş vergi bileşenlerinin BIST100 endeksine kayıtlı işletmelerin 2013Q1–2022Q4 dönemleri arası performansları üzerine etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 24(73), 87–104. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1476007
CR  - Özkan, A. (2009). TMS-12 Gelir vergileri standardına göre ertelenmiş vergiler ve muhasebe uygulamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 97-112.
CR  - Richardson, G., & Lanis, R. (2007). Determinants of the variability in corporate effective tax rates and tax reform: Evidence from Australia. Journal of Accounting and Public Policy, 26(6), 689–704. https://doi.org/10.1016/j.jaccpubpol.2007.10.003
CR  - Saral, K., ve Şen, İ. K. (2024). Hasılatın muhasebeleştirilmesindeki farklılıkların ertelenmiş vergiye etkisi: Türk vergi sistemi ve TFRS 15 çerçevesinde karşılaştırmalı bir analiz. Mali Cözüm Dergisi, 34, 685-704.
CR  - Siddi, P., & Sutopo, B. (2024). Deferred tax accounting: a bibliometric analysis and future research opportunities. International Journal of Economics, Business and Management Research (203-217). https://doi.org/10.51505/IJEBMR.2024.8613
CR  - Şen, H., ve Sağbaş, İ. (2023). Vergi teorisi ve politikası. Bursa. Ekin Yayınevi
CR  - Tekşen, Ö. (2010). TMS-12 Gelir vergileri standardına göre ertelenmiş verginin incelenmesi ve muhasebeleştirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 297-317.
CR  - TMS 21 “Kur Değişiminin Etkileri’nin Yayımlanması. (2019) Resmi Gazete https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/01/20190115M1-97.pdf Erişim Tarihi: 11.12.2024
CR  - Türkiye Muhasebe Standardı 1 (TIMS-1) Finansal Tabloların Sunuluşu, T.C. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu,   https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS%201%20Finansal%20Tablolar%C4%B1n%20Sunulu%C5%9Fu.pdf  Eririm Tarihi: 12.12.2024
CR  - Türkiye Muhasebe Standardı 12 (TIMS-12) Gelir Vergileri. T.C. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/9182/TFRS-2019-Seti Erişim Tarihi: 06.12.2024
CR  - Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis. London. Sage Publications.
CR  - Xue, Y. (2022). Does an abnormal change in deferred tax assets interfere with analysts’ earnings forecasts?. China Journal of Accounting Research, 15(3), 100255. https://doi.org/10.1016/j.cjar.2022.100255
CR  - Yücel, S. (2023). Türk muhasebe mevzuatında ertelenmiş vergiler. In: Hacıhasanoğlu, T. & Özdemir, N. & Dalkılıç, E. (eds.), Düzenlemeler Işığında Finansal Raporlama. Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub139.c1082
UR  - https://doi.org/10.29217/usaksosbil.1657808
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4690450
ER  -