@article{article_1712054, title={Tefsir İlminde Selef Tenkidi: İbn Atıyye Örneği}, journal={Dergiabant}, volume={13}, pages={415–434}, year={2025}, DOI={10.33931/dergiabant.1712054}, author={Yetkin, Vedat}, keywords={Tafsīr, Salaf Narrations, Ibn ʿAṭiyya, Dirāya, Tafsir Methodology}, abstract={Tefsir ilminde Kur’an’ı anlama sürecinde sahâbe, tâbiûn ve tebeü’t-tâbiîn nesline ait tefsir rivâyetleri, en temel başvuru kaynakları arasında yer alır. Ancak bu rivâyetlerin yorumdaki işlevi ve bağlayıcılık düzeyi, öteden beri önemini koruyan ilmî meselelerdendir. Seleften gelen rivayetleri ilk defa sistemli biçimde eleştiren isim olarak genellikle Taberî öne çıkarken, bu çizgiyi sürdüren fakat kendine özgü bir eleştiri dili geliştiren İbn Atıyye’nin yaklaşımı yeterince incelenmemiştir. Özellikle sahâbe ve tâbiûna ait içtihâdi tefsir görüşlerinin ne ölçüde bağlayıcı kabul edileceği ya da ihtilaflı görüşlerde hangi kriterlerin esas alınacağı hususu, tefsir usûlü kaynaklarında açık şekilde ortaya konmamıştır. Bu çalışma, bu problemi İbn Atıyye’nin yaklaşımı üzerinden ele almakta; onun Taberî ile benzer ve farklı yönlerini karşılaştırarak, rivâyetleri değerlendirirken benimsediği ölçütleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Böylece, ilk nesillerden aktarılan rivâyetlere tefsir yazımında eleştirel bir bakışla nasıl yaklaşılabileceği konusunda daha açık ve işlevsel değerlendirme ölçütleri geliştirilmesi hedeflenmektedir. Araştırmada nitel analiz yöntemi benimsenmiş; İbn Atıyye’nin on iki âyet bağlamında selef rivâyetlerine getirdiği değerlendirmeler, dayandığı dilsel, kelâmî ve tarihsel gerekçelerle birlikte incelenmiştir. Bulgular, müfessirin bağlama, lafza ve bütünlüklü anlam yapısına aykırı rivâyetleri eleştirdiğini göstermektedir.}, number={2}, publisher={Bolu Abant Izzet Baysal University}