TY  - JOUR
T1  - Kentsel Ulaşımda Dirençlilik: Tehditler, Fırsatlar ve Yenilikçi Stratejiler
TT  - Resilience in Urban Transportation: Threats, Opportunities, and Innovative Strategies
AU  - Kurt, Sercan
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
DO  - 10.5281/zenodo.15805838
JF  - Eskiz: Şehir ve Bölge PLanlama Dergisi
JO  - S:JCRP
PB  - Mersin University
WT  - DergiPark
SN  - 2687-5101
SP  - 110
EP  - 121
VL  - 07
IS  - 01
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, doğal afetlerin kentsel ulaşım sistemleri üzerindeki yıkıcı etkilerini ele almakta ve bu altyapıların dirençliliğini artırmaya yönelik stratejileri incelemektedir. Makalede, doğal afetlerin toplumsal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanarak kentsel ulaşım altyapısının dayanıklılığı stratejik bir öncelik olarak değerlendirilmiştir. Ulaşım altyapısının fiziksel yıkımlar, ulaşım ağlarının devre dışı kalması ve afet sonrası toparlanma süreçlerinin sekteye uğraması gibi birçok kırılganlığa sahip olduğu belirtilmiştir. Bu bağlamda, iklim değişikliği, hızla artan kentleşme ve altyapı sistemlerinin karmaşıklığı gibi etkenlerin, ulaşım sistemlerini daha savunmasız hale getirdiği ifade edilmiştir. Ayrıca, afetlerin ulaşım sistemlerinde yarattığı kesintilerin, lojistik zincirleri ve acil sağlık hizmetleri gibi kritik süreçlerde zincirleme aksaklıklara neden olabileceği tartışılmıştır. Makalede, dayanıklılık kavramı tarihsel olarak mühendislikten ekolojiye, psikolojiden kentsel çalışmalara kadar farklı disiplinlerde ele alınmış ve kentsel dayanıklılık kavramına evrildiği belirtilmiştir. Çalışmada ayrıca dayanıklılığın ölçülmesi için ağ teorisi, grafik analizleri, trafik simülasyonları gibi yöntemler üzerinde durulmuş ve dayanıklılığı artırmak için çok modlu ulaşım ağlarının entegrasyonunun önemine dikkat çekilmiştir. Son olarak, akıllı ulaşım sistemleri ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) gibi teknolojik çözümlerle ulaşım altyapısının dayanıklılığını artırmanın mümkün olduğu vurgulanmıştır. Bu yenilikçi teknolojilerin afetlere yönelik hızlı müdahale, risk analizi ve altyapı güçlendirme çalışmalarında kritik bir rol oynadığı ifade edilmiştir. Makale, dayanıklı ulaşım altyapılarının planlanması için sosyal, ekonomik ve çevresel boyutları içeren çok disiplinli bir yaklaşımı önermektedir.
KW  - Dayanıklılık
KW  - Kentsel Ulaşım
KW  - Ulaşım Dayanıklılığı
KW  - Afet Dayanıklılığı
N2  - This study addresses the devastating impacts of natural disasters on urban transportation systems and examines strategies to enhance the resilience of these infrastructures. By emphasizing the adverse effects of natural disasters on social, economic, and environmental sustainability, the article considers the resilience of urban transportation infrastructure as a strategic priority. It highlights the vulnerabilities of transportation infrastructure, such as physical destruction, the disruption of transportation networks, and setbacks in post-disaster recovery processes. In this context, factors like climate change, rapid urbanization, and the complexity of infrastructure systems are identified as elements that increase the susceptibility of transportation systems. Additionally, the article discusses how disruptions in transportation systems caused by disasters can lead to cascading failures in critical processes, such as supply chains and emergency healthcare services. The concept of resilience is explored across multiple disciplines, ranging from engineering to ecology, psychology to urban studies, ultimately evolving into the notion of urban resilience. The study also focuses on methods for measuring resilience, including network theory, graph analyses, and traffic simulations, emphasizing the significance of integrating multimodal transportation networks to enhance resilience. Finally, the potential of technological solutions, such as Intelligent Transportation Systems (ITS) and Geographic Information Systems (GIS), to strengthen transportation infrastructure resilience is highlighted. These innovative technologies are presented as crucial for rapid disaster response, risk analysis, and infrastructure reinforcement. The article proposes a multidisciplinary approach that incorporates social, economic, and environmental dimensions for planning resilient transportation infrastructures.
