@article{article_1671442, title={İmâm Eş‘arî’nin Fikri Dönüşümünün Arka Planı}, journal={Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, pages={28–43}, year={2025}, author={Boztepeli, Enes and Gökçe, Mehmet Cüneyt}, keywords={Theology, Ash’arî, Mu’tazila, Intellectual Transformation,}, abstract={İslam düşüncesinde gerek fikrî yapısıyla gerekse toplumsal olaylardaki etkin yeri sebebiyle Mu‘tezile hep dikkatle izlenmiştir. Ortaya çıktıkları hicrî ikinci asrın ortalarından itibaren takip edilen Mu‘tezile âlimleri, hicrî üçüncü asırda birçok olay ve fikirle siyaset ve düşünce dünyasının ana gündemini oluşturmuşlardır. Toplumda sayı olarak büyük bir çoğunluğa ulaşamamalarına rağmen etkin olan mevkileri elde ettikleri için gündem oluşturacak etkinliğe ulaşmışlardır. Onların bu faaliyetlerine karşı ilk andan itibaren gerek bireysel gerek bazı kitlesel gruplar tarafından her türlü tepki ve eleştiri yöneltilmiştir. Ancak bu eleştiriler dışarıdan yapıldığı için istenilen sonuca bir türlü ulaşamamış, Mu‘tezile etkinliğini sürdürmeye devam etmiştir. Buna mukabil geçmişte Mu‘tezile içinde yetişmiş olan İmam Eş‘arî’nin onlardan ayrıldıktan sonra onlara karşı ileri sürdüğü temel ve yapısal eleştiriler ise büyük bir etki meydana getirmiştir. İslam inanç ve düşünce geleneğinde yaşadığı dönemden günümüze kadar her dönemde büyük kitlelerin inançta önder kabul ettiği İmam Eş‘arî’nin düşüncesinin temelleri tarih boyunca birçok kesim tarafından tartışılmıştır. Fakat içinde doğduğu ve yetiştiği çevrenin düşünce yapısının onun düşüncesine ve fikirsel dönüşümüne olan etkisi, halen güncelliğini koruyan bir tartışma konusudur. Özellikle içinden çıktığı Mu‘tezile’nin fikrî yapısındaki açmazları çözmüş olması, onların görüşlerini nesnel bir yaklaşımla aktarması onu her zaman ilgi çeken bir âlim yapmıştır. Bu çalışmamızda İmam Eş‘arî’nin süreç içerisinde yaşadığı ciddi fikrî değişimler tespit edilecektir. İmam Eş‘arî’nin yaşadığı bu değişim ve dönüşümün nedenleri irdelenerek sonuçları ortaya koyulacaktır. Çalışmada, klasik ve çağdaş kaynaklar esas alınacaktır.}, number={1}, publisher={Harran University}