TY  - JOUR
T1  - Deniz Güvenliği Bağlamında Karadeniz: Rusya-Ukrayna Savaşı Sonrası Riskler ve Tehditler
TT  - The Black Sea in the Context of Maritime Security: Risks and Threats in the Wake of the Russia-Ukraine War
AU  - Ok, Ekrem
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.62425/jirs.1715414
JF  - Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Dergisi
JO  - Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Dergisi
PB  - Ataturk University
WT  - DergiPark
SN  - 2791-724X
SP  - 40
EP  - 51
VL  - 5
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Güvenlik, tarih boyunca bireylerin, toplulukların ve devletlerin temel önceliklerinden biri olmuştur. Zaman içinde kavramsal olarak dönüşse ve çeşitlense de bu öncelikli konumunu korumayı sürdürmüştür. Bu çeşitlenmelerden biri olan deniz güvenliği ise yalnızca askerî güvenlikle sınırlı olmayan; enerji güvenliği, ekonomik ve çevre güvenliğini de kapsayan çok boyutlu bir alanı ifade etmektedir. Türkiye'nin deniz stratejisinin önemli bir parçası olan Karadeniz, jeopolitik konumu, kıyıdaş devletler arasındaki tarihsel rekabet ve enerji geçiş yolları nedeniyle hem bölgesel hem de küresel güvenlik mimarisinde stratejik bir yere sahiptir. Soğuk Savaş sonrasında görece sakin bir dönem geçiren Karadeniz, 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşıyla ciddi bir güvenlik bunalımı yaşamaktadır. Bu çalışma, söz konusu savaşın Karadeniz güvenliğine etkilerini ve Türkiye’nin bu süreçte izlediği politika tercihlerini incelemektedir. Bu çalışma, Rusya-Ukrayna savaşının her ne kadar Karadeniz güvenliğine ağır bir darbe vurmuş ve küresel ölçekte ekonomik zararlara yol açmış olsa da Türkiye’nin bölgedeki stratejik önemini artırdığını ileri sürmektedir. Söz konusu önem ise Montrö Sözleşmesi’nden doğan yetkilerden hem de Türkiye’nin izlediği kontrollü ve dengeli dış politikadan kaynaklanmaktadır. Türkiye, bu artan değerini etkin biçimde kullanmalı ve Karadeniz’in yeniden güven ve istikrara kavuşması için hem bölgesel hem de küresel düzeyde daha fazla inisiyatif almalıdır.
KW  - Karadeniz Güvenliği
KW  - Rusya-Ukrayna Savaşı
KW  - Deniz Güvenliği
N2  - Security has historically been one of the fundamental priorities for individuals, communities, and states. Although it has evolved and diversified over time, its central importance has remained constant. Among these diversifications, maritime security is not limited to military security; it is a multidimensional concept that covers energy security, economic security and environmental security. As an important part of Turkiye's maritime strategy, the Black Sea holds strategic significance in both regional and global security architecture due to its geopolitical location, historical rivalry among littoral states, and its role as a major energy transit corridor. While the Black Sea experienced a relatively calm period following the Cold War, it has been facing a severe security crisis since the outbreak of the Russia-Ukraine war in 2022. This study examines the impact of the Russia-Ukraine war on Black Sea security and analyzes Türkiye’s policy preferences during this period. It concludes that although the war has inflicted significant damage on Black Sea security and caused economic disruptions at the global level, it has also enhanced Türkiye’s strategic importance in the region. This importance stems both from the Montreux Convention and from Türkiye’s cautious and balanced policy of strategic equilibrium. Considering this, Türkiye now must use this increased strategic value more effectively and take greater initiative at both regional and global levels to help restore security and stability in the Black Sea.
CR  - AL-Monitor. (2024, February 7). Türkiye’nin Bayraktar insansız hava aracı üreticisi Ukrayna’da fabrika kuracak. AL-Monitor. https://www.al-monitor.com/tr/originals/2024/02/turkiyenin-bayraktar-insansiz-hava-araci-ureticisi-ukraynadafabrika-kuracak
CR  - American Petroleum Institute. (2025). Wells to Consumer. American Petroleum Institute. https://www.api.org/oil-andnatural-gas/wells-to-consumer
CR  - Anadolu Agency. (2024). Türkiye does not recognize ‘illegal annexation of Crimea’’: Foreign Ministry.’ Anadolu Agency.
