@article{article_1672671, title={Emrî Divanı’nda Âh Mefhumu}, journal={AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi}, volume={13}, pages={37–69}, year={2025}, DOI={10.31126/akrajournal.1672671}, author={Aydın, Fatıma}, keywords={Classical Turkish Literature, Emrî, âh, Divan, Curse}, abstract={Âh kavramı klasik Türk şiirinde geniş bir kullanıma sahiptir. 16. yüzyılın önemli isimlerinden Emrî, divanında âh kelimesine sıkça yer vermiştir. Bu çalışmada, Emrî’nin bu kelimeyi divanında nasıl ele alındığını incelenerek örneklendirilmiştir. Emrî, âhı bir nida olarak şiirlerinde acı, inleme, özlem gibi olumsuz hislerin yanında beğenme ve destekleme gibi olumlu hisleri de ifade edecek şekilde kullanmıştır. Emrî, âhı beddua anlamında kullandığında bu sözün gücüne dikkat çekmiştir. Mazlum âşığın bedduasıyla gök delinebilir, devletler yıkılabilir. Şâir, âhı yakıcılığıyla ateşe benzetmiştir. Âhın dumanı, göğe yükselen serviye, geceye ve çevgân sopasına benzetilmiştir. Emrî, gökyüzüyle âh arasında bağlantılar kurarak gök cisimlerini ve hava olaylarını âhına bağlamıştır. Klasik Türk şiirinde şâir, kendisini acı çeken bir âşık tipi olarak görmektedir. Şiar, dert ülkesinin padişahıdır. Bir padişahın sahip olması gereken her şeyi âh, âşığa sağlamaktadır. Âşığın sarayı, tacı, çadırı, askeri, silahı ve ulağı âhtır. Âh ve güzellik arasında ilişki kuran Emrî, sevgilinin siyah renkli olan güzellik ögelerini âhın dumanına benzetmiştir. Yaşadığı dönemin önemli muamma ustalarından biri olan Emrî, şiirlerinde âh kelimesiyle çeşitli harf oyunları yapmıştır. Ünlü aşk hikâyelerine şiirlerinde yer veren şâir, âh ile bu hikâyeleri birlikte anmıştır. Alışılmadık benzetmeler de yapan şâir âhı; zaman zaman zar, meyhane halkası, çapa, takı, zincir, giysi gibi objelere ve hutbe okuyan, büyü yapan, yas tutan veya güreşen bir kişiye benzetmiştir. Emrî, âhı tanımlarken halk kültürü ögelerine yer vermiştir. Bu çalışmada 16. Yüzyıl şairlerinden Emrî’nin Divanı’nda âhın nelere benzetildiği, âhın özellikleri ve hangi sebeplerle kullanıldığı tespit edilmesi amaçlanmıştır.}, number={37}, publisher={Tuzla Belediyesi}