@article{article_1696712, title={ANAYASA MAHKEMESİNİN SOSYO-POLİTİK ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ}, journal={Karabük Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi}, volume={5}, pages={78–93}, year={2025}, DOI={10.63233/kbuiibfdergisi.1696712}, author={İbrahim, Abdülazim}, keywords={Constitutional Court, Rule of Law, Democratization, Judicial Independence, Individual Application}, abstract={Bu çalışma, Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin yalnızca hukuki değil, aynı zamanda toplumsal ve siyasal sistem üzerindeki etkilerini çok boyutlu biçimde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Anayasa Mahkemesi, anayasa normlarının korunmasından öte, bireysel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınması, yasama ve yürütme organlarının sınırlandırılması ve demokratik denge-denetim mekanizmalarının işletilmesi gibi işlevlerle, anayasal düzenin temel aktörlerinden biri haline gelmiştir. Bu bağlamda çalışma, Mahkeme’nin siyasi parti kapatma davaları, yasama faaliyetlerinin denetlenmesi, bireysel başvurular ve yürütme organına ait düzenleyici işlemlerin iptali gibi çeşitli kararlarının kamuoyu, siyasi partiler ve temel haklar üzerindeki etkilerini incelemektedir. Anayasa Mahkemesi’nin özellikle ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri hakkı, laiklik, eğitim politikaları ve dijital haklar gibi alanlarda verdiği kararlar, sadece bireysel başvuruların sonucu olmanın ötesinde, geniş kamu tartışmaları ve siyasal pozisyon alışlarına yol açmıştır. Ayrıca Mahkeme’nin verdiği kararların uygulanabilirliği, yargı bağımsızlığı ve kurumsal meşruiyet bağlamında değerlendirilmiş; kararların alt derece yargı organları ve kamu otoriteleri tarafından ne ölçüde uygulandığı sorgulanmıştır. Çalışmada ayrıca Anayasa Mahkemesi’nin siyasi partiler üzerindeki etkisi de ele alınmış; kapatma davalarının ideolojik kutuplaşmayı artırma riski ve parti programlarının anayasa sınırları içinde yeniden biçimlenmesine etkisi tartışılmıştır. Son olarak, Mahkeme’nin demokratikleşme sürecindeki rolü hukukun üstünlüğü ilkesi çerçevesinde analiz edilmiştir. Özellikle bireysel başvuru mekanizmasıyla birlikte Mahkeme’nin özgürlükçü kararlarının demokratik değerlerin yerleşmesinde dönüştürücü işlev gördüğü belirtilmiştir. Sonuç olarak Anayasa Mahkemesi, Türkiye’de anayasal demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün korunmasında merkezi bir aktör olmakla birlikte, bu rolün sağlıklı biçimde sürdürülebilmesi için yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi, kararların uygulanabilirliğinin güvence altına alınması ve kamuoyunun Mahkeme’ye olan güveninin korunması gerekmektedir.}, number={1}, publisher={Karabuk University}