TY  - JOUR
T1  - Türkiye'deki Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Depremle İlgili Yapılan Sınıf İçi Uygulamalar
TT  - Early Childhood Teachers’ Classroom Practices Related to Earthquake in Türkiye
AU  - Karaçelik Varol, Şerife Nur
AU  - Karakaya Dohman, Nafia Kübra
AU  - Ömeroğlu, Esra
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
JF  - Baskent University Journal of Education
JO  - BUJE
PB  - Baskent University
WT  - DergiPark
SN  - 2148-3272
SP  - 88
EP  - 100
VL  - 12
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı 6 Şubat 2023'te Türkiye'de meydana gelen büyük depremden doğrudan ve dolaylı olarak etkilenen okul öncesi öğretmenlerinin depremle ilgili sınıf içi uygulamalarını incelemektir. Nitel araştırma deseninde yürütülen bu çalışmada yarı yapılandırılmış mülakatlar aracılığıyla veriler toplanmıştır. Çalışma grubunu Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinde görev yapan 46 öğretmen oluşturmuştur. Kişisel bilgi ve öğretmen görüşme formları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Bulgular, okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi uygulamalarını nasıl uyarladıklarını göstermiştir. Katılımcılar genellikle 6 Şubat'tan önce tatbikatlar yaparken ve depremler hakkında konuşurken, depremden sonra oyun, drama ve hikâye anlatımı içeren etkinlikler hazırlamışlardır. Aile katılımı açısından hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkilenen öğretmenler aile görüşmeleri düzenlediklerini belirtmişlerdir. Öğretmenler, okullarından afet planlaması ve okul genelinde bilgilendirmede iyileştirmeler beklediklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, dolaylı olarak etkilenen öğretmenler bina güvenliği ve okul yöneticilerinden duyarlı tutumlar beklemektedir. Doğrudan etkilenen öğretmenler, il milli eğitim müdürlüğünün psikososyal destek ve ihtiyaç analizi yaptığını belirtmişlerdir. Öğretmenler, il milli eğitim müdürlüğü uygulamalarının spesifik olmadığını ve koordinasyon eksikliği yaşandığını ifade etmiştir. Her iki öğretmen grubu da il milli eğitim müdürlüğünden farkındalık, bilgi, okul bina güvenliği ve duyarlı bir tutum beklemektedir. Ayrıca, depremden doğrudan etkilenen öğretmenler için özel etkinliklerin düzenlenmesini beklemektedirler.
KW  - Okul öncesi eğitim
KW  - deprem
KW  - sınıf içi uygulamalar
KW  - beklentiler
KW  - aile katılımı
N2  - This study aims to examine the classroom practices of early childhood teachers who were directly or indirectly affected by the major earthquake that occurred in Türkiye on February 6, 2023. Conducted within a qualitative research design, data were collected through semi-structured interviews. The study group consisted of 46 teachers working in Türkiye's seven geographical regions. Personal information and teacher interview forms were used as data collection tools. The findings revealed how preschool teachers adapted their classroom practices. While participants conducted drills and discussed earthquakes before February 6, they implemented activities involving play, drama, and storytelling after the earthquake. In terms of family involvement, both directly and indirectly affected teachers stated holding family meetings. Teachers expressed expectations for improvements in disaster planning and school-wide communication. Indirectly affected teachers highlighted the need for enhanced building safety and more responsive attitudes from school administrators. Directly affected teachers stated that the provincial directorate of national education conducted psychosocial support and needs assessments. However, they reported that these initiatives lacked specificity and suffered from coordination issues. Both groups of teachers expected the provincial directorate of national education to provide awareness, information, school building safety measures, and a more sensitive approach.
