TY  - JOUR
T1  - Çocuklarda Ekran Bağımlılığı ve Bağımlılığın Açık Alanda Oyuna Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi
TT  - Screen Addiction in Children and the Effect of Addiction on Attitudes Towards Outdoor Play
AU  - Çetin, Erdal
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.53791/imgelem.1679744
JF  - İmgelem
JO  - İMGELEM
PB  - BİLGİTOY BİLGİ, BİLİM, EĞİTİM,ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE STRATEJİ DERNEĞİ
WT  - DergiPark
SN  - 2602-4446
SP  - 61
EP  - 86
IS  - Yeni Medya Çalışmaları
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, günlük hayatın tüm alanlarında ve aşamalarında yer almaya başlayan dijital araçların çocuklarda yarattığı ekran bağımlılığını incelemektedir. Çalışma kapsamında, çocukların ekran bağımlılığı ile ilgili çeşitli demografik ve çevresel değişkenlerin etkisi incelenmiştir. Ayrıca bağımlılık ile çocukların açık alan oyunlarına yönelik tutumu arasındaki ilişki araştırılmıştır. İlişkisel tarama modelinin esas alındığı bu çalışmada, ekran bağımlılığı ölçeği (EBÖ) ve çocuklar için açık alanda oyuna yönelik tutum ölçeği (AAOT) kullanılmıştır. Örneklem grubu, ortaokul öğrencilerden (10-14 yaş aralığı) oluşturulmuş olup, çalışmaya 326 erkek ve 296 kız çocuğu olmak üzere toplam 622 çocuk katılmıştır. Çalışmanın verileri değerlendirildiğinde cinsiyet ile ekran bağımlılığı arasında bir ilişki bulunmuş ve erkek çocukların daha fazla ekran bağımlısı olduğu belirlenmiştir. Buna karşın, yaş ve kardeş sayısı ile ekran bağımlılığı arasında bir ilişki tespit edilmemiştir. Diğer bir bulgu ise ekran bağımlılığının açık alanda oyun oynamaya yönelik tutumu etkileyip etkilemediği olmuştur. Buna göre çocukların açık alanda oyuna yönelik olumlu tutumlarını ifade eden faydalar ve yapılandırılmamış oyunlar alt boyutları ile ekran bağımlılığı arasında negatif bir korelasyon; olumsuz tutum olan korkular alt boyutu ile ekran bağımlılığı arasında pozitif bir korelasyon belirlenmiştir.
KW  - Bağımlılık
KW  - Çocuk
KW  - Ekran Bağımlılığı
KW  - Ergen
KW  - Oyun.
N2  - This study investigates screen addiction in children resulting from digital devices that have increasingly become embedded in all areas and stages of daily life. Within the scope of this study, the influence of various demographic and environmental variables on children’s screen addiction was investigated. The relationship between screen addiction and children’s attitudes toward outdoor play was explored. Drawing on the relational survey model, this study utilized the Screen Addiction Scale and the Attitudes toward Outdoors Play Scales for Children. The sample group in this study consisted of middle school students aged between 10 and 14, with 622 participants—326 boys and 296 girls. Analysis of the study data revealed a significant relationship between gender and screen addiction, with male students exhibiting higher levels of addiction. However, no significant relationship was found between screen addiction and either age or number of siblings. Another key finding concerned whether screen addiction affects children’s attitudes toward outdoor play. A negative correlation was identified between screen addiction and the sub-dimensions of perceived benefits and unstructured play, which represent positive attitudes toward outdoor play. Conversely, a positive correlation was found between screen addiction and the fears sub-dimension, which reflects negative attitudes.
