TY  - JOUR
T1  - Yaşlı Bakım Öğrencilerinin Yaşlılığa Dair Tutumları ve Belirleyici Faktörler: Korkut Ata Üniversitesi Örneği
TT  - Elderly Care Students’ Attitudes Towards Aging and Determining Factors: Korkut Ata University Example
AU  - Çeliktaş, Can
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.46971/ausbid.1685667
JF  - Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi
PB  - Ankara University
WT  - DergiPark
SN  - 2146-328X
SP  - 1
EP  - 12
VL  - 14
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Amaç: Yaşlılık süreci ile alakalı en önemli ihtiyaçlardan biri bakım ihtiyacıdır. Özellikle üniversitelerin yaşlı bakım programları giderek artmakta ve bakım teknikerleri yetiştirilmektedir. Fakat her meslek grubunda olduğu gibi bu meslekte de yapılan işe ve hedef gruba dair tutum oldukça önemlidir. Çünkü tutumlar, davranış ve düşüncelerin bir bütünüdür. Bu araştırmanın amacı, yaşlı bakım programında öğrenim görmekte olan öğrencilerin yaşlılara yönelik tutumlarını ölçmek, ilgili değişkenleri belirlemek ve ileriye yönelik çeşitli öneriler getirmektir. Örneklem ve Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel nitelikte gerçekleştirilen bu çalışma, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi’nin Sağlık Bakım Hizmetleri Bölümü Yaşlı Bakım Programında yer alan 90 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Evrenin tamamına ulaşıldığı için örneklem seçimine gidilmemiştir. Veriler, “Kogan Yaşlılara Yönelik Tutum Ölçeği” ve araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Öğrenci Tanımlama Formu” ile elde edilmiştir. Bulgular: Araştırmada, öğrencilerin ölçek toplam puan ortalamasının 96.10±12.27 şeklinde olumlu olduğu belirlendi. Öğrencilerin sınıf düzeyi ile tutum ölçeği arasında anlamlı ilişki olduğu görüldü. Bir yaşlı ile birlikte yaşama durumu, ailede/yakın çevrede yaşlı birey olup olmama durumu, yaşlı bir bireyle görüşme sıklığı ve herhangi bir yaşlıya bakım verme durumu ile yaşlılara yönelik tutum arasında anlamlılık bulundu. Sonuç: Sonuç olarak sağlık alanında eğitim gören öğrencilerin yaşlılara dair olumlu tutumun temelinde, eğitim sürecinde edinilen psiko-sosyal bilgilerin ve tecrübelerin etkili olduğu ileri sürülebilir. Olumlu tutumun yaşlı bakımında kaliteyi artırması büyük ihtimaldir.
KW  - Yaşlı Bakımı
KW  - Yaşlılığa dair tutum
KW  - yaşlılık
N2  - Aim: One of the most important needs related to the aging process is the need for care. Especially elderly care programs of universities are increasing and care technicians are being trained. However, as in every professional group, the attitude towards the work done and the target group is very important in this profession. Because attitudes are a whole collection of behaviors and thoughts. The aim of this study is to measure the attitudes towards the elderly of among students studying in the elderly care program towards the elderly, to determine the relevant variables and to make various suggestionsconclude recommendations for the futurefuture research. Subjects and Method: This descriptive cross-sectional study was conducted with 90 students in the Elderly Care Program of Osmaniye Korkut Ata University, Department of Health Care Services. Since the entire population was reached, no sample selection was made. The data were obtained with the “Kogan Scale of Attitudes Toward the Elderly” and the “Personal Student Identification Form” prepared by the researcher. Results: In the study, it was determined that the mean total score of the scale was 96.10±12.27. There was a significant relationship between students' grade level and attitude scale. Significance was found between the status of living with an elderly person, whether there is an elderly person in the family/close environment, the frequency of meeting with an elderly person and the status of caring for any elderly person and the attitude towards the elderly. Conclusion: As a result, it can be argued that the psycho-social knowledge and experiences gained during the education process are effective in the basis of the positive attitude towards the elderly of among students studying in the field of health towards the elderly. Positive attitudes are likely to increase the quality of elderly care.
