TY  - JOUR
T1  - Karmaşık Tehditler Karşısında Türkiye’nin Millî Güç ve Strateji Kullanımı
TT  - The Use of Türkiye's National Power and Strategy in the Face of Complex Threats
AU  - Tarçın, Uğur
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
DO  - 10.30626/tesamakademi.1688234
JF  - TESAM Akademi Dergisi
PB  - TESAM Ekonomik Siyasal ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2148-2462
SP  - 943
EP  - 972
VL  - 12
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Soğuk Savaş sonrasında uluslararası güvenlik mimarisi, askerî tehditlerin ötesine geçerek siyasi, ekonomik, teknolojik ve çevresel risklerin iç içe geçtiği karmaşık bir yapıya dönüşmüştür. Büyük güç rekabeti, bölgesel çatışmalar ve devlet dışı aktörlerin yükselişi bu yapıyı daha da derinleştirmiştir. Bu çerçevede Türkiye, jeopolitik konumu nedeniyle değişen güvenlik dinamiklerinden doğrudan etkilenmektedir. Bu değişken ortamda millî güç, devletlerin uzun vadeli hedeflerini belirleyip gerçekleştirebilmesi için kritik bir unsur olarak öne çıkmakta; doğru analiz ve stratejik entegrasyon gerektirmektedir. Milli güç unsurlarının zaman ve mekânla uyumlu bir şekilde bütünleştirilmesi, yani uygun strateji kullanımı, sürdürülebilir güvenlik ve uluslararası başarı açısından yaşamsal önemdedir. Tarihsel deneyimler ve günümüz krizleri, millî güç unsurlarının eksik veya hatalı kullanımının ağır sonuçlar doğurabileceğini açıkça ortaya koymaktadır. Dolayısıyla, Türkiye'nin ulusal güvenlik ve savunma politikalarının etkinliğini artırabilmesi için millî gücünü isabetli biçimde analiz etmesi; stratejik öngörü ve uluslararası deneyime sahip kadrolar aracılığıyla bu kapasiteyi doğru strateji ile yönetmesi, bölgesel ve küresel menfaatlerimiz açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma, NATO’nun güncel yaklaşımlarını da kapsayacak şekilde, geniş bir literatür taraması yapılarak ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır.
KW  - Millî Güç
KW  - Strateji
KW  - NATO
KW  - Karmaşık Güvenlik
KW  - Jeopolitik Konum
N2  - After the Cold War, international security architecture evolved into a complex structure where military threats are no longer the sole focus, but are intertwined with political, economic, technological, and environmental risks. The resurgence of great power competition, regional conflicts, and the rise of non-state actors have further deepened this complexity. In this context, Türkiye is directly affected by shifting security dynamics due to its geopolitical location. In such a volatile environment, national power has emerged as a critical element for states to define and achieve their long-term objectives, necessitating accurate analysis and strategic integration. The effective synchronization of power elements across time and space is vital for sustainable security and international success. Historical experiences and current crises clearly demonstrate that the mismanagement or underutilization of national power can lead to severe consequences. Therefore, in order to enhance the effectiveness of its national security and defense policies, Türkiye must accurately assess its national power and manage this capacity with the right strategy through cadres possessing strategic foresight and international experience. This study has been prepared through extensive literature review and qualitative research methodology, incorporating NATO’s current approaches.
CR  - Anjana, M. S. (2024). National power and its determinants: An analysis. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research (JETIR), 11(9), a804.
CR  - Atatürk, M. K. (1927). Nutuk. Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayınları.
CR  - Babüroğlu, N. [@NaimBaburoglu]. (2020, Şubat 3). Stratejinin 3 temel faktörü: Kuvvet-zaman-mekan (Yer). Kuvveti, kaynağı, diplomasiyi, sert-yumuşak gücü uygun zaman ve yerde kullanma sanatı [Tweet]. X (Twitter). https://x.com/naimbaburoglu/status/1224371735623086080
CR  - Bayat, M. (1986). Milli güç ve devlet. Belge, İstanbul.
CR  - Baufre, A. (1965). An introduction to strategy: With particular reference to the problems of defence, politics, economics, and diplomacy in the nuclear age. Faber & Faber. Bernstein (Eds.), The making of strategy: Rulers, states, and war (pp. 1–24). Cambridge University Press.
CR  - BBC News Türkçe. (2023, Ocak 17). Çin’in nüfusu 1961’den bu yana ilk kez azaldı. https://www.bbc.com/turkce/articles/c8935qxp4vvo
CR  - Bloomberg. (2024, Şubat 6). Nüfus artış hızı 15 yılın en düşüğünde. https://www.bloomberght.com/nufus-artis-hizi-15-yilin-en-dusugunde-2347072
CR  - Chun, C. K. S. (2012). Economics: A key element of national power. In Guide to National Security Issues in America Today: The National Security Process (pp. 205–215). Strategic Studies Institute. http://www.jstor.com/stable/resrep12116.19
CR  - Cohen, S. B. (2015). Geopolitics: The geography of international relations (3rd ed.). Rowman & Littlefield.
