@article{article_1664362, title={YENİ ANAYASA SÜRECİNDE VATANDAŞLIK KAVRAMI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME}, journal={Ankara Barosu Dergisi}, volume={83}, pages={365–423}, year={2025}, DOI={10.30915/abd.1664362}, author={Küpe, Bahar and Sürerdamar, Ahmet}, keywords={citizenship, legal bond, Turkish citizen, 1982 Constitution, constitutional amendment.}, abstract={Bu çalışma, günümüz anayasa değişikliği tartışmaları bağlamında, özellikle 1982 Anayasası’nın 66’ncı maddesinde yer alan Türk vatandaşlığı kavramını ele almakta ve tanımın yeniden düzenlenecek olması durumunda değişiklik önerilerini ortaya koymaktadır. Bu öneriler ortaya konulurken vatandaşlık kavramının etimolojik anlamı ile kavramın Türk hukukundaki tarihsel gelişimi ve uluslararası hukuk sistemlerindeki farklı yorumlar dikkate alınmıştır. Vatandaşlık kavramının tarihsel süreci, Tanzimat ve Islahat reformlarının etkileriyle başlamış, 1312, 403 ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunları gibi düzenlemeler aracılığıyla hukuki ve siyasal boyutlarda pekiştirilmiştir. Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi, vatandaşlığı kişinin devletle kurduğu hukuki bağ olarak tanımlarken, etnik ayrımcılığı da reddetmektedir. İtalya ve İsviçre’de anayasal düzeyde vatandaşlık tanımının detaylandırılmaması, vatandaşlıkla ilgili düzenlemelerin ayrı kanuni çerçevelerde ele alınmasıyla açıklanırken; ABD’de değişikliklerle, vatandaşlık statüsüne erişim koşullarının belirlenmesi ve vatandaşlık kavramının somutlaştırılması çabalarına işaret edilmiştir. İngiliz hukukunda vatandaşlık, sivil, toplumsal ve siyasal hakların bütünlüğü olarak değerlendirilirken; Almanya’da anayasal vatandaşlık kavramı, etnik veya dinsel farklılıkları aşan anayasal bağlılığı vurgulamaktadır. Fransa’da ise vatandaşlık, Fransız halkının eşitliğini ve bütünleştirici kimliğini ifade eden bir statü olarak öne çıkmakta; “Fransız” tanımı etnik kökenin ötesinde, toplumsal ve hukuki bağları yansıtmaktadır. Bu çalışma ile Türk vatandaşlığının tanımlanması sürecinde, farklı hukuk sistemlerinin uygulama ve yorum farklarından yararlanılması gerekliliği ortaya konmuştur.}, number={3}, publisher={Ankara Barosu}