@article{article_1690490, title={Oktay Rifat’ın Garip’teki Şiirlerinde Doğa Algısı ve Ekopoetik Boyutlar}, journal={Edebi Eleştiri Dergisi}, volume={9}, pages={473–490}, year={2025}, DOI={10.31465/eeder.1690490}, author={Canpolat, Zehra Nur}, keywords={Ecocriticism, ecopoetics, Modern Turkish Poetry, Garip movement, Oktay Rifat}, abstract={Ekoeleştiri, 1970’lerden itibaren edebiyat alanında kendine yer bulmuş, zamanla çevre ve doğa merkezli yaklaşımların çeşitlenmesiyle birlikte ekopoetika, antroposantrizm, iklimkurgu, yeni materyalizm gibi alt başlıklarla zenginleşmiştir. Ekopoetika, şiirsel dili yalnızca doğayı betimleyen bir araç olarak değil, doğa ile estetik ve etik bir ilişki kuran bir alan olarak değerlendirir. Bu perspektif, doğayı arka plan olmaktan çıkararak anlamın kurucu bir unsuru hâline getirir ve insan merkezli yaklaşımları sorgular. Bu çalışma, Oktay Rifat’ın Garip (1941) kitabındaki “Kuş ve Bulut”, “Şükür”, “Gün Sonu Konuşması”, “Kuzu” , “Hayranlık”, “Uykusuzluk” ve “Karaca Ahmet” adlı şiirlerini ekopoetik bağlamda incelemeyi amaçlamaktadır. Seçilen şiirlerde doğa; şiirin anlamını taşıyan, kimi zaman insanla bütünleşen, kimi zamansa onun faniliğini yansıtan bir yapı olarak karşımıza çıkar. Doğa-insan iç içeliği, çevresel duyarlılık, döngüsellik ve canlı-cansız varlıklar arasındaki ortak kader gibi temalar öne çıkmaktadır. Çalışmada, İtalyan teorisyen Rosi Braidotti’nin vitalist monizm kavramı ekseninde doğanın özneleşmesi, insan merkezcilik eleştirisi ve ekolojik döngü gibi kavramlar temel alınarak seçilen şiirler tematik çözümlemeyle değerlendirilmiştir. Oktay Rifat’ın bu dönemdeki şiirlerinde, doğaya dair güçlü bir sezgi ve şiirsel duyarlılık ortaya konmuştur. Bu duyarlılık, Garip akımının alışıldık sosyal bağlamının ötesine geçerek, şairin doğa ile kurduğu derinlikli ilişkiyi gözler önüne sermektedir.}, number={2}, publisher={Abdulhakim TUĞLUK}