CR  - AFAD (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan Kahramanmaraş (Mw: 7.7 – Mw: 7.6) Depremleri Raporu. https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmara%C5%9F%20Depremi%20%20Raporu_02.06.2023.pdf
CR  - Alipour, F., & Ahmadi, S. (2020). Social support and posttraumatic stress disorder (PTSD) in earthquake survivors: A systematic review. Social Work in Mental Health, 18(5), 501-514. https://doi.org/10.1080/15332985.2020.1795045
CR  - Aral, N. (2023). Depremin çocuklar üzerindeki etkileri, Çocuk ve Gelişim Dergisi, 6(11), 93-105.
CR  - Arslan, M. (2023). Okul müdürlerinin 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası okullarda karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(97), 1550-1559. https://doi.org/10.5281/zenodo.8200750
CR  - Arıcı, F., Bozkaya, H., Cengiz, E., & Kuzey, M. (2023). Education in Disaster Situations: The Impact of The Kahramanmaraş Earthquake on Teachers' Experiences. Sakarya University Journal of Education, 13(4-Special Issue - Disaster Education and Education in Disaster Regions), 650-684. https://doi.org/10.19126/suje.1375691
CR  - Bayar, A., Çalışkan, G., ve Bayar, A. (2024). Deprem afeti sonrasında okullarda karşılaşılan sorunlar ve çözüm yolları. Sinop Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 84-100.
CR  - Bikar, S. S., Rathakrishnan, B., Kamaluddin, M. R., Che Mohd Nasir, N., & Mohd Nasir, M. A. (2021). Social sustainability of post-disaster: how teachers enable primary school students to be resilient in times of Ranau earthquake. Sustainability, 13(13), 7308. https://doi.org/10.3390/su13137308
CR  - CBI. (2019). “KOBİ’lerde dayanıklılık: Yeni riskler, yeni öncelikler CBI Türkiye durum değerlendirme raporu-karmaşık acil durumlar ve doğal afetler”. İstanbul, https://www.turkonfed.org/Files/ContentFile/kobilerde-dayaniklilik-yeni-riskler-yeni-oncelikler-raporu.pdf, Erişim tarihi: 11.08.2023.
CR  - Çapçı, S., Şimşek, F. M., & Kural-Kınık, E. (2023). 2023 Kahramanmaraş merkezlik depremlerin okul öncesi sınıflarına yansıması [Sözlü bildiri]. International Eurasian Educational Research Congress, Ankara.
CR  - Çelebi-Öncü, E., & Metindogan, A. (2010). The effects of the 1999 Turkish earthquake on young children: Analyzing traumatized children’s completion of short stories. Child development, 81(4), 1161-1175. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01460.x
CR  - Çelik, İ., Dur, D., & Bayar, M. E. (2016). Perception of earthquake in children in pre-school period (Ağrı city example). TURAN-SAM, 8, 63-69.
CR  - Doğan, F., & Kırkıncıoğlu, M. (2020). Okul öncesi çocuklarda (4-6 yaş) deprem, yangın ve tahliye konusunda durum tespitinin yapılması. İsg Akademik, 2(2), 145-159.
CR  - Farooqui, M., Quadri, S. A., Suriya, S. S., Khan, M. A., Ovais, M., Sohail, Z., ... & Hassan, M. (2017). Posttraumatic stress disorder: a serious post-earthquake complication. Trends in Psychiatry and Psychotherapy, 39, 135-143. https://doi.org/10.1590/2237-6089-2016-0029
CR  - Forresi, B., Soncini, F., Bottosso, E., Di Pietro, E., Scarpini, G., Scaini, S., ... & Righi, E. (2019). Post-traumatic stress disorder, emotional and behavioral difficulties in children and adolescents 2 years after the 2012 earthquake in Italy: an epidemiological cross-sectional study. European Child & Adolescent Psychiatry, 29, 227-238. https://doi.org/10.1007/s00787-019-01370-0
CR  - Gibbs, L., Marinkovic, K., Nursey, J., Tong, L. A., Tekin, E., Ulubasoglu, M., ... & Cobham, V. E. (2021). Child and adolescent psychosocial support programs following natural disasters—A scoping review of emerging evidence. Current Psychiatry Reports, 23(12), 82. https://doi.org/10.1007/s11920-021-01293-1
CR  - İstanbul Teknik Üniversitesi-İTÜ (2023). 6 Şubat 2023: 04.17 Mw 7,8 Kahramanmaraş ve 13.24 Mw 7,7 Kahramanmaraş depremleri: Ön inceleme raporu. İstanbul Teknik Üniversitesi.
