TY  - JOUR
T1  - Jean Jacques Rousseau’nun Aydınlanma Bağlamında Eşitlik Anlayışı
TT  - Jean Jacques Rousseau's Understanding of Equality in the Context of Enlightenment
AU  - Tunç, Atike
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.33404/anasay.1686666
JF  - Anasay
PB  - İshak KÜÇÜKYILDIZ
WT  - DergiPark
SN  - 2587-2001
SP  - 310
EP  - 323
VL  - 0
IS  - 32
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada, Aydınlanmacı düşüncenin en önemli filozoflarından ve aynı zamanda eleştirmenlerinden biri olan Jean Jacques Rousseau’nun insanların özgür, eşit ve adil bir hayat sürebilmeleri için bilhassa aralarında eşitliği sağlayacak unsurlar ele alınmıştır. Rousseau, Aydınlanmacı düşünceyi ilerlemeci anlayışı özelinde çokça eleştirmiştir. Rousseau’nun ifade ettiği üzere doğa durumundan kopmanın bir sonucu olarak eşitsizlikler ortaya çıkmıştır. İnsanlar, Orta çağda adeta bir köle gibi her türlü bilgiden mahrum edilerek cahilleştirilmiştir. Bu yüzden onların dine bağlılıkları özellikle kilise tarafından bir sömürü haline getirilmiştir. Dolayısıyla insanların içinde bulunduğu bu durum ve daha pek çok siyasi, ekonomik sebep Aydınlanma düşüncesinin Avrupa’da doğmasına neden olmuştur. Fakat Aydınlanmanın bütün idealleri onların menfaatine ilerlememiştir. Bu noktada Rousseau, insanların köle konumundan kurtulmayı arzularken tam tersine tekrar eşitsizliklere maruz kaldığını ve nihayetinde özgürlüğünü yitirerek mutsuz bir hayata mahkûm edildiğini düşünmektedir. Rousseau, öncelikle bu eşitsizliklerin nedenlerini tespit etmiştir. Bu nedenler bağlamında da eşitsizlikleri ortadan kaldırmanın yollarını bulmaya çalışmıştır. Zira Rousseau’ya göre insanların yalnızca böyle bir toplumda huzurlu ve mutlu bir hayat sürmesi mümkündür.
KW  - Aydınlanma
KW  - Rousseau
KW  - eşitlik
KW  - toplum sözleşmesi
KW  - doğa durumu
N2  - This study, examines the ideas of Jean Jacques Rousseau, one of the most important philosophers and also a critics of Enlightenment thought, focusing particularly on the elements he proposed to ensure equality among people so that they may lead a free, equal and just life. Rousseau criticized Enlightenment thought a lot in terms of its progressive understanding. As Rousseau put it, inequalities emerged as a result of the break with the state of nature. In the Middle Ages, people were deprived of all kinds of knowledge and kept ignorant, almost like slaves. Therefore, their devotion to religion was turned into an exploitation, especially by the church. Therefore, this situation and many other political and economic reasons led to the birth of Enlightenment thought in Europe. But not all the ideals of the Enlightenment worked in their favor. At this point, Rousseau thinks that while people desired to be freed from the position of slaves, on the contrary, they were exposed to inequalities again and eventually lost their freedom and were condemned to an unhappy life. Rousseau first identified the causes of these inequalities. In the context of these reasons, he tried to find ways to eliminate inequalities. According to Rousseau, only in such a society can people live a peaceful and happy life.
CR  - Akdemir, F. (2010). Aydınlanma ve Modernitenin Romantik Eleştirmeni: Jean Jacques Rousseau. EKEV Akademi Dergisi, 14(44), 61-72.
CR  - Boyacıoğlu, F., & Çelik, K. (2013). İki Bin Yıl Süren Düş: Aydınlanma. Journal of Turkish Studies, 8(10), 165-173. 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5161
CR  - Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayıncılık.
CR  - Cevizci, A. (2017a). Aydınlanma Felsefesi. Say Yayınları.
CR  - Cevizci, A. (2017b). Ortaçağ Felsefesi. Say Yayınları.
CR  - Cevizci, A. (2021). Felsefe Tarihi. Say Yayınları.
