TY  - JOUR
T1  - 21. YÜZYILDA İŞ BİRLİKLERİ VE SINIRLILIKLAR EKSENİNDE RUSYA-ÇİN İLİŞKİLERİ
TT  - RUSSIA-CHINA RELATIONS IN THE AXIS OF COOPERATION AND LIMITATIONS IN THE 21ST CENTURY
AU  - Ketenci, Ayşegül
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.16953/deusosbil.1671501
JF  - Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - DEU Journal of GSSS
PB  - Dokuz Eylul University
WT  - DergiPark
SN  - 1308-0911
SP  - 1270
EP  - 1294
VL  - 27
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, Rusya- Çin ilişkilerinde tarihsel ve güncel bağlamda iş birliği alanlarını ve bu iş birliklerini sınırlayan unsurları ele alırken, küresel ve bölgesel gelişmelerin bu ilişkilere yansımasını incelemektedir. 19. yüzyıldan itibaren şekillenen tarihsel süreçte, iki ülke arasındaki ilişkiler zaman zaman ideolojik ayrışmalar, güvensizlikler ve çıkar çatışmaları ile belirlenmiş; zaman zaman ise ortak tehdit algıları ve stratejik hedefler doğrultusunda iş birliği zeminine oturmuştur. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasındaki yeni jeopolitik ortam, Moskova ve Pekin’i çok kutuplu bir uluslararası düzen arayışında ortak bir zeminde buluşturmuştur. Çalışmada, Rusya-Çin ilişkilerinin tarihi arka plan bilgisine kısaca yer verilmiştir ancak özellikle 21. yüzyılda giderek artan bir şekilde karşılıklı yakınlaşma eğilimindeki Rusya-Çin ilişkileri detaylandırılarak bir değerlendirme yapılmıştır.  Çalışmada, aktörlerin davranışlarının karşılıklı olarak birbirinden etkilendiğini öne süren “karşılıklı bağımlılık” teorisinden istifade edilmiş ve iki ülke ilişkileri bu minvalde ele alınmıştır. Bulgular, çok kutuplu dünya savunusu, ABD hegemonyasına karşı ortak tavır, uluslararası platformlarda ortak hareket etme çabalarının, iki ülkenin Batı merkezli uluslararası düzene alternatif oluşturma gayretini ve iş birliklerini yansıttığını göstermektedir, diğer taraftan ekonomik ilişkilerdeki asimetri, tarihsel güvensizlikler ve Orta Asya’daki çıkar çatışmaları iş birliklerini sınırlandırmaktadır. Bu çerçevede, birçok iş birliği alanının varlığına rağmen, bu iş birliklerinin belli sınırlılıklar içinde hayata geçirilebildiği, ikili ilişkilerin bölgesel ve küresel değişimlere bağlı olarak değişken ve grift bir yapıda ilerlediği, ortak çıkarların ya da çıkar çatışmalarının bölgesel ve küresel güç dengelerini yakından ilgilendirdiği değerlendirilebilir.
KW  - Rusya-Çin İlişkileri
KW  - İş Birlikleri
KW  - Sınırlayıcı Faktörler
KW  - Çok Kutuplu Dünya
KW  - Asimetrik İlişkiler.
N2  - This study examines the areas of cooperation in Russia–China relations in both historical and contemporary contexts, while also analyzing the impact of global and regional developments on these relations. In the historical process shaped since the 19th century, the relations between the two countries have at times been defined by ideological divergences, distrust, and conflicts of interest, and at other times have rested on a foundation of cooperation shaped by shared threat perceptions and strategic objectives. The new geopolitical environment that emerged after the dissolution of the Soviet Union brought Moscow and Beijing together on a common ground in the pursuit of a multipolar international order. The study briefly addresses the historical background of Russia–China relations but primarily focuses on the growing tendency of mutual rapprochement in the 21st century. In this study, the “Interdependence” theory, which suggests that the behaviors of actors are mutually affected by one another, has been utilized, and the relations between the two countries have been addressed in this context. The findings indicate that the defense of a multipolar world, a common stance against U.S. hegemony, and efforts to act jointly in international platforms reflect the two countries’ attempts and cooperation to create an alternative to the Western-centered international order. On the other hand, asymmetry in economic relations, historical mistrust, and conflicts of interest in Central Asia limit the scope of cooperation. In this context, despite the existence of many areas of cooperation, these partnerships can only be realized within certain limits; bilateral relations progress in a complex and variable structure depending on regional and global changes, and common interests or conflicts of interest closely relate to regional and global power balances.
CR  - Abay, E. G. (2023). Yaptırımların ardından Rusya ile Çin arasındaki ekonomik ilişkiler derinleşiyor. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/yaptirimlarin-ardindan-rusya-ile-cin-arasindaki-ekonomik-iliskiler-derinlesiyor/3016704
CR  - Akman, H. (2015). The relations between Russia and China after the Cold War. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Studies / Avrasya Çalışmaları (2),  1-28. doi:http://dx.doi.org/10.17740/eas.eus.2015‐V2‐01
CR  - Armaoğlu, F. (2017). 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995). İstanbul: Timaş Yayınları.
