@article{article_1713168, title={Chen kaotik sisteminin adaptif kontrolü}, journal={Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi}, volume={16}, pages={633–641}, year={2025}, DOI={10.24012/dumf.1713168}, author={Güzel, Mehmet and Bayram, Muhittin}, keywords={Chaos, Chaotic Systems, Chen Chaotic System, Adaptive Control}, abstract={Bu çalışmada, Chen kaotik sisteminin dinamik davranışları incelenmiş ve bu sistem için adaptif bir kontrol stratejisi geliştirilmiştir. Adaptif kontrol teknikleri, sistem parametrelerindeki belirsizlikleri ve dış bozucuları telafi ederek sistemin kararlı bir duruma ulaşmasını sağlar. Kontrol algoritması Chen kaotik sisteminin başlangıç parametlerinde oynama yaparak sistemi istenilen referans durumlarına yönlendirir. Chen kaotik sisteminde adaptif kontrol, sistemin kaotik dinamiklerini bastırmak veya belirli bir referans durumuna yönlendirmek amacıyla kullanılan etkili bir yöntemdir. Böylece Chen sisteminin kaotik davranışı kontrol altına alınarak mühendislik ve güvenlik uygulamalarında kullanılmak üzere daha kararlı bir yapı elde edilir. Geliştirilen adaptif kontrol algoritması ile x, y ve z durum değişkenleri belirlenen referans noktalarında stabilize edilmiştir. Başlangıçta yüksek genlikli ve düzensiz salınımlar sergileyen sistem, zamanla adaptif kontrol etkisiyle sönümlenmiş ve her üç durum değişkeni referans değer seçilen sıfıra doğru yönelmiştir. Bu durum, sistemin kaotik davranışının bastırıldığını ve kontrol algoritmasının etkin biçimde çalıştığını göstermektedir. Simülasyon sonuçlarında, geliştirilen adaptif kontrol yapısı, Chen sistemini kararlı hale getirmiş ve istenilen dinamik davranışı başarıyla sağlamıştır.}, number={3}, publisher={Dicle University}