CR  - Akbaş, E., Işleyen, E. K. (2024). The Effect of Digital Game Addiction on Aggression and Anger Levels in Adolescents: A Cross-Sectional Study, Archives of Psychiatric Nursing, 52, 106-112. Doi: https://doi.org/10.1016/j.apnu.2024.06.022
CR  - Altınok, M. (2021). Lise Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 262-291. Doi: https://doi.org/10.37217/tebd.689774
CR  - Aral, N. (2022). Dijital Dünyada Çocuk Olmak, Trt Akademi, 7(16), 1134-1153. Doi: https://doi.org/10.37679/trta.1181774
CR  - Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M. vd. (2015). Lise ve Üniversite Öğrencilerinde Dijital Bağımlılık, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 34-58. Doi: https://doi.org/10.17361/uhive.2015813153
CR  - Aslan, H., Başcıllar, M. ve Karataş, K. (2022). Ergenlerde Dijital Oyun Bağımlılığı ile Sosyal Beceriler Arasındaki İlişki, Bağımlılık Dergisi, 23(3), 266-274. Doi: https://doi.org/10.51982/bagimli.1033761
CR  - Balantekin, Y. (2009). 10-14 Yaş Arası Çocuklarda Televizyon Bağımlılığı Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Bao, K., Zhang, X. ve Cai, L. (2024). The Closed Loop Between Parental Upbringing and Online Game Addiction: A Narrative Study of Rural Children’s Growth in China, Psychology Research and Behavior Management, 17, 1703-1716. Doi: https://doi.org/10.2147/prbm.s457068
CR  - Beyer, K., Bizub, J., Szabo, A. vd. (2015). Development and Validation of the Attitudes Toward Outdoor Play Scales for Children, Social Science & Medicine, 133, 253-260. Doi: https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2014.10.033
CR  - Boyd, D. (2014). It’s Complicated: The Social Lives of Networked Teens, New Haven: Yale University Press.
CR  - Buyrukoğlu, E., Hürler, Ş. ve Tekin, B. (2024). 4-6 Yaş Arası Çocukların Dijital Oyun Bağımlılığı Eğilimleri ile Açık Alanda Oyun Oynama Eğilimlerinin İncelenmesi, Beden Eğitimi Spor Sağlık ve Efor Dergisi, 3(4), 165-199.
CR  - Caillois, R. (2001). Man, Play and Games, Chicago: University of Illinois Press.
CR  - Cao, H., Sun, Y., Wan, Y. et al. (2011). Problematic Internet Use in Chinese Adolescents And Its Relation to Psychosomatic Symptoms and Life Satisfaction, BMC Public Health, 11, 802-809. Doi: https://doi.org/10.1186/1471-2458-11-802.
CR  - Castells, M. (2008). Ağ Toplumunun Yükselişi, Ebru Kılıç (Çev.), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
CR  - Charan, G. S., Kalia, R., Khurana, M. S. vd. (2024). From Screens to Sunshine: Rescuing Children’s Outdoor Playtime in the Digital Era, Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health, 20(1), 11-17. Doi: https://doi.org/10.1177/09731342241229845
CR  - Connell, R. W. (2019). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Cem Soydemir (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CR  - Egemen, A., Yılmaz, Ö. ve Akil, İ. (2004). Oyun, Oyuncak ve Çocuk, ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 5(2), 39-42.
CR  - Erdem, D. (2020). Çocuklar İçin Açık Alanda Oyun Tutum Ölçeği: Uyarlanması ve Psikometrik özellikleri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 59-82. Doi: https://doi.org/10.21764/maeuefd.523925
CR  - Eryılmaz, S., Çukurluöz, Ö. (2018). Lise Öğrencilerinin Dijital Bağımlılıklarının İncelenmesi: Ankara İli, Çankaya İlçesi Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 889-912. Doi: https://doi.org/10.17755/esosder.311314
CR  - Friess, P. (2016). Digitising the Industry-Internet of Things Connecting the Physical, Digital and Virtual Worlds. Denmark: River Publishers.
CR  - Gentile, D. (2009). Pathological Video-Game Use Among Youth Ages 8 to 18: A National Study, Psychological Science, 20(5), 594-602. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2009.02382.x
CR  - Gökçe-Tekin, Ö. (2024). Development and Validation of a Screen Addiction Scale for Students, Education and Information Technologies, 29(17), 23859-23876. Doi: https://doi.org/10.1007/s10639-024-12812-x
CR  - Göldağ, B. (2018). Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılık Düzeylerinin Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1287-1315. Doi: http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.105
CR  - Gülsoy, S. (2019). Oyun, Kültür ve Zaman, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 62, 317-337.
CR  - Gülü, M., Yagin, F. H., Gocer, I. vd. (2023). Exploring Obesity, Physical Activity, and Digital Game Addiction Levels Among Adolescents: A Study on Machine Learning-Based Prediction of Digital Game Addiction, Frontiers in Psychology, 14, 1097145. Doi: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1097145
CR  - Güney, M., Taştepe, T. (2020). Ergenlerde Sosyal Medya Kullanımı ve Sosyal Medya Bağımlılığı, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 183-190. Doi: https://www.doi.org/10.46971/ausbid.757713
CR  - Gürcan, A., Özhan, S. ve Uslu, R. (2008). Dijital Oyunlar ve Çocuklar Üzerindeki Etkileri, Ankara: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü.
