@article{article_1690767, title={Siyaset ve Ulemâ Arasında Gerilim: 18. Yüzyıl Kahire’sinde İrsâdî Vakıflardaki Hakların Ailelere İntikali}, journal={Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi}, volume={25}, pages={1475–1504}, year={2025}, DOI={10.33415/daad.1690767}, author={Ergin, Burak}, keywords={Islamic Law, Beytülmâl, Public İnterest, Irsâdî Waqf, Absolute Right, Saftî}, abstract={Beytülmâle ait arazilerin kamu yararı için tahsis edilmesi anlamına gelen irsâdî vakıf, Zengîler döneminde ortaya çıkmış, Eyyûbîler, Memlükler ve Osmanlılar döneminde gelişerek özellikle Arap topraklarında yaygınlaşmıştır. Buna paralel bir biçimde hukukçular söz konusu vakıfların meşruiyetiyle ilgili fetvalar vermişler ve fıkıh risaleleri yazmışlardır. Bu risalelerden biri de Saftî’ye aittir. Risalede Kahire valisi İbrahim Paşa ile şehir eşrafı arasında irsâdî vakıf gelirlilerinin hak sahiplerinin ölümünden sonra ailelerine intikaliyle alakalı bir gerilimi incelenmekte ve dönemin fakihlerinin görüşleri değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 12./18. yüzyıl Kahire’sinde ortaya çıkan söz konusu tartışmayı hukukî ve tarihî açıdan incelemektir. Bu tartışmayı hukukî bir bağlama oturtabilmek için irsâdî vakıflar ve mücerret haklarla ilgili Hanefî mezhebindeki değerlendirmelere kronolojik ve karşılaştırmalı bir yöntemle yer verilecek ve risaledeki problem analiz edilecektir. Dolayısıyla makalenin kapsamı mezkûr tartışma ve bunun beslendiği literatürdür. Çalışmanın bulguları, vakıf haklarının aileye intikali meselesinde sultanın geçici izin vermesine rağmen bunun sürekli hale getirilmesinin yasaklandığını, ancak hukukçuların böyle bir siyasi müdahaleye karşı çıktıklarını ve mücerret hakların geç dönem Hanefî mezhebinde mal olarak kabul edilmeye başlandığını ortaya koymaktadır.}, number={2}, publisher={Yavuz ÜNAL}