CR  - Joronen, K., Rankin, S. H., & Astedt-Kurki, P. (2008). School-based drama interventions in health promotion for children and adolescents: systematic review. Journal of Advanced Nursing, 63(2), 116–131. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2008.04634.x
CR  - Kılıç, E. Z., Ozgüven, H. D., & Sayil, I. (2003). The psychological effects of parental mental health on children experiencing disaster: the experience of Bolu earthquake in Turkey. Family Process, 42(4), 485–495. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2003.00485.x
CR  - Kılıç, E.Z., Uslu, R.I., Eden, G., & Kerimoglu, E. (1999). Family factors that affect PTSD symptoms in children. Journal of Child and Adolescent Meal Health, 6, 150-158.
CR  - Korkmaz, B. C., & Altınsoy, M. G. (2023). A Review on the Effects of the Earthquake on Preschool Children. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 264-279. https://doi.org/10.58620/fbujoss.1356438
CR  - Kuntz, J. R., Näswall, K., & Bockett, A. (2013). Keep calm and carry on? An investigation of teacher burnout in a post-disaster context. New Zealand Journal of Psychology, 42(2), 83-94.
CR  - Lin, Y. W., & Bratton, S. C. (2015). A meta‐analytic review of child‐centered play therapy approaches. Journal of Counseling & Development, 93(1), 45-58. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.2015.00180.x
CR  - MEB (2023). Erişim adresi: http://www.meb.gov.tr/tum-turkiyede-egitim-ogretime-13-subata-kadar-ara-verildi/haber/28950/tr
CR  - Merriam, S.B. (2013) Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. John Wiley & Sons Inc., New York.
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications, Inc.
CR  - Nouri, M., Ostadtaghizadeh, A., Hosseinzadeh-Attar, M. J., Fallah-aliabadi, S., Bagheri, S., AlJasem, M., ... & Barghi Shirazi, F. (2021). A Systematic Review of the Nutritional Consequences of the Earthquake in East Azerbaijan Earthquake 2012. Journal of Nutrition, Fasting and Health, 9(3), 186195. https://doi.org/10.22038/jnfh.2021.56661.1329
CR  - Özoruç, N., & Dikici Sığırtmaç A. (2024). Okul öncesi öğretmenlerinin deprem kaygısı ve eğitim öğretim sürecine yansımaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 380-396. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1400448
CR  - Park, C. M. (2018). A study on the images used in sandplay therapy by children who experienced the Gyeongju earthquake. Journal of Symbols & Sandplay Therapy, 9(2), 27-48. https://doi.org/10.12964/jsst.18006
CR  - Polat, M. S. & Sarıçam, H. (2024). 6 Şubat depreminden etkilenen bölgelerdeki öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar: Hatay ili örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1)-Deprem Özel Sayısı-, 764-789. https://doi.org/10.54688/ayd.1412861
CR  - Polatgil, M., & Yıldız, E. (2023). Children After Earthquake: Maraş Earthquake in Türkiye. International Journal of Social Inquiry, 16(2), 511-522. https://doi.org/10.37093/ijsi.1329747
CR  - Pynoos, R. S., Goenjian, A., Tashjian, M., Karakashian, M., Manjikian, R., Manoukian, G., Steinberg, A. M., & Fairbanks, L. A. (1993). Post-traumatic stress reactions in children after the 1988 Armenian earthquake. The British journal of psychiatry : the journal of mental science, 163, 239–247. https://doi.org/10.1192/bjp.163.2.239
CR  - Ray, D. C., Armstrong, S. A., Balkin, R. S., & Jayne, K. M. (2015). Child‐centered play therapy in the schools: Review and meta‐analysis. Psychology in the Schools, 52(2), 107-123. https://doi.org/10.1002/pits.21798