CR  - Baggag, A., Abbar, S., Zanouda, T. ve Srivastava, J. (2018). Resilience analytics: Coverage and robustness in multi-modal transportation networks. EPJ Data Science, 7(1), 14. DOI: 10.1140/epjds/s13688-018-0139-7
CR  - Cutter, S. L., Burton, C. G. ve Emrich, C. T. (2010). Disaster Resilience Indicators for Benchmarking Baseline Conditions. Journal of Homeland Security and Emergency Management, 7(1). DOI: 10.2202/1547-7355.1732
CR  - Cutter, S. L., Ash, K. D. ve Emrich, C. T. (2014). The geographies of community disaster resilience. Global Environmental Change, 29, 65-77. DOI: 10.1016/j.gloenvcha.2014.08.005
CR  - Cutter, S. L., Ash, K. D. ve Emrich, C. T. (2016). Urban–rural differences in disaster resilience. Annals of the American Association of Geographers, 106(6), 1236–1252. DOI: 10.1080/24694452.2016.1194740
CR  - DesRoches, R., Comerio, M., Eberhard, M., Mooney, W. ve Rix, G. J. (2011). Overview of the 2010 Haiti Earthquake. Earthquake Spectra, 27(1_suppl1), 1-21. DOI: 10.1193/1.3630129
CR  - Folke, C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social–ecological systems analyses. Global Environmental Change, 16(3), 253-267. DOI : 10.1016/j.gloenvcha.2006.04.002
CR  - Folke, C. (2016). Resilience (Republished). Ecology and Society, 21(4), art44. DOI: 10.5751/ES-09088-210444
CR  - Ganin, A. A., Kitsak, M., Marchese, D., Keisler, J. M., Seager, T. ve Linkov, I. (2017). Resilience and efficiency in transportation networks. Science Advances, 3(12), e1701079. DOI: 10.1126/sciadv.1701079
CR  - Herrman, H., Stewart, D. E., Diaz-Granados, N., DPhil, E. L. B., Jackson, B. ve Yuen, T. (2011). What is Resilience? The Canadian Journal of Psychiatry, 56(5), 258-265. DOI: 10.1177/070674371105600504
CR  - Holling, C. S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. İçinde W. R. Burnside, S. Pulver, K. J. Fiorella, M. L. Avolio ve S. M. Alexander (der.), Foundations of Socio-Environmental Research Legacy Readings with Commentaries (ss. 460-482), Cambridge University Press. DOI:  10.1017/9781009177856.038
CR  - Ishfaq, R. (2012). Resilience through flexibility in transportation operations. International Journal of Logistics Research and Applications, 15(4), 215-229. DOI: 10.1080/13675567.2012.709835
CR  - JICA. (2002). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması. 22 Haziran 2025 tarihinde https://depremzemin.ibb.istanbul/tr/istanbul-ili-sismik-mikro-bolgeleme-dahil-afet-onlemeazaltma-temel-plani-calismasi-jica-2002 adresinden erişilmiştir.
CR  - Kaufman, S., Qing, C., Levenson, N. ve Hanson, M. (2012). Transportation During and After Hurricane Sandy. 22 Haziran 2025 tarihinde https://wagner.nyu.edu/files/rudincenter/sandytransportation.pdf adresinden erişildi.
CR  - Martin-Breen, P. ve Anderies, J. M. (2011). Resilience: A Literature Review. The Institute of Development Studies and Partner Organisations. Report. 22 Haziran 2025 tarihinde https://hdl.handle.net/20.500.12413/3692 adresinden erişildi.
CR  - Reggiani, A., Nijkamp, P. ve Lanzi, D. (2015). Transport resilience and vulnerability: The role of connectivity. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 81, 4-15. DOI: 10.1016/j.tra.2014.12.012
CR  - Rutter, M. (2012). Resilience as a dynamic concept. Development and Psychopathology, 24(2), 335-344. DOI: 10.1017/S0954579412000028
CR  - Sun, W., Bocchini, P. ve Davison, B. D. (2018). Resilience metrics and measurement methods for transportation infrastructure: The state of the art. Sustainable and Resilient Infrastructure, 5(3), 168-199. DOI: 10.1080/23789689.2018.1448663
CR  - Taşan-Kok, T., Stead, D. ve Lu, P. (2013). Conceptual Overview of Resilience: History and Context. İçinde A. Eraydin ve T. Taşan-Kok (der.), Resilience Thinking in Urban Planning (C. 106, ss. 39-51). Springer Netherlands. DOI: 10.1007/978-94-007-5476-8_3
CR  - Yoloğlu, A. C. ve Zorlu, F. (2024). Türkiye’de Deprem Riski ile İlişkili Olarak Bölgesel Yığılma ve Eşitsizlikler. Sketch: Journal of City and Regional Planning, 06(01), 78-96. DOI: 10.5281/ZENODO.13828850
CR  - Zhang, X., Miller-Hooks, E. ve Denny, K. (2015). Assessing the role of network topology in transportation network resilience. Journal of Transport Geography, 46, 35-45. DOI: 10.1016/j.jtrangeo.2015.05.006
CR  - Zhou, Y., Wang, J. ve Yang, H. (2019). Resilience of Transportation Systems: Concepts and Comprehensive Review. IEEE Transactions on Intelligent Transportation Systems, 20(12), 4262-4276. DOI: 10.1109/TITS.2018.2883766
UR  - https://doi.org/10.5281/zenodo.15805838
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4723263
ER  -