@article{article_1677841, title={Ağ Gelin Efsanesi ve Taş Kesilme Motifinin Psikolojik ve Sosyal Açıdan İncelenmesi}, journal={Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi}, volume={10}, pages={237–252}, year={2025}, DOI={10.70916/buefd.1677841}, author={Kocaer, Seval}, keywords={Legend, Ağ Gelin Legende, stone cutting motif, function, psycho-social angle}, abstract={Efsaneler, insanoğlunun hayal gücünün, zekâsının ürünleri ve anlatıldığı toplumun insan ilişkilerinde ve toplumsal yaşamında etkili olan kültür değerleridir. İnsanların açıkça ifade edemediği değerleri, adetleri, duygu, düşünce ve davranışları efsaneler yardımıyla dile getirerek toplumdaki insanlara yol göstermektedir. Bu nedenle bir kültürün gelenek-göreneklerinin, örf, adetlerinin yaşatılmasında ve gelecek nesillere aktarılmasında en önemli araçlarından biridir. Ayrıca toplumun düzen, yaşayış, sosyal ve psikolojik ve birçok özelliklerini de yansıtmaktadırlar. Bu çalışma da kültürel, sosyolojik ve psikolojik birçok imgeyi bünyesinde barındıran “Ağ Gelin Efsanesi” örneklerinin, taş kesilme motifinin kullanışı, psiko-sosyal temelleri ve işlevleri değerlendirilmiştir.Bu bağlamda, efsaneler yalnızca sözlü kültür ürünleri olarak değil, aynı zamanda bireyin ve toplumun bilinçaltında yer alan düşünce yapılarını, korkuları, arzuları ve toplumsal normları sembolik bir düzlemde ifade eden anlatılar olarak değerlendirilmelidir. Ağ Gelin Efsanesi örneklerinde görülen “taş kesilme” motifi, yalnızca bir ceza ya da mucize anlatısı değil; aynı zamanda bastırılan duyguların, ahlaki sınırların ve toplumsal yaptırımların metaforik bir dışavurumu niteliğindedir. Bu motif, bireyin toplumla ve doğayla kurduğu ilişkideki dengesizlikleri, itaat ve başkaldırı ikilemlerini, kutsal olanla dünyevi olan arasındaki sınırları görünür kılar. Efsane metinlerinde bu türden dönüşüm imgeleri, kültürel bellekte travmatik olayların işlenmesine, kolektif bilinçaltının inşasına ve sosyal denetimin sağlanmasına hizmet eder. Dolayısıyla, taş kesilme motifi hem bireysel psikolojik süreçlerin hem de toplumsal kontrol mekanizmalarının sembolik bir yansımasıdır. Bu çalışma kapsamında Ağ Gelin anlatılarının söz konusu motif çerçevesinde nasıl şekillendiği, bu anlatıların hangi kültürel kodları barındırdığı ve birey-toplum ilişkisini nasıl yapılandırdığı incelenerek, efsanelerin kültürel aktarım ve toplumsal düzen içerisindeki işlevleri daha derinlikli biçimde ortaya konulmuştur.}, number={1}, publisher={Bartin University}