CR  - Ronan, K. R., Alisic, E., Towers, B., Johnson, V. A., & Johnston, D. M. (2015). Disaster preparedness for children and families: a critical review. Current psychiatry reports, 17(7), 58. https://doi.org/10.1007/s11920-015-0589-6
CR  - Seyle, D., Widyatmoko, C., & Silver, R. (2013). Coping with natural disasters in yogyakarta, indonesia: a study of elementary school teachers. School Psychology International, 34(4), 387-404. https://doi.org/10.1177/014303431244688
CR  - Şalcıoğlu, E., & Başoğlu, M. (2008). Psychological effects of earthquakes in children: prospects for brief behavioral treatment. World journal of pediatrics : WJP, 4(3), 165–172. https://doi.org/10.1007/s12519-008-0032-8
CR  - Şahin, N. H., Batıgün, A. D., & Yılmaz, B. (2007). Psychological symptoms of Turkish children and adolescents after the 1999 earthquake: exposure, gender, location, and time duration. Journal of traumatic stress, 20(3), 335–345. https://doi.org/10.1002/jts.20217
CR  - Tahmassebi, J. F., Malik, M., Berg, N., Pavitt, S., Gray-Burrows, K., & O'Grady, A. (2021). Using process drama to explore the causes of dental anxiety in primary-school children. European archives of paediatric dentistry. Official journal of the European Academy of Paediatric Dentistry, 22(5), 869–877. https://doi.org/10.1007/s40368-021-00623-4
CR  - Telli, S. G., & Altun, D. (2023). Türkiye'de deprem sonrası çevrimiçi öğrenmenin vazgeçilmezliği. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 6(2), 125-136. https://doi.org/10.32329/uad.1268747
CR  - Udwin, O., Boyle, S., Yule, W., Bolton, D., & O'Ryan, D. (2000). Risk factors for long-term psychological effects of a disaster experienced in adolescence: predictors of post traumatic stress disorder. Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines, 41(8), 969–979.
CR  - Uemoto, M., Asakawa, A., Takamiya, S., Asakawa, K., & Inui, A. (2012). Kobe earthquake and post-traumatic stress in school-aged children. International Journal of Behavioral Medicine, 19(3), 243–251. https://doi.org/10.1007/s12529-011-9184-3
CR  - Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
CR  - Tuncer, N., Sözen, Ş., & Sakar, Ş. (2021). Okul öncesi eğitimde deprem farkındalığı: Deprem benden küçüksün” projesi, Tokat ili örneği. International Journal of Educational Spectrum, 3(1), 1-27. https://doi.org/10.47806/ijesacademic.756668
CR  - Wolmer, L., Laor, N., & Yazgan, Y. (2003). School reactivation programs after disaster: could teachers serve as clinical mediators?. Child and adolescent psychiatric clinics of North America, 12(2), 363–381. https://doi.org/10.1016/s1056-4993(02)00104-9
CR  - Wolmer, L., Laor, N., Dedeoglu, C., Siev, J., & Yazgan, Y. (2005). Teacher-mediated intervention after disaster: a controlled three-year follow-up of children's functioning. Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, 46(11), 1161–1168. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2005.00416.
CR  - Yeung, N. C. Y., Lau, J. T. F., Yu, N. X., Zhang, J., Xu, Z., Choi, K. C., Zhang, Q., Mak, W. W. S., & Lui, W. W. S. (2018). Media exposure related to the 2008 Sichuan Earthquake predicted probable PTSD among Chinese adolescents in Kunming, China: A longitudinal study. Psychological Trauma : Theory, Research, Practice and Policy, 10(2), 253–262. https://doi.org/10.1037/tra0000121
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/bujoe/issue//1657938
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4690994
ER  -