CR  - https://www.aa.com.tr/en/politics/turkiye-does-not-recognize-illegal-annexation-of-crimea-foreign-ministry/3166037
CR  - BBC. (2021). Suez blockage is holding up $9.6bn of goods a day. BBC NEWS. https://www.bbc.com/news/business-56533250
CR  - BBC Türkçe. (2023, July 17). Rusya Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çekildi, BM Genel Sekreteri Guterres “Kararın bedelini milyonlarca kişi ödeyecek” dedi. BBC Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/articles/cw0ng54gxj5o
CR  - BBC Türkçe. (2024, January 11). Türkiye, Bulgaristan ve Romanya mayın mutabakatı imzaladı: NATO üyesi 3 Karadeniz ülkesi ne hedefliyor? BBC Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/articles/cv2jjp65de6o
CR  - Benny, D. J. . (2019). Maritime security : Protection of marinas, ports, small watercraft, yachts, and ships. CRC Press.
CR  - Bueger, C. (2015). What is maritime security? Marine Policy, 53, 159–164. https://doi.org/10.1016/j.marpol.2014.12.005
CR  - Bueger, C., ve Edmunds, T. (2024). Understanding Maritime Security. Oxford University Press.
CR  - Çelikpala, M. (2010). Security in the Black Sea Region: Policy Report II. www.blackseacom.eu
CR  - Chalk, s.(2008). The maritime dimension of international security: Terrorism, piracy, and challenges for the United States. www.rand.org
CR  - Cross, S. (2015). NATO-russia security challenges in the aftermath of ukraine conflict: Managing black sea security and beyond. Journal of Southeast European and Black Sea, 15(2), 151–177. https://doi.org/10.1080/14683857.2015.1060017
CR  - DefenceTurk. (2022, February 3). Ukrayna’da Bayraktar TB2 SİHA üretimi için anlaşma imzalandı. DefenceTurk.
https://www.defenceturk.net/ukraynada-bayraktar-tb2-siha-uretimi-anlasma-imzalandi
CR  - DefenceTurk. (2024, August 1). Türkiye’de Ukrayna için inşa edilen korvet denize indirildi. DefenceTurk.
https://www.defenceturk.net/turkiyede-ukrayna-icin-insa-edilen-korvet-denize-indirildi
CR  - Deniz Kuvvetleri Komutanlığı. (2015). Türk Deniz Kuvvetleri Stratejisi.
CR  - Diop, M. B. (2025). The Russian-Ukraine War and the Uses of Naval Mines in the Black Sea: The Legal Consequences in Turkey. Siyasal: Journal of Political Sciences, 34(1), 16–28. https://doi.org/10.26650/siyasal.2025.34
CR  - Doğru, S. (2017). Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu: Uluslararası Toplumun Mücadelesi ve Türkiye’nin Katkıları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(66), 551–580. http://www.ntv.com.tr/dunya/turk
CR  - DW Türkçe. (2022, February 28). Çavuşoğlu’ndan boğazlardan geçiş açıklaması. Deutsche Welle. https://www.dw.com/tr/%C3%A7avu%C5%9Fo%C4%9Flu-b%C3%BCt%C3%BCn-%C3%BClkeleri-karadenizdensava%C5%9F-gemisi-ge%C3%A7irmemesi-konusunda-uyard%C4%B1k/a-60940395
CR  - Frederick, B. A., Evans, A. T., Hvizda, M., Laufer, A., Wang, H., Charap, S., Marcinek, K., Shatz, H. J., Holynska, K., Ochmanek, D. A., Danaf, O., Zakheim, B., & Gunness, K. (2025). The consequences of the Russia–Ukraine war. RAND Corporation. https://www.rand.org/pubs/research_reports/RRA3141-1.html
CR  - Glauber, J., ve Laborde, D. (2022). The Russia-Ukraine grain agreement: What is at stake? https://www.ifpri.org/blog/russiaukraine-grain-agreement-what-stake/
CR  - Helmick, J. S. (2008). Port and maritime security: A research perspective. Journal of Transportation Security, 1(1), 15–28. https://doi.org/10.1007/s12198-007-0007-3
CR  - Hodges, B. (2021, January 22). The Black Sea … or a Black Hole? “What happens in the Black Sea doesn’t stay in the Black Sea.” Kyiv Post. https://www.kyivpost.com/article/opinion/op-ed/ben-hodges-the-black-sea-or-a-black-hole.html
CR  - Hürriyet. (2022, March 26). İstanbul Boğazı’nda mayın alarmı! Bakan Akar duyurdu: Etkisiz hale getirildi. Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/istanbul-bogazi-girisinde-yabanci-cisim-ekipler-harekete-gecti-42030311
CR  - Isachenko, D. (2023). Turkey in the Black Sea region: Ankara’s reactions to the war in Ukraine against the background of regional dynamics and global confrontation. Stiftung Wissenschaft Und Politik (SWP) Research Paper, 12. https://doi.org/10.18449/2023RP12
CR  - Isachenko, D., ve Swistek, G. (2023). The Black Sea as Mare clausum: Turkey’s special role in the regional security architecture.
