@article{article_1667148, title={Laiklik, İslam ve Devlet Müdahalesi: Fransız Örneği Üzerinden Bir İnceleme}, journal={İdrak Dini Araştırmalar Dergisi}, volume={5}, pages={53–71}, year={2025}, DOI={10.62297/idrak.1667148}, author={Er, Neslihan}, keywords={Sociology of Religion, Laïcité, Public Sphere, Islam in France, Post-secularism}, abstract={Çalışma, Fransa’da İslam’ın kamusal alandaki konumunu, laiklik ilkesi çerçevesinde şekillenen devlet politikaları bağlamında sosyolojik bir bakışla ele almaktadır. Araştırmanın temel amacı, 1905 Laiklik Yasası’ndan günümüze kadar uzanan süreçte Fransız devletinin dinle ilişkisini, özellikle Müslüman topluluklara yönelik uygulamalar üzerinden değerlendirmektedir. Laikliğin anayasal bir ilke olmasının yanı sıra, kamusal alanın sınırlarını şekillendiren kültürel ve ideolojik bir işlev taşıdığı ortaya konmuştur. Bu çerçevede laiklik, hukuki bir düzenlemenin ötesinde, ulusal kimlik tanımlarını biçimlendiren bir normlar sistemi olarak değerlendirilmektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş; yasa metinleri, hükümet raporları, medya içerikleri, akademik yayınlar ve kamuoyu araştırmaları gibi çok yönlü veriler tematik içerik analiziyle incelenmiştir. Kuramsal zeminde ise Jürgen Habermas’ın kamusal alan teorisi, iletişimsel eylem yaklaşımı ve post-seküler toplum kavramsallaştırmaları temel alınmıştır. Elde edilen bulgular, Fransız laikliğinin teoride tarafsızlık ilkesine dayansa da pratikte özellikle İslam’a yönelik düzenleyici, sınırlandırıcı ve normatif müdahalelere açık bir yapı sergilediğini göstermektedir. Başörtüsü krizi, “Müslüman sorunu” söylemi, göçmen politikaları ve güvenlik temelli yaklaşımlar, Müslüman kimliğin kamusal alandaki meşruiyetini tartışmalı hale getirmiştir. Hükümet kurumları, medya söylemleri ve akademik çevreler tarafından sergilenen tutumlar, İslam’ın dinî bir inanç olmanın ötesinde, kültürel ve siyasal bir tehdit olarak konumlandırılmasına yol açmıştır. Müslüman bireylerin farklılaşan dinî kimliklerinin pratik ve aidiyet biçimleri ise çoğunlukla bu tartışmaların dışında bırakılmakta; kamusal alanın katılımcı niteliği bu süreçte giderek zayıflamaktadır. Araştırma, Fransa’da İslam’ın kamusal bir sorun haline getirilişini ve bu dönüşümün kurumsal aktörler, politikalar ile ideolojik çerçeveler doğrultusunda nasıl yapılandırıldığını ortaya koymaktadır. Laiklik, güvenlik, kimlik ve kültürel müzakere temaları etrafında şekillenen analiz, Fransa’daki İslam tartışmalarını sosyolojik ve siyasal boyutlarıyla bütüncül bir şekilde ele almaktadır.}, number={1}, publisher={Giresun University}