@article{article_1697090, title={Mekanda Umut ve Hayal Gücüyle Normatif bir Model}, journal={PLANARCH - Design and Planning Research}, volume={9}, pages={426–438}, year={2025}, DOI={10.54864/planarch.1697090}, author={Bengü, Devran}, keywords={Radical imagination, transformative hope, collective action, democratic spatial design, participatory spatial planning}, abstract={Günümüzde mekânsal tasarım, yalnızca fiziksel çevre düzenlemesi olmaktan çıkarak, toplumsal ilişkilerin ve kolektif değerlerin yeniden örgütlendiği karmaşık bir alan haline gelmiştir. Mevcut literatürde demokratik tasarım genellikle katılım ve yönetişim süreçleriyle sınırlı kalmakta, yaratıcı ve eylemsel kapasitesi yeterince ele alınmamaktadır. Bu çalışma, söz konusu kısıtlılığı aşmayı hedefleyerek, demokratik mekânsal tasarımı "radikal hayal gücü" ve "dönüştürücü umut" kavramları aracılığıyla yeniden düşünmekte ve çok katmanlı normatif bir model önermektedir. Makale, mekân kuramı, planlama teorisi ve eleştirel pedagoji literatürlerini sentezleyerek özgün bir kuramsal çerçeve sunar. Çalışmanın temelinde, mevcut sosyo-mekânsal düzenin sınırlarını aşarak alternatifleri tahayyül etmeyi sağlayan radikal hayal gücü ve bu tahayyülleri kolektif eyleme dönüştüren dönüştürücü umut kavramları yer alır. Bu kavramlara dayanarak, katılımcılık, dayanışma, sürdürülebilirlik/erişilebilirlik ve müşterek üretkenlik olmak üzere dört temel demokratik mekânsal tasarım normu yapılandırılmıştır. Makale, bu normların yalnızca ilkesel düzeyde kalmayıp, kavramsal araçlarla nasıl bütünleşik çalıştığını ve mekânsal pratiklerde gözlemlenebilir göstergelere nasıl dönüştüğünü sistematik olarak analiz eder. Geliştirilen model, normların birbirini tamamlayıcı işleyişini kuramsal tutarlılıkla birleştirir, radikal hayal gücü ve dönüştürücü umudu eşzamanlı olarak modele entegre eder ve ampirik araştırmalarla test edilebilir bir yapı sunar. Bu yönüyle çalışma, demokratik mekânsal tasarımın yaratıcı, eylemsel ve dönüştürücü potansiyelini vurgulayarak, literatüre önemli bir katkı sağlamaktadır.}, number={2}, publisher={Ataturk University}