@article{article_1702508, title={Münafıkların Sebeb-i Nüzûle Konu Olduğu Âyetler}, journal={Tefsir Araştırmaları Dergisi}, volume={9}, pages={598–634}, year={2025}, DOI={10.31121/tader.1702508}, author={Türk, Nurdoğan}, keywords={Tafsîr, Hypocrites, Verse, al-Nuzūl, Asbāb}, abstract={Münafıklar, müminler ve kafirlerin yanı sıra Kur’ân’da bahsedilen üçüncü insan grubudur. Medine döneminde sergiledikleri münafıklık eylemleri nedeniyle bazı Kur’ân âyetlerinin iniş sebeplerine konu olmuşlardır. Konu edildikleri âyetlerde nifaklarından kaynaklı ikiyüzlü tutumları ve küstahça davranışları ayrıntılı şekilde anlatılmıştır. Hatta onlarla ilgili el-Münâfikûn isimli bir sûre bile inmiştir. Bu makale, “Münafıkların sebeb-i nüzûle konu olduğu âyetler hangileridir ve kaç tanedir?” sorusunun cevabını bulmayı amaçlamıştır. Dolayısıyla araştırma sebeb-i nüzûl rivayetlerinde, münafıkların konu edilip hem onlar hakkında indiği belirtilen âyetler hem de başka muhataplar/hususlar hakkında indiği söylenen âyetler üzerinden şekillendirilmiştir. Çalışmanın kapsamı, sebeb-i nüzûl rivayetlerinde sadece münafıklar topluluğu (iki veya daha fazla kişi) hakkında nazil olduğu söylenen âyetlerle sınırlıdır. Bu âyetlerin belirlenmesinde beşi klasik, yedisi çağdaş döneme ait olmak üzere toplam on iki kaynağa başvurulmuştur. Bunlardan on tanesi Esbâbü nüzûli’l-Kur’ân, el-‘Ucâb, Lübâbü’n-nukûl, Esbâbü’n-nüzûl, el-Muharrer, Câmiu’n-nukûl, Sahîhu esbâbi’n-nüzûl, es-Sahîhu’l-müsned, el-İsti‘âb ve Fâtiha’dan Nâs’a Esbâb-ı Nüzûl’dan oluşan esbâb-ı nüzûl kitaplarıdır. İki tanesi rivayet nakli açısından en hacimli tefsirlerden Câmiu’l-beyân ‘an te’vîl-i âyi’l-Kur’ân ve Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm’dir. Metodolojik olarak önce münafıkların sebeb-i nüzûle konu olduğu âyetler tespit edilmiş, bu âyetler kısa sebeb-i nüzûlleri ve bunların görüş sahipleri tablolarla sunulmuş, sonra bu âyetler ve ilgili rivayetler istatistiksel ve tematik içerik yönünden analiz edilmeye ve değerlendirilmeye gayret edilmiştir. İstatistiksel bilgilerde sayısal dağılımlar tekrarlar çıkarılarak verilmiştir. Tematik içerik analizi muhataplara yöneltilen ilâhî hitap bağlamında nifaka götüren sebepler, riyakârlıklar, ilahî açıklamalar, ilahî çağrılar, tehditler gibi alt temalar etrafında yapılandırılmıştır. Böylece konu çoklu bir perspektifle incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre çalışmada zikredilen sebeb-i nüzûl rivayetleri özelinde münafıkların iniş sebeplerine konu edildiği âyetlerin sayısı 361’dir. Tablo 2 ve 3’de geçen tekrarsız 250 farklı âyetin 222’si Medenî, 28’i ise Mekkî’dir. Bu durum söz konusu âyetlerin yaklaşık dokuzda sekizinin Medenî, dokuzda birinin Mekkî olduğunu göstermektedir. Mezkûr âyetler tematik içerik olarak Allah, Kur’ân, Hz. Peygamber (s.a.v.), müminler, kulluk, adabı muaşeret, kötü ahlak, itaatsizlik, nifak, kibir, inkâr, tövbe, kader, ölüm, kıyamet vb. konuları kapsamaktadır.}, number={2}, publisher={Ali KARATAŞ}