TY  - JOUR
T1  - Ecotourism-Based Sustainable Landscape Planning for Giresun Island: A Carrying Capacity Approach
TT  - Giresun Adası İçin Ekoturizm Temelli Sürdürülebilir Peyzaj Planlaması: Taşıma Kapasitesi Yaklaşımı
AU  - Ak, Bilgenur
AU  - Demirel, Öner
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.35229/jaes.1706983
JF  - Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences
JO  - JAES
PB  - Bülent VEREP
WT  - DergiPark
SN  - 2548-0006
SP  - 567
EP  - 579
VL  - 10
IS  - 5
LA  - en
AB  - Giresun Island (Aretias), located in the Black Sea and designated as a second-degree archaeological and natural protected area, possesses significant ecological, historical, and cultural values. However, increasing tourism demand and environmental pressures pose threats to the island’s ecological integrity. This study aims to develop a sustainable tourism strategy for Giresun Island based on ecotourism principles and landscape conservation. A mixed-methods approach included field observation, literature review, expert interviews, and spatial analysis. The carrying capacity of the island was assessed using the three-tier model proposed by Cifuentes (1992), including Physical Carrying Capacity (PCC), Real Carrying Capacity (RCC), and Effective Carrying Capacity (ECC). The results indicate that while the PCC allows for up to 2,250 visitors per day, the RCC and ECC reduce this number to approximately 547 and 314 visitors/day, respectively, when environmental, infrastructural, and management constraints are considered. The study also identifies strategic planning measures, including seasonal zoning, infrastructure compatible with ecological limits, and local stakeholder participation. These findings provide a practical framework for balancing tourism development and environmental protection in fragile island ecosystems. Giresun Island is a valuable model for implementing ecotourism-based landscape planning and sustainable visitor management in culturally and ecologically sensitive areas.
KW  - Carrying capacity
KW  - ecotourism
KW  - Giresun Island
KW  - landscape management
KW  - natural landscape
KW  - sustainable development.
N2  - Karadeniz'de yer alan ve ikinci derece arkeolojik ve doğal sit alanı olarak tescillenmiş olan Giresun Adası (Aretias), önemli ekolojik, tarihî ve kültürel değerlere sahiptir. Ancak artan turizm talebi ve çevresel baskılar, adanın ekolojik bütünlüğünü tehdit etmektedir. Bu çalışma, Giresun Adası için ekoturizm ilkeleri ve peyzaj koruma yaklaşımları doğrultusunda sürdürülebilir bir turizm stratejisi geliştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, saha gözlemi, literatür taraması, uzman görüşmeleri ve mekânsal analiz gibi karma yöntemler kullanılmıştır. Adanın taşıma kapasitesi, Cifuentes (1992) tarafından önerilen üç aşamalı model (Fiziksel Taşıma Kapasitesi - PCC, Gerçek Taşıma Kapasitesi - RCC ve Etkili Taşıma Kapasitesi - ECC) çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bulgular, PCC’nin günlük 2.250 ziyaretçiye kadar izin verdiğini; ancak çevresel, altyapısal ve yönetimsel kısıtlamalar göz önünde bulundurulduğunda RCC ve ECC değerlerinin sırasıyla yaklaşık 547 ve 314 ziyaretçi/gün seviyesine düştüğünü göstermektedir. Çalışma ayrıca, mevsimsel zonlama, ekolojik sınırlarla uyumlu altyapı yatırımları ve yerel paydaş katılımı gibi stratejik planlama önlemlerini de ortaya koymaktadır. Bu bulgular, kırılgan ada ekosistemlerinde turizm gelişimi ile çevresel koruma arasında denge kurmaya yönelik pratik bir çerçeve sunmaktadır. Giresun Adası, ekoturizm temelli peyzaj planlaması ve sürdürülebilir ziyaretçi yönetimi açısından kültürel ve ekolojik hassasiyet taşıyan alanlar için değerli bir model niteliğindedir.
CR  - Akat, R., & Çakıroğlu, B. (2024). Artvin Maden
Köyü’nün doğal-kültürel mirasının korunması,
tanıtılması ve ekolojik turizme kazandırılması. J.
Anatol. Env. Anim. Sci., 9(4), 776-784. DOI:
10.35229/jaes.1582936
CR  - Apaydın, A. (2024). Giresun için yeni meteoroloji
istasyonlarına ait kayıtlardan elde edilen iklim
bulgularının literatürdeki verilerle karşılaştırmalı
bir analizi. 3. BİLSEL International Çatalhöyük
Scientific Researches Congress, August 24-25,
Konya, Türkiye.
CR  - Avcı, N. (2007). Turizmde taşıma kapasitesinin önemi.
Ege Akademik Bakış, 7(2), 485–501.
CR  - Buckley, R. (2009). Valuating the net effects of
ecotourism on the environment: A framework,
first assessment and future research. Journal of
Sustainable Tourism, 17(6), 643-672. DOI:
10.1080/09669580902999188
CR  - Ceballos-Lascuráin, H. (1996). Estudio de
prefactibilidad socioeconómica del turismo
ecológico y anteproyecto arquitectónico y
urbanístico del centro de turismo ecológico de
Sian Ka’an, Quintana Roo, México. Mexico City:
SEDUE.