CR  - Stiftung Wissenschaft Und Politik (SWP) Research Paper, 33. https://doi.org/10.18449/2023C33
Jones, S. G., ve Riley McCabe. (2025). Russia’s Battlefield Woes in Ukraine.
CR  - Karabulut, B. (2009). Küreselleşme sürecinde güvenlik alanında değişimler: Karadeniz’in güvenliğini yeniden düşünmek. Karadeniz Araştırmaları, 23, 1–11.
CR  - Kismartini, K., Yusuf, I. M., Sabilla, K. R., ve Roziqin, A. (2024). A bibliometric analysis of maritime security policy: Research trends and future agenda. Heliyon, 10(8). https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e28988
CR  - Klein, N., Mossop, J., ve Rothwell, D. R. (2009). Maritime security: international law and policy perspectives from Australia and New Zealand. Routledge.
CR  - Koçer, G. (2007). Karadeniz’in Güvenliği: Uluslararası Yapılanmalar ve Türkiye. Gazi Akademik Bakış, 1(1), 195–219. http://www.tesev.org.tr/etkinlik/
CR  - Koçer, G. (2014). Menekşe Renkli Deniz Türkiye’nin Karadeniz Politikası. Orion Kitapevi.
CR  - Köse, İ. (2022). Tarihin Akışının Değiştiği Su Yolu: Türk Boğazları. İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
CR  - Kurul, E. (2014). A. THAYER MAHAN, Deniz Harbi Üzerine: Mahan’a Göre Deniz Harbi. Mediterranean Journal of Humanities, 4(1), 355–358. https://doi.org/10.13114/mjh.201416447
CR  - Mahan, A. T. (2011). The influence of sea power upon history, 1660-1783. Read Books Ltd.
CR  - Ministry of Foreign Affairs. (n.d.). BLACKSEAFOR. Republic of Türkiye. Retrieved June 6, 2025, from
https://www.mfa.gov.tr/blackseafor.en.mfa
CR  - Montreux Convention Regarding the Regime of the Straits. (1936).
CR  - Naval News. (2022, February 28). Turkey closes the Dardanelles and Bosphorus to warships. Naval News.
https://www.navalnews.com/naval-news/2022/02/turkey-closes-the-dardanelles-and-bosphorus-to-warships/
CR  - Neset, S., Aydin, M., Balta, E., Ataç, K. K., Bilgin, H. D., ve Strand, A. (2021). Turkey as a regional security actor in the Black Sea, the Mediterranean, and the Levant Region. CMI Report. https://www.cmi.no/publications/7820-turkey-as-aregional-security-actor-in-the-black-sea-the-mediterranean-and-the-levant-region
CR  - Oktay, E. G. (2006). Türkiye’nin Avrasya’daki çok taraflı girişimlerine bir örnek: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü. Uluslararası İlişkiler, 3(10), 149–179.
CR  - Özdamar, Ö. (2010). Security and military balance in the Black Sea region. Southeast European and Black Sea Studies, 10(3), 341–359. https://doi.org/10.1080/14683857.2010.503643
CR  - Pedrozo, R. (2023). Russia-Ukraine conflict: The war at sea. International Law Studies, 1(100).
https://www.politico.eu/article/vladimir-putin
CR  - Psarros, G., Skjong, R., & Eide, M. S. (2009). , R., ve Eide, M. S. (2009). The acceptability of maritime security risk. Journal of Transportation Security, 2(4), 149–163. https://doi.org/10.1007/s12198-009-0033-4
CR  - TRT Haber. (2021). Süveyş Kanalı kapandı, dünya ticareti büyük yara aldı. TRT Haber.
https://www.trthaber.com/haber/dunya/suveys-kanali-kapandi-dunya-ticareti-buyuk-yara-aldi-568045.html
CR  - TRT Haber. (2023, July 18). İstanbul Boğazı’nda bulunan mayın dalgıçlar tarafından çıkarıldı. TRT Haber.
https://www.trthaber.com/haber/turkiye/istanbul-bogazinda-bulunan-mayin-dalgiclar-tarafindan-cikarildi782419.html
CR  - UN Trade and Development. (2025). Shipping data: UNCTAD releases new seaborne trade statistics. UNCTAD.
https://unctad.org/news/shipping-data-unctad-releases-new-seaborne-trade-statistics
CR  - U.S. Energy Information Administration. (2024). Country Analysis Brief: World Oil Transit Chokepoints. www.eia.gov
CR  - Vorotnyuk, M. (2025). Black Sea Security Deadlocks: NATO-Russia Confrontation. Ukraine Analytica, 1(19), 18–23. https://www.fpri.org/wp-content/uploads/2019/11/bssp4-gvosdev.pdf
UR  - https://doi.org/10.62425/jirs.1715414
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4940775
ER  -