CR  - Akgün, S., Bakar, C., & Budakoğlu, İ. L. (2004). Dünyada ve Türkiye’de yaşlı nüfus eğilimi, sorunları ve iyileşme önerileri. Turkish Journal of Geriatrics, 7(2), 105–110. Erişim adresi https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_TJG_212.pdf
CR  - Altunay, Z., & Özkul, M. (2022). Geçmişin değeri günün sosyal problemi: Yaşlılık ve modern toplumda yaşlı bakımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 1012–1036. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1020968
CR  - Angiullo, L., Whitbourne, K. S., & Powers, C. (1996). The effects of instruction and experience on college students’ attitudes toward the elderly. Educational Gerontology, 22, 483–495. https://doi.org/10.1080/0360127960220507
CR  - Ayoǧlu, F. N., Kulakçı, H., Ayyıldız, T. K., Aslan, G. K., & Veren, F. (2014). Attitudes of Turkish nursing and medical students toward elderly people. Journal of Transcultural Nursing, 25(3), 241–248. https://doi.org/10.1177/1043659613515527
CR  - Bakan, A. B., Karadağ-Arlı, Ş., & Varol, E. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Çağdaş Hemşire, 54(3), 284–292. https://doi.org/10.1080/10376178.2018.1501276
CR  - Baş, Ş. A. (2019). Evde yaşayan yaşlıların aktif yaşlanma ve yaşam kalitesi yönünden değerlendirilmesi: Nazilli örneği [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Erişim adresi http://hdl.handle.net/11607/3860
CR  - Bektaş, H. A., & Kutsal, Y. G. (2021). Yaşlı bireylere bakım verenlerin yaşlılara yönelik tutumları: Sistematik derleme. Geriatri ve Gerontoloji Araştırmaları Dergisi, 3(1), 22–30. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/geriatragerontoloji/issue/61339/822005
CR  - Can, R., IŞIK, M. T., Erenoğlu, R., Tambağ, H., & Halidi, G. (2019). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu yaşlı bakımı bölümünde okuyan öğrencilerin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi, 6(1), 13–25.
CR  - Cybulski, M., Krajewska-Kułak, E., & Jamiolkowski, J. (2015). Perception of the elderly by junior high school students and university students in Poland. Progress in Health Sciences, 5(2), 93–98. Erişim adresi https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/progress-file/phs/phs_2015_2/93-98_cybulski.pdf
CR  - Dikmen-Demir, R. (2022). Yaşlı bakımı öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Geriatrik Bilimler Dergisi, 5(3), 81–89. https://doi.org/10.47141/geriatrik.1200832
CR  - Dikmen-Demir, R., & Baltacı-Yıldız, E. A. (2022). Attitudes of aged care technician students towards age discrimination. Journal of Social and Analytical Health, 2(2), 101–108. https://doi.org/10.5281/zenodo.6769543
CR  - Doğramacı, M. (2019). Yaşlılık ve yaşlıya bakım hizmetlerinin kurumsal örgütlenmesi: Kütahya örneği [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=dJWsQNHO9kYpe03vl_ecZg&no=_rALdP7d75IM-QeXl3TMwg
CR  - Duyan, V., & Gelbal, S. (2013). Yaşlılara yönelik tutum ölçeğinin bir grup üniversite öğrencisi üzerinde Türkçeye uyarlanma çalışması. Turkish Journal of Geriatrics, 16(2), 202–209. Erişim adresi  https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_TJG_733.pdf
CR  - Erdemir, F., Kav, S., Citak, E. A., Hanoglu, Z., & Karahan, A. (2011). A Turkish version of Kogan’s Attitude Toward Older People (KAOP) scale: Reliability and validity assessment. Archives of Gerontology and Geriatrics, 52, 162–165. https://doi.org/10.1016/j.archger.2010.10.019
CR  - Evcil, N., Dökmeci, V., & Kıroğlu, G. B. (2006). Regional migration in Turkey: Its directions and determinants. 46th European Congress of the Regional Science Association, Greece. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/23732023
CR  - Güven, Ş. D., Muz, G. U., & Ertürk, N. E. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 99–105. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/29600
CR  - Hawkins, M. J. (1996). College students’ attitudes toward elderly persons. Educational Gerontology, 22, 271–279. https://doi.org/10.1080/0360127960220305
CR  - Henríquez, F., Retamal, N., Silva, F., & Morales, C. (2019). Attitudes towards ageing of speech-language pathology students in a Chilean university. Codas, 32(1), e20190010. https://doi.org/10.1590/2317-1782/20192019010
CR  - Kahraman, A., Ünsal, S. S., Saraç, G., & Akyıl-Çevik, R. (2023). Yaşlı bakımı bölümünde okuyan öğrencilerin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi: Kesitsel tanımlayıcı bir çalışma. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 6(3), 172–178. https://doi.org/10.54189/hbd.1360932
CR  - Kalınkara, V. (2016). Temel gerontoloji: Yaşlılık bilimi (3. baskı). Nobel Yayıncılık. ISBN: 978-605-133-047-1.
