TY  - JOUR
T1  - AİLEDE ATIK YÖNETİMİ OKURYAZARLIĞI
TT  - Waste Management Literacy in the Family
AU  - Selçuk, Gülenaz
AU  - Akyol, Yurdanur
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.70506/eisrcdergi.1712564
JF  - Turkuaz Uluslararası Sosyo-Ekonomik Stratejik Araştırmalar Dergisi
PB  - Manisa Stratejik Araştırmalar Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2687-573X
SP  - 81
EP  - 96
VL  - 7
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada, bireylere “Ailede Atık Yönetimi Okuryazarlığı” konusunda farkındalık kazandırmak amaçlanmıştır. Araştırma, nitel ve nicel veri toplama yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma desen yöntemi şeklindedir. Araştırmanın çalışma grubu; amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırmada, Manisa Fen Lisesinde öğrenim görmekte olan ve gönüllülük esası gözetilerek seçilen 37 öğrenci ve 53 veli olmak üzere 90 kişi çalışma grubunu oluşturmaktadır. Öğrenci ve velilerin atık yönetimi ile ilgili farkındalıkları ön test uygulanarak belirlenmeye çalışılmıştır.  Daha sonra eğitim, etkinlikler ve seminer çalışmaları tamamlandıktan sonra tüm katılımcıların atık yönetimi farkındalıkları son test ile yeniden değerlendirilmiştir. Nicel veriler SPSS 29.0 paket programı aracılığıyla değerlendirilmiş, nitel veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Atık yönetimi eğitiminin öğrenci ve velilerin atık yönetimi konusunda farkındalık kazanmalarına ve bu konuda olumlu tutum geliştirmelerine katkı sağlandığı görülmüştür.
KW  - Aile eğitimi
KW  - Atık yönetimi
KW  - Atık Yönetimi Okuryazarlığı
KW  - Sürdürülebilirlik.
N2  - In this study, it was aimed to raise awareness among individuals about “Waste Management Literacy in the Family”. The research is in the form of a mixed design method where qualitative and quantitative data collection methods are used together. The study group of the research was formed using easily accessible case sampling from purposeful sampling methods. In the study, 90 people, 37 students and 53 parents studying at Manisa Science High School and selected on a voluntary basis, constitute the study group.The awareness of students and parents about waste management was tried to be determined by applying a pre-test. Then, after the completion of the education, activities and seminar studies, the waste management awareness of all participants was re-evaluated with a post-test. Quantitative data was evaluated using the SPSS 29.0 package program, and qualitative data was subjected to content analysis. It was observed that waste management training contributed to students and parents gaining awareness about waste management and developing positive attitudes in this regard.
CR  - Alakaş, H.M., Kızıltaş, Ş., Eren, T., & Özcan, E. (2018). Sıfır Atık Projesi Kapsamında Atıkların Toplanması: Kırıkkale İlinde Homojen Çok Araçlı Araç Rotalama Uygulaması, Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 3(3), 190-196. https://dergipark.org.tr/tr/pub/humder/issue/42425/497997
CR  - Ayodeji, I. (2010). Exploring secondary school students’ understanding and practices of waste management in Ogun State, Nigeria, International Journal of Environmental & Science Education, 5(2), 201-215. 
              https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ884419.pdf
CR  - Ayodeji, I. (2011). Waste Management Awareness, Knowledge, And Practices Of Secondary School Teachers In Ogun State, Nigeria—Implications For Teacher Education, The Journal of Solid Waste Technology and Management, 3, 221-234. https://www.ingentaconnect.com/contentone/jswt/jswt/2011/00000037/00000003/art00007
CR  - Baltacı, A. (2019). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231–274. 
              https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/898942
CR  - Cappellaro, E., Ünal Çoban G., Akpınar, E., Yıldız, E., & Ergin, Ö. (2011). Yetişkinler için Yapılan Uygulamalı Çevre Eğitimine Bir Örnek: Su Farkındalığı Eğitimi, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 157-173. 
              https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/117864/
CR  - Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
CR  - Duyan, G. C. (2000). Aile İşlevleri ile Ailenin Sosyal, Demografik ve Ekonomik Nitelikleri ve Yaşam Döngüsü Arasındaki İlişkiler. (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CR  - Ergin, Ö., Akpınar, E., Küçükcankurtaran, E., & Ünal Çoban, G. (2009). Su Farkındalığı: Su Eğitimi için Öğretim Materyali Geliştirme, 107K291 nolu TÜBİTAK projesi raporu.
CR  - Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to Design and Evaluate Research in Education. McGraw-Hill, Inc. 3.Baskı.
CR  - Grodzinska-Jurczak, M., Agata, B., & Agata, T. (2003). Evaluating the impact of a school waste education programme upon students‘, parents‘ and teachers‘ environmental knowledge, attitudes and behaviour. International Research in Geographical and Environmental Education 12(2), 106-122. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0734242X0302100102
CR  - Hacısalihoğlu, S. (2021). Okullarda Atık Yönetimi Yaklaşımı: Balıkesir İli Örneği, Biyosistem Mühendisliği Dergisi, 2(1), 70-85. 
              https://dergipark.org.tr/tr/pub/biyosistem-muhendisligi/issue/63443/949033
CR  - Kalambura, S., Racz, A., & Kalambura D. (2015). Education in Waste Management, Proceedings of the WasteSafe 2015 – 4th International Conference on Solid Waste Management in the Developing Countries, 15-17 February 2015, Khulna, Bangladesh.  https://www.researchgate.net/publication/282808776_Education_in_Waste_Management
CR  - Kışoğlu, M., Gürbüz, H., Sülün, A., Alaş, A., & Erkol, M. (2010). Environmental Literacy and Evaluation of Studies Conducted on Environmental Literacy in Turkey. International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 772-791. https://iojes.net/?mod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=IOJES_202.pdf&key=41341
CR  - Kusnoputranto, H., Ayuningtyas, N.V., Purnamasari, O., Riski, M., Wijaya D.F.A, & Zakianis (2020). Waste Management Program to Create Zero Waste in School Level: Communication, Information, and Education (CIE) and Participation Methods, Indian Journal of Public Health Research & Development 11, 6 https://medicopublication.com/index.php/ijphrd/article/view/9977
CR  - Iojă C.I., Onose, D.A, Grădinaru,S.R., & Şerban,C. (2012). Waste Management in Public Educational Institutions of Bucharest City, Romania, Procedia Environmental Sciences, 14, 71-78. 
               https://www.sciencedirect.com/science-/article/pii/S1878029612004781
CR  - Licy, C.D., Vivek, R., Saritha, K., Anies T.K. & Josphina, C.T. (2013). Awareness, Attitude and Practice of School Students towards Household Waste Management, Journal of Environment, 2(6), 147-150. 
              https://www.scirp.org/reference/referencespapers?-referenceid=2993013
CR  - Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand 
Oaks, CA: Sage. https://books.google.com.tr/books/about/Qualitative_Data_Analysis.html?id=U4lU_-wJ5QEC&redir_esc=y
CR  - Özdamar K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Kaan Kitabevi.
CR  - Özdemir, Y. (2018). Okul-Aile İşbirliğinin Geliştirilmesine Yönelik Yönetici Görüşleri, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Rada, E.C., Bresciani, C., Girelli, E., Ragazzi M., Schiavon, M., & Torretta, V. (2016). Analysis and Measures to Improve Waste Management in Schools, Sustainability 8, 840. https://www.mdpi.com/2071-1050/8/9/840
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 12. Baskı, Pegem Akademi.
UR  - https://doi.org/10.70506/eisrcdergi.1712564
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4929277
ER  -