TY - JOUR T1 - HİNT-PASİFİK, GÜNEY ÇİN DENİZİ VE UZAK DOĞU'DA ABD VE ÇİN REKABET ALANLARI TT - INDO-PACIFIC, SOUTH CHINA SEA AND FAR EAST US AND CHINA COMPETITION AREAS AU - Humbatov, Samir AU - Adıbelli, Barış PY - 2025 DA - May Y2 - 2025 JF - Evliya Çelebi Siyasal Bilimler Dergisi PB - Kütahya Dumlupinar University WT - DergiPark SN - 3062-2735 SP - 11 EP - 23 IS - 3 LA - tr AB - Bu makale, 21. yüzyılda küresel güç dengesi açısından önemli bir rol oynayan Hint-Pasifik bölgesini, özellikle Güney ÇinDenizi ve Uzak Doğu bağlamında ABD ile Çin arasında derinleşen jeopolitik ve jeoekonomik rekabeti analiz etmektedir.Rekabet yalnızca iki büyük güç arasında değil, aynı zamanda bölgenin jeostratejik önemi bakımından uluslararası düzeningeleceği açısından da ciddi sonuçlar doğurmaktadır.Makale, Çin’in Güney Çin Denizi'nde tarihî egemenlik iddiaları, yapay ada inşası, askerî altyapı kurma faaliyetleri ve “BirKuşak, Bir Yol” girişimi aracılığıyla bölgedeki nüfuz alanını genişletme çabalarına dikkat çekmektedir. ABD ise bunakarşılık olarak “Seyrüsefer Özgürlüğü Operasyonları” (FONOPs), bölge müttefikleriyle yürüttüğü askerî tatbikatlar ve“Açık ve Özgür Hint-Pasifik” doktrini çerçevesinde Çin’in yayılmacılığına karşı durmaya çalışmaktadır.Makale, bu rekabeti üç ana alanda incelemektedir:1. Stratejik-Askerî alan – ABD ve Çin donanmalarının bölgede artan varlığı ve karşılıklı güç gösterileri;2. Ekonomik alan – altyapı projeleri, yatırımlar ve ticaret ağları üzerinden yürütülen nüfuz mücadelesi;3. Normatif-Hukuki alan – özellikle Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) bağlamındauluslararası hukukun yorumlanması ve uygulanması konuları.Ayrıca, Filipinler, Vietnam, Malezya ve Japonya gibi bölge ülkelerinin iki büyük güç arasında denge politikası izlemeçabaları ve bu siyasetin olası sonuçları da analiz edilmektedir. Genel olarak, araştırma ABD-Çin rekabetinin yalnızcabölgesel değil, küresel güç dinamiklerini etkileyen bir süreç olduğunu ve bu bağlamda Güney Çin Denizi’nin stratejikönemini vurgulamaktadır. KW - Hint-Pasifik KW - Güney Çin Denizi KW - ABD-Çin rekabeti KW - Stratejik denge KW - Jeopolitik KW - Uluslararası hukuk KW - Normatif güç N2 - This article analyzes the deepening geopolitical and geoeconomic rivalry between the United States and China in the Indo-Pacificregion—particularly in the context of the South China Sea and the Far East—which plays a crucial role in the global balance ofpower in the 21st century. This rivalry is not limited to a bilateral competition between two major powers but also carriessignificant implications for the future of the international order, given the geostrategic importance of the region.The article highlights China's efforts to expand its sphere of influence in the region through historical sovereignty claims in theSouth China Sea, the construction of artificial islands, the establishment of military infrastructure, and the Belt and RoadInitiative. In response, the United States seeks to counter China's expansionism through Freedom of Navigation Operations(FONOPs), joint military exercises with regional allies, and the "Free and Open Indo-Pacific" doctrine.The study examines this rivalry across three main dimensions:1. Strategic-Military Dimension – The growing presence of U.S. and Chinese naval forces in the region and mutualdisplays of power;2. Economic Dimension – A struggle for influence through infrastructure projects, investments, and trade networks;3. Normative-Legal Dimension – Issues surrounding the interpretation and implementation of international law,particularly in the context of the United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS).Additionally, the article considers how regional countries such as the Philippines, Vietnam, Malaysia, and Japan attempt topursue a policy of balancing between the two powers, and discusses the potential outcomes of such strategies. Overall, theresearch emphasizes that the U.S.