CR  - Karis Allen, T., Mayo, P., Koshman, S., Gray, M., Babar, A., & Sadowski, C. A. (2021). Clinical pharmacists' knowledge of and attitudes toward older adults. Pharmacy (Basel), 9(4), 172. https://doi.org/10.3390/pharmacy9040172
CR  - Kavuran, E., & Caner, E. (2021). Yaşlı bakım öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türk Fen ve Sağlık Dergisi, 2(2), 89–97. https://doi.org/10.51972/tfsd.860588
CR  - Kılıç, D., & Adıbelli, D. (2011). The validity and reliability of Kogan’s Attitude Towards Old People Scale in the Turkish society. Health, 3(9), 602–608. https://doi.org/10.4236/health.2011.39101
CR  - Kulakçı, H. (2010). Hemşirelik lisans programı birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin düşüncelerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 15–22. Erişim adresi  https://www.acarindex.com/pdfs/624496
CR  - Küçükgüçlü, Ö., Mert, H., & Akpınar, B. (2011). Reliability and validity of Turkish version of Attitudes Toward Old People Scale. Journal of Clinical Nursing, 20(21–22), 3196–3203. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2011.03764.x
CR  - López-Hernández, L., Martínez-Arnau, F. M., Castellano-Rioja, E., Botella-Navas, M., & Pérez-Ros, P. (2021). Factors affecting attitudes towards older people in undergraduate nursing students. Healthcare (Basel), 9(9), 1231. https://doi.org/10.3390/healthcare9091231
CR  - Mandıracıoğlu, A., & Lüleci, N. (2015). Attitudes towards the elderly among Turkish pharmacy students. Turkish Journal of Geriatrics, 18(4), 305–309. Erişim adresi https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_TJG_913.pdf
CR  - Muhsin, A. A., Munyogwa, M. J., Kibusi, S. M., & Seif, S. A. (2020). Poor level of knowledge on elderly care despite positive attitude among nursing students in Zanzibar Island: Findings from a cross-sectional study. BioMed Central Nursing, 19, 1-8. https://doi.org/10.1186/s12912-020-00488-w
CR  - Nochajski, T. H., Waldrop, D. P., Davis, E. L., Fabiano, J. A., & Goldberg, L. J. (2009). Factors that influence dental students’ attitudes about older adults. Journal of Dental Education, 73(1), 95–104. https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.2009.73.1.tb04642.x
CR  - Okuyan, C. B., & Karasu, F. (2020). Yaşlı bakım personelinin yaşlılara karşı tutumlarının belirlenmesi: Bakım sorunları ve müdahale önerileri. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 77–83. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.673993
CR  - Özateş, Ö. S. (2015). Malumun ilanı kadın emeğinin saklı yüzü: Ev içi bakım emeği (1. baskı). NotaBene Yayınları.
CR  - Özyer, H. (2016). Yaşlılık sorunu ve bir çözüm olarak huzurevi: Konya Dr. İsmail Işık Huzurevi örneği [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Erişim adresi https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/443882/yokAcikBilim_10117833.pdf
CR  - Pan, I. J., Edwards, H., & Chang, A. (2009). Taiwan ese nursing students’ attitudes toward older people. Journal of Gerontological Nursing, 35, 50–55. https://doi.org/10.3928/00989134-20090903-01
CR  - Pehlivan, S., & Vatansever, N. (2019). Hemşirelerin yaşlıya tutumları ve etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 45(1), 47–53. https://doi.org/10.32708/uutfd.468622
CR  - Pekçetin, S., Hasgül, E., Yıldırım Düğeroğlu, R., & Arabacı, Z. (2021). The effect of extended contact with community-dwelling older adults on the ageist and helping attitudes of home care students: A single-blind randomized controlled trial. International Journal of Older People Nursing, 16(5), e12382. https://doi.org/10.1111/opn.12382
CR  - Plonczynski, D. J., Ehrlich-Jones, L., Robertson, J. F., Rossetti, J., Munroe, D. J., Koren, M. E., ... & Hertz, J. (2007). Ensuring a knowledgeable and committed gerontological nursing workforce. Nurse Education Today, 27(2), 113–121. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2006.04.004
CR  - Samancı-Tekin, Ç., & Kara, F. (2018). Dünyada ve Türkiye’de yaşlılık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 219–229. https://doi.org/10.21733/ibad.370584
CR  - Tufan, F., Yuruyen, M., Kizilarslanoglu, M. C., Akpinar, T., Emiksiye, S., Yesil, Y., ... & Karan, M. A. (2015). Geriatrics education is associated with positive attitudes toward older people in internal medicine residents: A multicenter study. Archives of Gerontology and Geriatrics, 60(2), 307–310. https://doi.org/10.1016/j.archger.2014.12.004
CR  - Uyanık, Y., & Başyiğit, R. (2018). Demografik yapı içinde yaşlı nüfusun görünümü ve aktif yaşlanma yaklaşımı perspektifinde politika örnekleri. İş ve Hayat Dergisi, 4(8), 273–310. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/941382
CR  - Veronek, J., Bajs Janović, M., Janović, Š., Barić, H., Zurc, J., & Gvozdanović, Z. (2020). Attitudes towards older people in Croatian and Slovenian nursing students. Psychiatria Danubina, 32, 484–490. Erişim adresi https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33212453/
CR  - World Health Organization (WHO). (1998). The world health report 1998: Life in the 21st century – A vision for all. Erişim adresi https://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/wha51/ea3.pdf
CR  - World Health Organization. (2015a). Yaşlı sağlığı küresel stratejisi ve eylem planı. Erişim adresi https://www.who.int/publications/i/item/9789241513500
CR  - World Health Organization. (2015b). World report on ageing and health. Erişim adresi https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/186468/
CR  - Yüce, G. (2020). Sağlık hizmetleri alanında öğrenim gören öğrencilerin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 208–218. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.715353
UR  - https://doi.org/10.46971/ausbid.1685667
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4813987
ER  -