CR  - Aydoğan, S. (2021). Rusya ve Çin'i Şangay İşbirliği Örgütü'nün oluşumuna götüren sebepler. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (3). doi:10.53443/anadoluibfd.979690
CR  - Umut, B., (2018). Sovyet-Çin uyuşmazlığını anlamak: 20. Kongre’den 1963 Parti Mektuplarına, The Turkish Yearbook of International Relations, (49),  89-115. doi: 10.1501/Intrel_0000000318
CR  - China and Russia highlight ‘tectonic shifts in global politics’. (2024). Aljazeera. https://www.aljazeera.com/news/2024/7/4/china-and-russia-highlight-tectonic-shifts-in-global-politics a
CR  - Fong, C., & Maizland, L. (2024). China and Russia: exploring ties between two authoritarian powers. Council of Foreign Relations. https://www.cfr.org/backgrounder/china-russia-relationship-xi-putin-taiwan-ukraine
CR  - Freeman, C., Glants, M., & Markey, D. (2024). China, Russia See SCO at counterweight to NATO but India is ambivalent. United States Institute of Peace. https://www.usip.org/publications/2024/07/china-russia-see-sco-counterweight-nato-india-ambivalent
CR  - Full text of Xinhua's interview with Putin. (2024). CPC Central Committee Bimonthly. http://en.qstheory.cn/2024-05/16/c_987628.htm
CR  - Gürkaynak, M., & Yalçıner, S. (2009). Uluslararası politikada karşılıklı bağımlılık ve küreselleşme üzerine bir inceleme . Uluslararası İlişkiler, 6 (23), 73-92.
CR  - Hazır, Ü. N. (2021).  Rusya Çin dostluğu nereye kadar? Fikir Turu. https://fikirturu.com/jeo-politika/rusya-cin-dostlugu-nereye-kadar/
CR  - Iliev, A., Percinkova, E., & Petreski, D. (2015). USSR-China relations in the Cold and Post Cold War era. Wulfenia Journal, 22 (3), 313-326. doi:10.13140/RG.2.1.1896.6241
CR  - Jianmin, W. (2015). Are China and Russia forging a new Ideological bloc? Foreign Policy. https://www.chinausfocus.com/foreign-policy/are-china-and-russia-forging-a-new-ideological-bloc?gad_source=1&gclid=Cj0KCQjwtsy1BhD7ARIsAHOi4xbLvDba-NbVm-
CR  - Jude Blanchette, B. L. (2022). China’s Ukraine Crisis, What Xi Gains- and Loses- from Backing Putin. Foreign Affairs. https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2022-02-21/chinas-ukraine-crisis
CR  - Karaganov, S. (2019). Россия в Большой Евразии-Rossiya v Bol'shoy Yevrazii. Россия в глобальной политике-Rossiya v global'noy politike. https://globalaffairs.ru/articles/rossiya-v-bolshoj-evrazii/
CR  - Keohane, R. O., & Nye, J. S., Jr. (1973). Power and interdependence. Survival: 
Global Politics and Strategy, 15(4), 158–165. https://doi.org/10.1080/00396337308441409
CR  - Keohane, R. O., & Nye, J. S., Jr. (1998). Power and interdependence in the 
information age. Foreign Affairs, 77(5), 81–94. https://www.jstor.org/stable/20049052
CR  - Keohane, R. O., & Nye, J. S. (2001). Power and interdependence (3rd ed.). 
Longman. http://slantchev.ucsd.edu/courses/ps240/05%20Cooperation%20with%20States%20as%20Unitary%20Actors/Keohane%20&%20Nye%20-%20Power%20and%20interdependence%20[Ch%201-3].pdf
CR  - Kissenger, H. (2006). Diplomasi (5. Basım b.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
CR  - Korkmaz, H. (2024). Rusya - Çin Stratejik İttifakı.  TASAM. https://tasam.org/tr-TR/Icerik/72535/rusya_-_cin_stratejik_ittifaki
CR  - Korkmaz, H. (2024). Türkiye, BRICS ve çok kutupluluk: jeopolitik bir dengeleme. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/analiz-turkiye-brics-ve-cok-kutupluluk-jeopolitik-bir-dengeleme/3247499
CR  - Korovin, V. (2015). Путин и «линия Примакова» -Putin i «liniya Primakova». 
ЕВРАЗИЯ информационно-аналитический портал -Yevraziya informatsionno-analiticheskiy portal-. https://evrazia.org/article/putin-i-liniya-primakova
CR  - Kuo, M. A. (2024). The China-Russia ‘new era’ and NATO. The Diplomat. https://thediplomat.com/2024/06/the-china-russia-new-era-and-nato/
CR  - Lo, B. (2016). The illusion of convergence-Russia, China, and the BRICS. Russie.Nei.Visions, No. 92. https://www.ifri.org/en/publications/notes-de-lifri/russieneivisions/illusion-convergence-russia-china-and-brics
CR  - Lo, B. (2023). The Sino-Russian partnership: assumptions, myths and realities.  https://www.ifri.org/en/publications/etudes-de-lifri/russieneireports/sino-russian-partnership-assumptions-myths-and
CR  - Lo, B. (2002). Russian foreign policy in the post-Soviet era: Reality, illusion and 
mythmaking (1st ed.). Palgrave Macmillan.