CR  - Çuhadar, S. G. (2017). Aydınlanma, Eşitlik ve Kadın: Rousseau Üzerine Bir Değerlendirme. Emek Araştırma Dergisi, 2(2), 153-164.
CR  - Çüçen, A. K. (2006). Batı Aydınlanmasının Düşünsel Kökenleri ve Eleştirisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25-34.
CR  - Duman, F. (2006). Akılcılık Bağlamında İki Aydınlama Geleneği: Fransız Aydınlanması Versus İskoç Aydınlanması. 
Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(1), 1. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001382
CR  - Durhan, G. (2023). Rousseau’nun Aydınlanmacı Akıl Eleştirisi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 117-141. https://doi.org/10.30561/sinopusd.1232957
CR  - Erkek, F. (2015). Uygarlık Eleştirisi ve Toplumun Temeline Dair İki Görüş: Roussea ve Nietzsche. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 195-212.
CR  - Evren, M. (2021). Jean Jacques Rousseau’da Uygarlığın Duygulara Negatif Yansımaları. Felsefe Dünyası, 1(73), Article 73.
CR  - Gökberk, M. (2010). Felsefe Tarihi. Remzi Kitabevi.
CR  - Işık, C. (2013). Aydınlanma Düşüncesi Çerçevesinde Jean Jacques Rousseau’nun Aydınlanma ve Eğitim ile ilgili Görüşleri [Yüksek Lisans]. Yeditepe Üniversitesi.
CR  - İşler, E. (1999). Voltaire ve Rousseau Etrafında Aydınlanma Çağı Fransız Yazınına Bir Bakış. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(5), Article 5. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11138/133244
CR  - Kant, I. (2015). Aydınlanma Nedir? (N. Bozkurt, Çev.). İçinde Felsefe Yazıları. Remzi Yayınları.
CR  - Kar, S. (2014). Din, Aydınlanma ve Eleştirisi. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42, 173-192.
CR  - Karamolla, M. (2019). Aydınlanma Yanılgısı: Adorno ve Horkeimer [Yüksek Lisans]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
CR  - Kotluk, M. (2022). Rousseau’nun Etkilediği Düşünür: I. Kant. Kalemname, 7(14), 451-459.
CR  - Outram, D. (2007). Aydınlanma (S. Çalışkan & H. Çalışkan, Çev.). Dost Kitapevi.
CR  - Rousseau, J. J. (2006). Toplum Sözleşmesi (V. Günyol, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları.
CR  - Rousseau, J. J. (2009). Emile (Y. Avunç, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları.
CR  - Rousseau, J. J. (2010). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (R. N. İleri, Çev.). Say Yayınları.
CR  - Rousseau, J. J. (2022). Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev (S. Eyüboğlu, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları.
CR  - Russ, J. (2011). Avrupa Düşüncesinin Serüveni (Ö. Doğan, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
CR  - Senemoğlu, O. (2017). Locke ve Rousseau’nun İnsan Doğası ve Toplum Düşüncesi. İnsan & Toplum Dergisi (The Journal of Human & Society), 7(1). https://doi.org/10.12658/human.society.7.13.M0183
CR  - Tarnas, R. (2012). Batı Düşüncesi Tarihi (Y. Kaplan, Çev.). Külliyat Yayınları.
CR  - Türk, N. (2021). Jean Jacques Rousseau’nun Aydınlanma Felsefesine Eleştirileri [Yüksek Lisans]. İnönü Üniversitesi.
CR  - Usta, A. (2018). Aydınlanma Düşüncesine Kısa Bir Bakış. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 1, 74-90.
CR  - Waardenburg, J. (2007). Reform. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 34, ss. 530-533). Diyanet Vakfı Yayınları.
Yıldız, S. (2024). Jean Jacques Rousseau’da İnsan Anlayışı [Yüksek Lisans]. Kırklareli Üniversitesi.
CR  - Yurdusev, A. N. (2022). Fransız Devrimi. İçinde Sosyal Bilimler Ansiklopedisi (C. 2). TÜBİTAK Bilim Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.33404/anasay.1686666
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4817970
ER  -