TY - JOUR T1 - İŞGÜCÜ BİRİKİM SÜRECİ: FABRİKA İŞÇİLİĞİNİN OLUŞUMU AU - Güzel, Serkan PY - 2005 DA - December JF - Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi JO - AKÜSBD PB - Afyon Kocatepe University WT - DergiPark SN - 1302-1265 SP - 276 EP - 288 VL - 7 IS - 2 LA - tr AB - Sosyal bilimcilerin temel ilgi alanları olan sanayi devrimi genelde fabrikalaşma üzerine odaklanır. Sanayi devriminden en çok etkilenen iş-güç biçimlerinden bir tanesi de çiftçilik olduğu için sosyolojik çalışmalarda çiftçi ve fabrika işçilerine yönelik bir ilgi oluşmuştur. Sanayi devriminin etkilerine bağlı olarak modern dünyada çiftçilerin iş bulmaları önemli bir problem haline gelmiştir. Sanayileşme ile birlikte çiftçilikten fabrika işçiliğine geçiş süreci Kuzeybatı Avrupa’da meydana gelen kendine özgü bir değişimdi. Teknolojik gelişmeler yalnızca tarımda makine kullanımını gerekli kılmakla kalmayıp aynı zamanda çiftçilerin tamamına yakınının işlerini kaybetmelerine de yol açmıştır. Ücret karşılığı büyük çiftliklerde çalışmak, tarım-dışı iş,güç biçimlerine geçiş, kent merkezlerindeki işgücü pazarlarında vasıfsız işgücü haline gelmek ve fabrika işçisi olmak işgücü birikim sürecini olgunlaştıran aşamalardır. Anahtar Kelimeler: çiftçi, sanayi devrimi, işgücü, işgücü pazarı, fabrika işçisi, Industrial revoluation the main interest of social scientists in general has focused on factory. For peasantry was one of the occupational community which fairly effected from industrial revoluation, social scientists began to create more value on peasants and factory workers in the sociological reseaerches. According as industrial revoluation effected agricultural life finding job became important problem in peasants life in modern world. With industiralization for peasants move into the factory was unique case which emerged in the south-west Europe. Technical development not only require using machine in agricultural unit but also almost all of the peasant lost his job. Working in a large agricultural plants for wage and moving into the out-agricultural work life and becoming an unskilled work force in work market in city centers and being a factory worker is a stage which improve work force process. Key Words: peasant, industrial revoluation, work force, work force market, factory worker. KW - işgücü KW - çiftçi KW - fabrika işçisi CR - AKŞİT Bahattin. Köy, Kasaba ve Kentlerde Toplumsal Değişme, Ankara, Turhan Kitabevi, 1985 CR - APPLEBAUM, Herbert. “Agricultural Work”, HERBERT CR - APPLEBAUM (Ed), Work in Market&Industrial Societies, New York: Published By State University Of New York Press, 1984:147-150. CR - APPLEBAUM, Herbert. “The Concept Of Work in Western Thought”, FREDERICK C. GAMST (Ed), Meanings Of Work, New York: State University Of New York Press, 1995:46-78. CR - APPLEBAUM, Herbert. “Work in Market And Industrial Society”, HERBERT APPLEBAUM (Ed), Work in Market& Industrial Societies, New York: Published By State University Of New York Press, 1984:1-32. CR - ATALAY, Beşir. Sanayileşme ve Sosyal Değişme (Kırıkkkale Araştırması), Ankara, Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları Yayın No: DPT: 1917; SPB: 377, 1983 CR - BANSIL, P. C. “Rural Labour And Provision Of Employment Opportunities”, Challenger Facing Agriculture And Rural Development, T. K. VELAYUDHAM (Ed), New Delhi: Oxford&IBH Publishing Co. Put. Ltd, 1991:191-210. CR - COBB, James C. Industrialization And Southern Society, Lexington, By University Press Of Kentucky, 1984 CR - EDWARDS, Peter. Rural Life, London, Great Britain Tupeset By&L. Composition Ltd, 1993 CR - EKİN, Nusret. Endüstrileşme İlişkileri, İstanbul, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları No: 434,1979 CR - FAUNCE, WILLIAM