@article{article_1673960, title={Tacik Adına Dair}, journal={Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={10}, pages={24–31}, year={2025}, author={Budak, Yusuf and Dağlar, Mehmet}, keywords={Turk, Tajik, Tâzik, Tat, Iran}, abstract={İran ve Turan toplulukları arasında tarihî süreç içerinde ortaya çıkan rekabet karşılıklı ilişkilerin gelişmesine zemin hazırlamıştır. Türkler ve İranlıların çeşitli şekillerde etkileşim halinde olmaları birbirlerini tanımlarken farklı adlar ve sıfatlar kullanmalarına sebep olmuştur. İki rakip topluluğun siyasi rakip olmaları bu tanımalarında şeklini belirler. Güçlü siyasi teşekküller oluşturan Türklerin karşı karşıya geldiği İranî toplulukları adlandırırken onları etrafı korunaklı şehirlerde yaşayan, askerlikten anlamayan insanlar olarak tanımlamaları sonucunu doğurmuştur. Türklerin yerleşik topluluklar, özellikle Farsça konuşan insanlar için kullandığı Sart kelimesi zamanla sadece Farsça konuşanlar için kullanılan Tacik adlandırmasına dönüşmüştür. Bu ayrım Farsları genel adı olarak kullanılmıştır. Göçebeliği askerlikle özdeşleştiren Türk-Moğol devlet geleneği yerleşik hayatta yaşayanları da askerliğe elverişli olmayan ve sadece saray işleriyle uğraşan insanlar olarak anlamalarıyla ilgilidir. Türkler ve Tacikler arasındaki ayrım, dil, kültür, din ve tarihsel bağlar gibi pek çok faktörle şekillenmiştir. Her iki grup da Orta Asya’nın farklı kökenden gelen toplulukları oluşturur ve farklı tarihi süreçlerden geçmişlerdir. Sürekli etkileşim içerisinde olan bu iki ayrı topluluğun birbirini kültürel ve dilsel olarak etkileme süreci de farklı şekillerde cereyân etmiştir. Bu ayrım, aynı coğrafyada yaşamalarına rağmen, bu halkların kültürel ve toplumsal kimliklerinin birbirinden farklı olmasına yol açmıştır. Bizde bu çalışmada esasen iki farklı topluluğun tarihî süreç içerisinde farklı devletler ile münasebetleri üzerinden ya da farklı unsurların Türk ve Tacik algısı hakkında var olan düşüncelerinin nüansları üzerinde durmaya çalıştık. Safevîlerin kuruluşuna kadar geçen sürede erken modern dönemde Türk ve Tacik ayrımın nasıl şekillendiğini anlamaya çalışmak temel hedefimiz olacaktır.}, number={1}, publisher={Bilecik Seyh Edebali University}