@article{article_1688677, title={Türkçe Meâl Literatüründe Müdrec Kıraatlerin İzleri: Yüce Kur’an ve Tefsirli Meâli Örneği}, journal={Tetkik}, pages={481–502}, year={2025}, DOI={10.55709/tetkik.1688677}, author={Kurtuluş, Yusuf Ziya}, keywords={Qirāʾāt, Ṣaḥīḥ, Mudraj, Meaning, Aḥkām}, abstract={Kur’ân kıraatleri, lafzî farklılıkların ötesine geçerek anlam ve yorum dünyasına etki eden yönleriyle, Kur’ân ilimleri içerisinde hem teorik hem de uygulamalı boyutlarıyla dikkate değer bir araştırma alanı oluşturmaktadır. Özellikle hüküm içeren âyetlerdeki kıraat farklarının anlam üzerinde doğurduğu etkiler, bu alanı doğrudan meâl çalışmalarıyla ilişkilendirmiştir. Çünkü anlamı etkileyen her farklılık, meâl yazarının metne yaklaşımını ve tercihlerini şekillendirmektedir. Bu çerçevede kıraat ilmi, sadece uzmanlar için değil, meâl okuyucuları ve çeviri yazarları için de dikkatle takip edilmesi gereken bir alan hâline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, üç kişilik bir heyet tarafından hazırlanan Yüce Kur’an ve Tefsirli Meâli adlı eserde kıraat farklılıklarının nasıl aktarıldığını incelemektir. Araştırmada nitel içerik analizi yöntemi kullanılmış ve eserin 2008, 2014 ve 2020 yıllarına ait baskıları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada öne çıkan bulgulardan ilki, sahih (mütevatir) kıraatlerin meâl metni içerisinde doğrudan yer almasıdır. Buna karşılık müdrec kıraatlerin (sonradan açıklama niyetiyle metne eklenen rivayetlerin) genellikle dipnotlar aracılığıyla, açıklayıcı bir mahiyetle sunulduğu gözlemlenmiştir. Ahkâm âyetleri özelinde yapılan incelemelerde, müelliflerin sahih kıraat anlayışına sadık kaldığı, mütevatir kıraatleri esas aldığı ve müdrec rivayetlere yalnızca anlamı pekiştiren bir unsur olarak sınırlı yer verdiği anlaşılmıştır. 2020 baskısında ise kıraat farklılıklarının sunumu ve sistematiği bakımından daha akademik, titiz ve metodolojik bir yaklaşımın benimsendiği görülmektedir. Bu durum, eserin zaman içerisinde gelişen bir kıraat bilinciyle güncellendiğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu eser yalnızca bir Kur’ân çevirisi değil, aynı zamanda kıraat temelli düşüncenin meâl diline nasıl yansıtılabileceğine dair örnek bir modeldir. Yüce Kur’an ve Tefsirli Meâli, okuyucunun farklı kıraat rivayetleriyle metni çok yönlü olarak kavramasına imkân sağlamakta ve kıraat temelli meâl metodolojisinin önemini açık biçimde ortaya koymaktadır.}, number={8}, publisher={Oku Okut Derneği}