CR  - Clausewitz, C. von. (2018). Savaş üzerine (H. F. Çeliker, Çev.). Alfa Yayıncılık. (Orijinal eser 1832’de yayımlanmıştır.)
CR  - Dumankaya, E. M. (2019). Uluslararası ilişkiler ve “güç” kavramı. STM Trend Analizi, 3–8. https://thinktech.stm.com.tr/uploads/raporlar/pdf/81201991930923_stm_uluslararasi_iliskiler_ve_guc_kavrami.pdf
CR  - Durak, Z. (2022, Ekim 19). Türkiye, patent başvurularında dünyadaki yükselişini sürdürüyor. Türk Patent ve Marka Kurumu. https://turkpatent.gov.tr/haberler/turkiye-patent-basvurularinda-dunyadaki-yukselisini-surduruyor
CR  - Egeli, S. (2021). Hava gücünün tarihi gelişimi: Nitelikler, bileşenler, görevler ve etkinlik açısından bir değerlendirme. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 17(39), 603-638.
CR  - Euronews, (2022). Türkiye’de doktora öğrencisi sayısı 5 yılda yüzde 75 arttı: https://tr.euronews.com/2022/05/09/turkiye-de-doktora-ogrencisi-say-s-5-y-lda-yuzde-75-artt-nufusa-gore-oran-ab-den-yuksek
CR  - Eurostat. (2024). R&D expenditure. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=R%26D_expenditure
CR  - Foster, G. (1996). Research, writing and the mind of the strategist. Joint Force Quarterly, (14), 111–115.
CR  - Gunter, M. M. (2019). The Kurds and the Syrian civil war: A tale of identity and strategic gain. Middle East Policy, 26(1), 135–144. https://doi.org/10.1111/mepo.12385
CR  - Günyol, A. (2025, 03 Ocak). Savunma sanayisi 2024’te 7,1 milyar dolarlık ihracat yaptı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/savunma-sanayisi-2024te-7-1-milyar-dolarlik-ihracat-yapti/3441221
CR  - Gray, C. S. (1999). Modern strategy. Oxford University Press.
CR  - Hart, B. L. (1967). Strategy. London: Faber & Faber.
CR  - Hürriyet. (2016). Türk ordusunun yeni kuvveti siber savunma. http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/turk-ordusunun-yeni-kuvveti-siber-savunma-40113652
CR  - İletişim Başkanlığı. (2025, Ocak 9). Türkiye, güvenlik tehditlerine karşı Siber Güvenlik Başkanlığı kurdu. https://www.iletisim.gov.tr/turkce/dis_basinda_turkiye/detay/turkiye-guvenlik-tehditlerine-karsi-siber-guvenlik-baskanligi-kurdu-cin
CR  - Kaya, Z. (2022). Irak-Türkiye sınır güvenliği ve bölgesel işbirliği. ORSAM Raporu, (335). https://orsam.org.tr
Kara Kuvvetleri Komutanlığı. (t.y.). Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarihçesi. https://www.kkk.tsk.tr/kkksablonmaster/header/kurumsal/tarihce.aspx
CR  - Karaağaç, Y., Acar, H. (2020). Güncel gelişmeler ışığında Türkiye’nin Suriye politikası ve pkkpyd ilişkisi bağlamında yeni askeri stratejisi. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi 8(2),83-86.
CR  - Korkmaz, E. (2022). XXI. yüzyılda savaş ortamını şekillendiren harbe dair kavram, terim, ilke ve prensipler. In M. Şah Özcan vd. (Ed.), Dr. Cezmi Karasu Ustaya Saygı II Armağanı (ss. 74–78). İstanbul: Gazi Kitapevi
CR  - Lewis, J. A. (2021). Technology and the shifting balance of power. Center for Strategic and International Studies (CSIS). https://www.csis.org/analysis/technology-and-shifting-balance-power​
CR  - Mevlütoğlu, A. (2025, Şubat 9). Savunma ve havacılık sanayii 2023 performans raporu ve bazı değerlendirmeler. Siyah Gri Beyaz. https://www.siyahgribeyaz.com/2025/02/savunma-ve-havaclk-sanayii-2023.html
CR  - Millî Savunma Bakanlığı. (2023). Hudut güvenliği faaliyetleri. https://www.msb.gov.tr
CR  - Morgenthau, H. J. (1978). Politics among nations: The struggle for power and peace (5th ed.). New York: Knopf.