A., WILLIAM H. FORM. “The Nature Of Industrial Society”, W. FAUNCE, W. FORM (Ed), Comparative Perspectives On Industrial Society, Boston: Little Brown And Company, 1969: 1-18 CR - GOLDSCHMIDT, Walter. “Task Performance And Fulfillment: Work And Career İn Traditional And Peasant Societies”, F. GAMST (Ed), Meanings Of Work, New York: State University Of New York Press, 1995:79-89 CR - GRINTH, Keith. The Sociology Of Work, Cambridge, Blackwell Publishers, 1998 CR - GUHA, Sumit. Time And Money: The Meaning And Measurement Of Labour İn Indian Agriculture, P. ROBB (Ed), Delhi: Oxford University Press, 1996:251-261. CR - HALL, Richard H. Sociology Of Work, California, A Sage Publications Company, 1994 CR - HOSELITZ, Bert F. “The City, The Factory And Economic Growth”, W. FAUNCE, W. FORM (Ed), Comparatives On Industrial Society, Boston: Little Brown And Company, 1969:72-90. CR - KAHL, Joseph A. “Some Social Concomitants Of Industrialization And Urbanization”, W. FAUNCE (Ed), Readings İn Industrial Sociology, New Jersey: Printice-Hall, 1967:28-67. CR - KEMP, Tom. Historical Patterns Of Industrialization, London, Longman, 1978 CR - KEMP, Tom. Industrialization İn Nineteenth Century Europe, London, Longman Press, 1969 CR - KERR, Clark., J. DUNLOP. Industrialism And Industrial Man, New York, Oxford University Press, 1964 CR - LAITE, A.J. “Industrialization, Migration And Social Stratification Of The Periphery: A Case Study Of Mining İn The Peruvian Andes”, Sociological Review, Cilt 26, 1978:.859-888. CR - MILLER, Delbert C. J., William H. FORM. Industrial Sociology, New York, Harper&Row Publishers, 1964 CR - MOORE, Wilbert E. “Division Of Labour, Changes İn Occupational Structures”, W. FAUNCE, W. FORM (Ed), Comparative Perspectives On Industrial Society, Boston: Little Brown And Company, 1969:107-125. CR - POPITZ, H., H. P. BADHRDT, E.A. JUERES, A. KESTING. “The Worker’s İmage Of Society”, T. BURNS (Ed), Industrial Man, England: Penguin Books Harmondsworth Middlese, 1976:281-324. CR - PRICE, Roger. The Modernization Of Rural France: Communications, Networks And Agricultural Market Strucutre İn Nineteenth Century France, London, The Anchor Press Ltd, 1983 CR - ROTHMAN, Robert A. Working Social Class Perspectives, New Jersey, Printice-Hall Inc, 1987 CR - RUDOLF, Brawn. Industrialization And Everyday Life, New York, Cambridge University Press, 1990 CR - SCHNEIDER, Eugene V. Industrial Sociology, London, Mcgraw Hill Company, 1969 CR - SİNGHT, Tarlok. “Landless Labour: A Challange Still To Be Met”, T. VELAYUDHAM (Ed), Challenges Facing Agriculture And Rural Development, New Delhi: Oxford&IBH Publishing G. PVT Ltd, 1994:211 214. CR - SRIVASTAVA, Ravi S. “Agrarian Change And The Labour Process”, P. ROBB (Ed), Meanings Of Agriculture, Delhi: Oxford University Press, 1996:228-250. CR - STEARN, Peter N. The Industrial Revoluation İn World History, United Kingdom, West View Press, 1993 CR - STINCHCOMBE, Arthur L. “Agricultural Emterprise And Rural Class Relations”, R. BENDİX, S. LİPSET (Ed), Class, Status and Power, New York: The Free Press, 1966:182-189. CR - ŞEKER, Murat. Türkiye’de Tarım İşçilerinin Toplumsal Bütünleşmesi, Ankara, Değişim Yayınları, 1986 CR - THOMPSON, E.P. The Making Of The English Working Class, New York, Vintage Books, 1963 CR - TÜRKDOĞAN, Orhan. Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları,İstanbul, Dede Korkut Yayınları, 1977 CR - YOUNG, John A. “Small Scale Farmers”, H. APPLEBAUM (Ed), Work İn Market&Industrial Societies, New York: Published By State University Of New York Press, 1984:150-163. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/akusosbil/issue//1685757 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4814357 ER -