@article{article_1663449, title={Baran ve Sweezy’de Emperyalizm ve İktisadi Kavramlar}, journal={İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi}, volume={7}, pages={33–47}, year={2025}, DOI={10.47138/jeaa.1663449}, author={Kazak, Ali Rıza}, keywords={Paul A. Baran, Paul M. Sweezy, Imperialism, Monopoly Capitalism}, abstract={Emperyalizm kuramlarının ortaya ilk atıldıkları dönemden günümüze kadar önemli değişimler geçirdikleri açıktır. Bu dönüşümlerin önemli bir uğrağı olarak Baran ve Sweezy’nin çalışmaları göze çarpmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Baran ve Sweezy’nin geliştirdikleri emperyalizm yaklaşımlarını, kendilerinden önce gelen kuramlarla farklılaştıran ekonomi-politik kavramsal tercihlerini açığa çıkarmaktır. Baran ve Sweezy’nin kapitalizm ile emperyalizm arasındaki ilişkiyi farklıştıran katkılarını açığa çıkarmak için, temel eserlerinde emperyalizm alanının seyrine doğrudan müdahele anlamına gelen bölümleri analize tabi tutulmuştur ve ikilinin farklı dönemlerde yaptıkları analizler karşılaştırılmıştır. Sweezy, Baran’dan önce yaptığı çalışmasında, klasik kuramcıların kavram dünyasına yakın bir teori inşa etmeye çalışmıştır. Geç dönemde Baran ile birlikte geliştirecekleri ve kendinden sonraki kuşaklar üzerinde etkili olacak teorinin pek çok unsuru, nüve halinde bu erken çalışmasında mevcuttur. Baran’ın etkisiyle birlikte bu katkılar olgunlaşmış, “az-gelişmişlik”, “mekez-çevre”, “bağımlılık” gibi kavramların emperyalizm tartışmasına kazandırılmasında etkili olmştur. Bu çalışma bağlamında Sweezy’nin “Kapitalist Gelişme Teorisi” (1942) adlı kitabında iktisadi süreçlerle emperyalizm arasındaki ilişkiye nasıl baktığını serimleyip, daha sonra da Baran’ın Sweezy ile bir araya gelmeden öce kaleme aldığı “Büyüme’nin Ekonomi Politiği” adlı çalışmasında aynı ilişkiyi nasıl gösterdiğini analiz edeceğiz. Son olarak, 1966 yılında birlikte yazdıkları “Tekelci Sermaye” kitabında, argümanlarının aldığı son biçimi analiz edip özgün yanlarını ortaya koymaya çalışacağız.}, number={1}, publisher={Sırnak University}