Murray, W. and Grimsley, M. (1994). Introduction: On strategy. In W. Murray, M. Knox, & A.
CR  - NATO. (2017). Warsaw Summit key decisions. https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2017_02/20170206_1702-factsheet-warsaw-summit-key-en.pdf
CR  - NATO. (2019). Funding NATO. https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_67655.htm
CR  - NATO. (2019). London Declaration. https://www.nato.int/cps/cn/natohq/official_texts_171584.htm
CR  - NATO. (2021). Relations with Turkey. https://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_48851.htm
CR  - NATO. (2021). NATO 2030: United for a new era. NATO Reflection Group. https://www.nato.int/cps/en/natohq/179242.htm
CR  - NATO. (2022). NATO 2022 strategic concept. Madrid Summit. https://www.nato.int/strategic-concept/
CR  - NATO. (2024). Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic (DIANA) ve NATO EDT (Emerging and Disruptive Technologies):https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_184303.htm
CR  - NATO. (2025). The Hague Summit Declaration, issued by the NATO Heads of State and Government, 25 June 2025. Retrieved from https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_236705.htm
CR  - NATO STO. (2024). NATO Science and Technology Organization. https://www.sto.nato.int
CR  - Nye, J. S. (2004). Soft power: The means to success in world politics. PublicAffairs.
Savunma Sanayii Başkanlığı [@SavunmaSanayii]. (2017). Siber Savunma Harekât Merkezi açılışı [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/search?q=siber%20savunma%20harekat%20merkezi%20a%C3%A7%C4%B1l%C4%B1%C5%9F&src=typd
Süleyman Demirel Üniversitesi. (t.y.). Millî güvenlik. https://persdb.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/128/files/milli-guvenlik-12062017.pdf
CR  - Stavridis, J. (2017, Haziran 12). Sea power: The history and geopolitics of the world’s oceans [Video]. Carnegie Council. https://www.carnegiecouncil.org/media/series/39/20170608-james-stavridis-sea-power
CR  - Strasam. (2023). ABD’nin Vietnam Savaşında izlediği strateji neydi? Strasam. https://strasam.org/savunma/askeri-harekat/abdnin-vietnam-savasinda-izledigi-strateji-neydi-2706
T.C. Dışişleri Bakanlığı. (t.y.). Türkiye Yüzyılı’nda Millî Dış Politika. https://www.mfa.gov.tr/dis-politika-genel.tr.mfa
CR  - Tarçın, U. (2021). Yeni güvenlik ortamında NATO’nun rolü ve Türkiye’ye etkileri (1991–2019/Jeopolitik ve strateji) (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
CR  - Topçu, M. C. (2021). Doğu Akdeniz’in enerji jeopolitiği ve deniz yetki uyuşmazlıkları çerçevesinde Türkiye-GKRY anlaşmazlıkları. Uluslararası İlişkiler ve Politika Dergisi, 1(1), 40-53. 
Türk Dil Kurumu. (t.y.). Strateji. Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/
CR  - TBMM. (2013, Şubat 5). Türkiye’ye NATO tarafından Patriot hava ve füze savunma sistemleri konuşlandırılması. https://www5.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=22444
Toktaş, Ş., Çifçi, O., Baygeldi, M. R., Beşgül, B., Dinçel, Y., & Öztürk, E. (2023). 21. Yüzyılın ilk yarısında yeni güvenlik tehditleri. Polis Akademisi Yayınları,Ankara, 11, 29, 34.
CR  - TÜİK. (2024, Kasım 6). Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Arastirma-Gelistirme-Faaliyetleri-Arastirmasi-2023-53803
Türk Dil Kurumu. (2022). Askeri güç. https://sozluk.gov.tr
CR  - Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2013). Genel kurul tutanakları, 26. dönem. https://www.tbmm.gov.tr
CR  - Uzunçarşılı, İ. H. (1947). Osmanlı tarihi: Cilt I: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri hakkında bir mukaddime ile Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan İstanbul’un fethine kadar. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 452-495.
CR  - Ünsal, Ş. (2010). Milli Güç, Bileşenleri ve Vasıtaları. Türk Dünyası Araştırmaları, 187, 27-50.
CR  - Yöney, O. (2021, Nisan 1). Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos–13 Eylül 1921). Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/detay/216/Sakarya_Meydan_Muharebesi_(23_A%C4%9Fustos-13_Eyl%C3%BCl_1921)
CR  - Zamoyski, A. (2004). 1812: Napoleon’s fatal march on Moscow. HarperCollins.
CR  - Zürcher, E. J. (2004). Modernleşen Türkiye’nin tarihi (4. baskı, A. Berktay, Çev.). İletişim Yayınları. (Orijinal eser 1993 yılında yayımlanmıştır)
UR  - https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1688234
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4824363
ER  -