CR  - Güzel, M. (2021). Alfa Kuşağıyla Birlikte Değişen Oyun Algısı: Dijital Oyuncaklar ve Ekran Bağımlılığı, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(70), 1344-1355. Doi: https://doi.org/10.26450/jshsr.2502
CR  - Hazar, Z., Tekkurşun, D. G. ve Dalkıran, H. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Geleneksel Oyun ve Dijital Oyun Algılarının İncelenmesi: Karşılaştırmalı Metafor Çalışması, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 179-190. Doi: https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000334
CR  - Horzum, M. B. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(159), 56-68.
CR  - Horzum, M. B., Ayas, T. ve Çakır, Ö. B. (2008). Çocuklar İçin Bilgisayar Oyun Bağımlılığı Ölçeği, Türk PDR Dergisi, 3(30), 76-88.
CR  - Huizinga, J. (1995). Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, Mehmet Ali Kılıçbay (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CR  - İnan-Kaya, G., Mutlu-Bayraktar, D. ve Yılmaz, Ö. (2018). Dijital Ebeveynlik Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173.
CR  - Jain, P. (2025). The Impact of Smartphone Addiction on Social Skills and Play Behaviour Among Children, International Journal of Innovations in Science, Engineering And Management, 4(1), 01-07. Doi: https://doi.org/10.69968/ijisem.2025v4i101-07
CR  - Johnson, A. R., Sridhar, P. R., & Joseph, M. (2022). Is Screen Addiction a Problem Among Rural School-Going Adolescents? A Cross-Sectional Study in South Karnataka, Journal of Indian Association for Child and Adolescent Mental Health, 18(2), 137-143. Doi: https://doi.org/10.1177/09731342221096481
CR  - Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
CR  - Kardefelt-Winther, D. (2017). How Does the Time Children Spend Using Digital Technology Impact Their Mental Well-Being, Social Relationships and Physical Activity?: An Evidence-Focused Literature Review, UNICEF.
CR  - Kaya, Z., Vangölü, M. S., Marufoğlu, M. vd. (2023). Lise Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık ve İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(1), 117-138. Doi: https://doi.org/10.19160/e-ijer.1173642
CR  - Kemp, S. (2023). Digital 2023: Global Overiew Report.  https://datareportal.com/reports/ digital-2023-global-overview-report
CR  - Kepenek, E. B. (2020). Yeni ve Yükselen Bir Alan: Dijital Oyunlar Sosyolojisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 23(2), 186-213. Doi: https://doi.org/10.18490/sosars.818995
CR  - Khan, F. A., Alnaher, S., Ismail, M. vd. (2024). Addicted to Pixels: Understanding Screen Addiction and Strategies for Prevention, Journal of Sociology, Psychology & Religious Studies, 6(1), 58-74. Doi: https://doi.org/10.53819/81018102t7019
CR  - Kırlıoğlu, M., Kayaalp, A. ve Arslan, S. (2023). Güncel Bir Sorun Olarak Çocuklarda Ekran Bağımlılığı ve Ebeveyn Tutumları, Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 7(2), 118-131. Doi: https://doi.org/10.55109/tushad.1360037
CR  - Koral, F., Alptekin, K. (2023). Dijital Oyun Bağımlılığı: Bir Derleme Çalışması, Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 283-308. Doi: https://doi.org/10.54557/karataysad.1237807
CR  - Küçük, Y., Çakır, R. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Turkish Journal of Primary Education, 5(2), 133-154.
CR  - Langøy, A., Smith, O. R., Wold, B. vd. (2019). Associations between Family Structure and Young People’s Physical Activity and Screen Time Behaviors, BMC Public Health, 19, 1-10. Doi: https://doi.org/10.1186/s12889-019-6740-2
CR  - Lei, H., Cheong, C. M., Li, S. et al. (2018). The Relationship Between Coping Style and Internet Addiction among Mainland Chinese Students: A Meta-Analysis, Psychiatry Research, 270, 831-841. Doi: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2018.10.079
UR  - https://doi.org/10.53791/imgelem.1679744
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4788915
ER  -