CR  - Megre, M., & Ribeiro, G. C. (2024). BRICS and the multipolar world. https://www.cirsd.org/en/horizons/horizons-winter-2024--issue-no-25/brics-and-the--multipolar-world
CR  - Nagy, S. R. (2024). Deepening China-Russian ties: a sign of strength or insecurity? The Japan Times. https://www.kommersant.ru/doc/2587637
CR  - Patricia M. Kim, A. A. (2024). The China-Russia relationship and threats to vital US interests. Brooking. https://www.brookings.edu/articles/the-china-russia-relationship-and-threats-to-vital-us-interests
CR  - Pierson, D. (2024). Why China’s and Russia’s militaries are training together. New York Times. https://www.nytimes.com/2024/08/13/world/asia/china-russia-military-patrols.html
CR  - Putin, V. (2000). Россия: новые восточные перспективы. 
Опубликовано в средствах массовой информации стран АТР -Rossiya: novyye vostochnyye perspektivy. Opublikovano v sredstvakh massovoy informatsii stran ATR-  Официальный сайт Президента России Ofitsial'nyy sayt Prezidenta Rossii-. http://kremlin.ru/events/president/transcripts/21132
CR  - Saxena, A. (2024). 75 years of China-Russia relations: indeed a ‘no limits’ partnership. Institute for Security & Development Policy: https://www.isdp.eu/75-years-of-china-russia-relations-indeed-a-no-limits-partnership/
CR  - Suri, N. (2023). The BRICS summit 2023: seeking an alternate world order? Council of Councils. https://www.cfr.org/councilofcouncils/global-memos/brics-summit-2023-seeking-alternate-world-order
CR  - Teslova, E. (2024). Putin says multipolar world 'reality now'. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/en/world/putin-says-multipolar-world-reality-now/3266012
CR  - Teslova, E. (2024). Russia, China working to create more equitable multipolar world order, says Foreign Minister Lavrov. Anadolu ajansı: https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/russia-china-working-to-create-more-equitable-multipolar-world-order-says-foreign-minister-lavrov/3285501
CR  - Tokatlı, S. G. (2023). Çin'in Kuşak ve Yol Girişiminin uluslararası ekonomi politiği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi,  283-302. doi:https://doi.org/10.18092/ulikidince.1313218
CR  - Ukrayna Savaşı: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nasıl çalışıyor, niçin eleştiriliyor? (2022). BBC News. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-61009255
CR  - Umarov, T., & Kassenova, N. (2024). China and Russia’s overlapping interests in Central Asia. Carnegie India: https://carnegieindia.org/posts/2024/02/china-and-russias-overlapping-interests-in-central-asia?lang=en&center=europe
CR  - What Are the Weaknesses of the China-Russia Relationship. (2022).  https://chinapower.csis.org/china-russia-relationship-weaknesses-mistrust/
CR  - Weitz, R. (2012). Superpower symbiosis: the Russia-China axis. World Affairs, 175(4), 71-78. doi:https://www.jstor.org/stable/41639036
CR  - Xi calls on BRICS countries to build global community of security for all. (2022). XinhuaNet. https://english.news.cn/20220519/82a6dd1e9a324e7f821bdc1d2940f6b1/c.html
CR  - Yılmaz, S. (2015). Yeni Avrasyacılık ve Rusya Sosyal ve Beşeri Bilimler 
Araştırmacılar Dergisi, 34.
CR  - Yu, Z. (2018). China-US-Russia relations in the 21st century.  China Focus. 
https://www.chinausfocus.com/foreign-policy/china-us-russia-relations-in-t	he-21st-century?gad_source=1&gclid=Cj0KCQjwiOy1BhDCARIsADGvQnBaiqgjUWbyJsFpL4wDPPCrIylV8LEHDQh9r6XTZmypHOo0kMP8DN8aAtoSEALw_wcB
CR  - Zagoria Donald S. The Sino-Soviet Conflict 1956–1961.  Princeton: Princeton University Press, 1962
https://www.cambridge.org/core/journals/american-political-science-review/article/abs/sinosoviet-conflict-19561961-by-donald-s-zagoria-princeton-princeton-university-press-1962-pp-xii-484-850-communist-chinas-strategy-in-the-nuclear-era-by-alice-langley-hsieh-englewood-cliffs-nj-prenticehall-inc-1962-pp-xx-204-450-cloth-225-paper-the-sinosoviet-dispute-documented-and-analyzed-by-g-f-hudson-richard-lowenthal-and-roderick-macfarquhar-new-york-frederick-a-praeger-1961-pp-ix-227-500/37E0FF2BA868CC8E3D9A10630F2CD70D
UR  - https://doi.org/10.16953/deusosbil.1671501
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4752212
ER  -