CR  - Coccossis, H. (2002). Island tourism development and
carrying capacity. Apostolopoulos, Y. &
Gayle,D.J. (Eds), Island tourism and sustainable
development: Caribbean, Pacific, and
Mediterranean experiences (pp. 131-143).
London: Praeger.
CR  - Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2019).
Doğal sit alanlari koruma ve kullanma koşullari.
Retrieved 03 04, 2025, from csb.gov.tr:
https://csb.gov.tr/dogal-sit-alanlari-koruma-vekullanma-kosullari-belirlendi-bakanlikfaaliyetleri-29662
CR  - Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2005).
Giresun İli Çevre Durum Raporu. T.C. Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı.
https://webdosya.csb.gov.tr/db/giresun/editordos
ya/giresun2005CDR.pdf
CR  - Çeti, B. (2018). Turizm politikası ve planlaması
kapsamında taşıma kapasitesi kavramının
değerlendirilmesi [Evaluation of the carrying
capacity concept within the scope of tourism
policy and planning]. Sosyal, Beşerî ve İdari
Bilimler Dergisi, 1(2), 1-17. DOI:
10.29226/TR1001.2018.84
CR  - Doğan, M., & Gümüş, M. (2014). Sürdürülebilir
destinasyon yönetimi, sürdürülebilir Bozcaada:
bir model önerisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği
Dergisi 11(3), 6-25.
CR  - Doksanaltı, E. M., Arslan, E., & Mimiroğlu, İ. (2010).
28. Araştırma Toplantısı Sonuçları Giresun İli ve
Giresun Adası Arkeolojik Yüzey
Araştırmaları:2009. İstanbul: T.C. Kültür ve
Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler
Genel Müdürlüğü.
CR  - Erdemir, B. (2018). Sürdürülebilir turizm kapsamında
destinasyonların fiziksel ve psikolojik taşıma
kapasitesi analizi: Pamukkale Hierapolis ören
yeri örneği. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir
Üniversitesi, Türkiye
CR  - Fennel, D.A. (1999). Ecotourism, third edition. LondonNew York: Routledge.
CR  - Fennell, D.A. (2004). Ecotourism an introduction (2nd
Edition ed.). London: Routledge. doi:
https://doi.org/10.4324/9780203505434
CR  - Giresun Provincial Directorate of Culture and
Tourism. (2024). Giresun Adası. Retrieved 05 03
2025 from https://giresun.ktb.gov.tr/
CR  - Giresun Governorship. (2025). Giresun Adası’nda Çevre
Düzenleme Çalışmaları Sürüyor. Retrieved 30 07,
2025, from http://www.giresun.gov.tr/turizm
CR  - Global Sustainable Tourism Council. (2022). Retrieved
04 23 2025, from gstcouncil.org:
https://www.gstcouncil.org/ecotourism/
CR  - Göktuğ, T.H., & Arpa, N.Y. (2016). Tekne turları
kapsamında rekreasyonel taşıma kapasitesinin
belirlenmesine yönelik bir yöntem yaklaşımı:
Beyşehir Gölü Milli Parkı örneği. KSÜ Doğa
Bilimleri Dergisi, 19(1), 15-27. DOI:
10.18016/ksujns.06695
CR  - Göktuğ, T.H., & Kurkut, G. (2016). Korunan alanlarda
sürdürülebilir ziyaretçi yönetimi: Stratejiler ve
araçların incelenmesi. Journal of Bartın Faculty
of Forestry, 18(1), 118-131.
CR  - Gül, A., & Akten, M. (2005). Korunan doğal alanlarda
rekreasyonel taşıma kapasitesi ve kavramsal
yaklaşımlar. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül 2005, Süleyman
Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye (ss. 485).
CR  - Higham, J., & Lück, M. (2007). Marine wildlife and
tourism management: insights from the natural
and social sciences. CABI.
CR  - Honey, M.S. (1999). Treading lightly? Ecotourism's
Impact on the environment. Environment, 41(5),
4-9.
CR  - İltar, G., & Temür, A. (2018). Doğu Karadeniz’de antik
bir yerleşim: Aretias/Khalkeritis adasi (Giresun
adası). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 12(24),
11-30. DOI: 10.18220/kid.416871
CR  - İncekara, Ü. (2017). Giresun Adası (Aretias)
makroomurgasız faunası üzerine ilk araştırma ve
bazı ekolojik notlar. Karadeniz Fen Bilimleri
Dergisi, 7(1), pp. 66-75.
CR  - Küçük, M., 1990. Giresun adasının floristik yapısı.
Ormancılık Enstitüsü Yayınları, 36,2,72, Ankara.
CR  - Manidis Roberts Consultants. (1997). Developing a
Tourism Optimization Management Model
(TOMM), A Model to Monitor and Manage
Tourism on Kangaroo Island, South Australia.
Surry Hills: Author.
CR  - McCool, S.F., & Lime, D.W. (2001). Tourism carrying
capacity: Tempting fantasy or useful reality?
