@article{article_1662858, title={Rejim ve Öğretmenler Arasında Bir Meslek Kuruluşu: İstanbul Muallimler Birliği (1919-1936)}, journal={Liberal Düşünce Dergisi}, pages={167–198}, year={2025}, DOI={10.36484/liberal.1662858}, author={Demirci, H. Aliyar and Özkan, Enes}, keywords={Istanbul Teachers Union, teacher organization, professional organizations, civil society}, abstract={Türkiye’nin sivil toplum tarihi içinde gönüllü meslek kuruluşları sayıca azdır. Makale, Cumhuriyet öncesinde kurulmuş, 1936’da baskıyla kapanmak zorunda kalmış, en uzun ömürlü öğretmen kuruluşu İstanbul Muallimler Birliği’ni incelemektedir. Osmanlı modernleşmesinin hangi aşamasında öğretmenler meslek kuruluşları kurarak teşkilatlanmıştır? İstanbul Muallimler Birliği diğer öğretmen kuruluşlarından nasıl farklılaşmıştır? Mütareke, Milli Mücadele ve Erken Cumhuriyet dönemlerinde hangi politik ve bürokratik faktörlerin etkisinde yaşama mücadelesi vermiştir? Siyasal rejimler ve meslek camiasıyla hangi ilişkileri kurmuştur? İki farklı politik rejimde ve konjonktürde bir meslek kuruluşunu yaşatmanın güçlükleri nelerdir? İstanbul Muallimler Birliği, Cumhuriyet öncesi ve sonrası modern eğitim kurumlarında çalışan her kademedeki kadroları içerir. Merkezî devletin zayıfladığı zamanlarda daha serbest, güçlendiğinde daha kontrol altında bir kuruluş olmuştur. Rejimin otoriterlik düzeyi arttıkça serbest bir meslek kuruluşu olmaktan çıkmıştır. İstanbul Muallimler Birliği’nin maruz kaldığı süreç, ülkemizde sivil topluma dair kapasitenin Cumhuriyet öncesinde teşekkül ettiğini, Tek Parti Rejiminin bunu sekteye uğrattığını gösterir.}, number={118}, publisher={Liberte Yayınları}