@article{article_1673278, title={Çocuk Sahibi Olmak: Olumlu ya da Olumsuz Çocuk Sahibi Olma Motivasyonları Sosyodemografik Değişkenlerden Etkileniyor mu?}, journal={Izmir Democracy University Social Sciences Journal}, volume={8}, pages={52–76}, year={2025}, DOI={10.61127/idusos.1673278}, author={Bayram Saptır, Aysu}, keywords={Childbearing Motivations, Sociodemographic, Childbearing decisions}, abstract={Çocuk sahibi olmak, tarih boyunca bireysel ve toplumsal düzeyde önemli bir yaşam kararı olarak değerlendirilmiştir. Günümüzde ise bireylerin çocuk sahibi olma kararları; geleneksel değerlerin yanı sıra ekonomik koşullar, eğitim düzeyi, bireyselleşme eğilimleri ve yaşam beklentileri gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle şekillenmektedir. Bu durum, çocuk sahibi olma motivasyonlarını daha karmaşık hale getirmekte ve konuya ilişkin detaylı araştırmaları gerekli kılmaktadır. Bu araştırma, bireylerin çocuk sahibi olmaya yönelik olumlu ve olumsuz motivasyonlarını; cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi, eğitim düzeyi, çocuk sahibi olma durumu ve yaşanılan yer gibi sosyodemografik değişkenlere göre incelemeyi amaçlamaktadır. Nicel yöntemle ve ilişkisel tarama modeli kapsamında yürütülen çalışmaya 578 birey katılmıştır. Veri toplama sürecinde "Çocuk Sahibi Olma Motivasyonları Ölçeği" ve "Demografik Bilgi Formu" kullanılmıştır. Araştırma bulguları, çocuk sahibi olma motivasyonlarının sosyodemografik değişkenlere göre anlamlı biçimde farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Cinsiyet temelinde yapılan analizlerde, kadınların çocuk sahibi olmaya yönelik olumlu motivasyonlarının erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu; buna karşılık, erkeklerin olumsuz motivasyon düzeylerinin daha belirgin olduğu tespit edilmiştir. Medeni durum açısından ise evli bireylerin olumlu motivasyon düzeylerinin, boşanmış bireylere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Gelir düzeyi arttıkça bireylerin çocuk sahibi olmaya dair olumlu yaklaşımlarının arttığı belirlenmiştir; ancak gelir düzeyinin artışı olumsuz motivasyonlarda anlamlı bir değişiklik yaratmamaktadır. Çocuk sahibi bireylerin, çocuk sahibi olmayanlara kıyasla olumlu motivasyonlarının daha yüksek, olumsuz motivasyonlarının ise daha düşük olduğu dikkat çekmiştir. Eğitim düzeyine göre yapılan değerlendirmelerde ise eğitim seviyesi yükseldikçe bireylerin çocuk sahibi olma konusunu daha sorgulayıcı bir biçimde ele aldığı ve bu durumun motivasyon düzeylerine anlamlı bir şekilde yansıdığı gözlemlenmiştir. Ayrıca yaşanılan yer değişkeni açısından da dikkat çekici sonuçlar elde edilmiştir. Kırsal bölgelerde yaşayan bireylerin çocuk sahibi olma konusunda daha olumlu yaklaşımlar sergilediği, kentte yaşayan bireylerde ise olumsuz motivasyonların daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, çocuk sahibi olma kararının yalnızca bireysel değil, aynı zamanda toplumsal etkenlerle de şekillendiğini ortaya koymaktadır.}, number={1}, publisher={Izmir University of Democracy}