Journal of Sustainable Tourism, 9(5), 372-388.
CR  - McElroy, J., & de Albuquerque, K. (2002). Problems for
managing sustainable tourism in small islands.
Apostolopoulos, Y. & Gayle,D.J. (Eds.), Island
tourism and sustainable development: Caribbean,
Pacific, and Mediterranean experiences (pp. 15-
31). Westport, CT: Praeger.
CR  - MGM. (2025). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Resmi İklim
İstatistikleri. Retrieved 30 07 2025, from
https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/ilve-ilceler-istatistik.aspx?m=GIRESUN
CR  - Örenç, A.F. (2009). Geçmişten günümüze Giresun Adası.
Uluslar arası Giresun ve Doğu Karadeniz Sosyal
Bilimler Sempozyumu, 1, pp. 40-54. Ankara.
CR  - Özmenli, M. (2013). Giresun tarihi: (Eskiçağ'dan
Ortaçağ'ın sonuna kadar). Giresun: Giresun
Üniversitesi.
CR  - Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism.
(2010). Giresun Island site plan [Unpublished
institutional document]. Ankara.
CR  - Samal, R., & Dash, M. (2023). Ecotourism, biodiversity
conservation and livelihoods: Understanding the
convergence and divergence. International
Journal of Geoheritage and Parks, 11(1), 1-20.
DOI: 10.1016/j.ijgeop.2022.11.001
CR  - Sayan, S., & Atik, M. (2011). Recreation carrying
capacity estimates for protected areas: A study of
Termessos National Park. Ekoloji, 20(78), 66-74.
DOI: 10.5053/ekoloji.2011.7811
CR  - Sezer, İ. (2019). Mitolojik ve efsanevi unsurlarin turistik
çekicilik üzerine etkilerinin değerlendirilmesi:
Giresun Adasi örneği. Turkish Studies-Social
Sciences, 14(5), 2464-2500. DOI:
10.29228/TurkishStudies.32642
CR  - Stankey, G.H., Cole, D.N., Lucas, R.C., Peterson, M.E.,
Frissell, S.S., & Washburne, R.F. (1985). The
Limits of Acceptable Change (LAC) system for
wilderness planning (General Technical Report
INT-176).
CR  - Ogden, UT: U.S. Department of
Agriculture, Forest Service, Intermountain Forest
and Range Experiment Station. Retrieved 04, 08,
2025, from,
https://www.fs.usda.gov/rm/pubs_series/int/gtr/i
nt_gtr176.pdf
CR  - Tabak, G., & Özdemir, E.G. (2020). Sürdürülebilir
turizm kapsamında sosyal taşıma kapasitesi:
Nevşehir örneği [Carrying capacity in terms of
sustainable tourism: A case in Nevşehir].
Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika
Dergisi, 4(2), 297-312. Retrieved from
https://www.researchgate.net/publication/347481
603
CR  - TIES. (1990). Definition of ecotourism. Retrieved, from
The International Ecotourism Society:
https://ecotourism.org
CR  - United Nations Environment Programme & World
Tourism Organization. (2005). Making tourism
more sustainable: A guide for policy makers.
Madrid, Spain: UNEP & WTO.
CR  - U.S. National Park Service. (1997). Visitor experience
and resource protection (VERP) framework: A
handbook for planners and managers. Denver,
CO: U.S. Department of the Interior. Retrieved
04, 08, 2025, from
https://npshistory.com/publications/socialscience/verp-handbook.pdf
UNWTO. (2002). Indicators of Sustainable Development
for Tourism Destinations: A Guidebook. Madrid,
Spain: World Tourism Organization (UNWTO).
Retrieved 04 30, 2025, from unwto.org:
CR  - Vıcıl, M., Demirel, Ö., Dalman, Ö., Gülay, M., Yılmaz,
A.O., & Kaya, A. (2008). Giresun Adasının
tarihsel ve çevresel önemi. Blacksea International
Environmental Symposium (pp. 523-553).
Giresun: JIEAS.
CR  - Wearing, S., & Neil, J. (1999). Ecotourism: Impacts,
potentials and possibilities. Oxford: ButterworthHeinemann.
Weaver, D.B. (2001). The Encyclopedia of ecotourism.
London: CABI Publishing.
CR  - Yüksek, T., Cengiz, T., & Yüksek, F. (2008). Doğal
alanlarda festival etkinliklerinin korumakullanma açısından değerlendirilmesi: Kafkasör
Kültür, Sanat ve Turizm Festivali örneği. Ekoloji,
17(67), 37-45.
CR  - Yüksek, T., Çemberci, B., & Usta, Ö. (2024). Arazi
karakteristiklerini esas alan ekoturizm amaçlı
etkinlik planlaması: Örnek çalışma Rize Çayeli
Yamaç Dere Havzası [Ecotourism activity
planning based on land characteristics: A case
study of Rize Çayeli Yamaç Dere Watershed].
Turkish Journal of Forest Science, 8(2), 201-218.
DOI: 10.32328/turkjforsci.1517398
UR  - https://doi.org/10.35229/jaes.1706983
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4904723
ER  -