-China rivalry is not merely a regional confrontation, but a dynamic with profound implicationsfor the global power structure. In this context, the strategic significance of the South China Sea is particularly underscored. CR - Alpar, G. (2022). Hint-Pasifik Bölgesi ve ABD’nin Hint-Pasifik Strateji Belgesinin Şifreleri. SDE. https://www.sde.org.tr/hint-pasifik-bolgesi-ve-abdnin-hint-pasifik-strateji-belgesininsifreleri-konu-325 CR - Babahanoğlu, V. (2024, Mart). ABD-Çin rekabetinin saldırgan realist perspektiften analizi: Güney Çin Denizi’nde jeopolitik çatışma. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/379105729 CR - Bayram, D. Ç., & Arafat, M. (2018). Hindistan-Çin-ABD üçgeninde “Hint-Pasifik” kavramsallaştırması. Dergipark. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/609691 CR - Çokgüçlü, Y. (2022). Asya Pasifik ve Hint Pasifik’te ABD öncülüğünde geliştirilen ittifakların (AukusThe Quad) ABD-Çin ilişkilerine etkisi. SOBİDER. https://www.sobider.net/FileUpload/ep842424/File/21.asya_pasifik_ve_hint_pasifik%E2%8 0%99te_abd_onculugunde_gelistirilen_ittifaklarin_(aukus-_the_quad)_abdcin_iliskilerine_etkisi.pdf CR - Demirkıran, Ö., & Sar, İ. (2023). Güney Çin Denizi’nde Çin-ABD güç mücadelesi (s. 415–430). Dergipark. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3105463 CR - Durmaz, F. (2022). Güneydoğu Asya’da ABD-Çin stratejik rekabeti ve uygulamaya yansımaları (s. 259–271). ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/364694332 CR - Durmaz, F. (2022). 2. Çin’in Güneydoğu Asya’ya yönelik politikası (s. 268–278). ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/364694332 CR - Gökte n, K. (2021). Güney Çin Denizi: Ekonomik ve stratejik rekabeti anlamak. Dergipark. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1762615 CR - M5 Savunma ve Strateji. (2021, 4 Mayıs). Hint-Pasifik bölgesinde neler oluyor? Kritik uzlaşılar ve ülkelerin çıkarları. https://m5dergi.com/one-cikan/hint-pasifik-bolgesinde-neler-oluyorkritik-uzlasilar-ve-ulkelerin-cikarlari/ CR - Sar, İ., & Demirkıran, Ö. (2023). Güney Çin Denizi’nde Çin-ABD güç mücadelesi (s. 415–418; 418– 422; 422–430). Dergipark. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3105463 CR - Yaşar, M. (2022). Güney Çin Denizi’nde Sino-Amerikan varlığı: Jeo-stratejik rekabette tehdit algısının sürekliliği (s. 128–134). Dergipark. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/1998306 CR - Yılmaz, S. (2023). Yeni jeopolitik & Hint-Pasifik. Academia. https://www.academia.edu/97556412/Yeni_Jeopolitik_and_Hint_Pasifik CR - Yılmaz, S. (2024). Üçüncü Dünya Savaşı’na doğru Hint-Pasifik gelişmeleri. 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü. https://21yyte.org/milli-guvenlik-ve-dis-politika-arastirmalari-merkezi/ucuncudunya-savasi-na-dogru-hint-pasifik-gelismeleri/30501 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/ecsbd/issue//1710953 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4922554 ER -