TY  - JOUR
T1  - Afet Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Algısı: Türkiye’deki Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma
TT  - Gender Perception in Disaster Management: A Study on Academicians in Türkiye
AU  - Atalay, Ezgi
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.25295/fsecon.1715850
JF  - Fiscaoeconomia
JO  - FSECON
PB  - Ahmet Arif EREN
WT  - DergiPark
SN  - 2564-7504
SP  - 387
EP  - 399
VL  - 9
IS  - Toplumsal Cinsiyet Özel Sayısı
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, Türkiye’deki akademisyenlerin afet yönetiminde toplumsal cinsiyet algılarını ve ilişkili olabilecek faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri, 16.04.2025 ve 30.05.2025 tarihleri arasında çalışmaya katılmaya gönüllü olan 309 akademisyenden toplanmıştır. Katılımcıların afet yönetiminde toplumsal cinsiyet algılarını değerlendirebilmek amacıyla “Afet Yönetiminde Cinsiyet Rolü Algısı Ölçeği” nicel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda akademisyenlerin afet yönetiminde cinsiyet rollerine ilişkin algılarının oldukça olumlu olduğu bulunmuştur. Çalışmada cinsiyet ve çocuk sahibi olma değişkenleri ile afet yönetiminde cinsiyet rolü algısı arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Kadın cinsiyetine sahip ve çocuk sahibi olmayan akademisyenlerin, erkeklere ve ebeveyn olanlara göre puan ortalamalarının anlamlı oranda daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada akademisyenlerin evli olma, afet deneyimi yaşama, afet eğitimi alma ve cinsiyet eğitimi alma değişkeleri ile afet yönetiminde cinsiyet rolü algıları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Sonuç olarak, kadın ve çocuğu olmayan akademisyenlerin afet yönetiminde toplumsal cinsiyet algıları daha yüksektir. Sonuçlar doğrultusunda, ileride yapılacak araştırmalarda özellikle erkek cinsiyetine sahip olma ve ebeveynliğin afetlerde toplumsal cinsiyet algısı üzerindeki etkileri derinlemesine incelenebilir. Bu çalışma afet yönetiminde toplumsal cinsiyete duyarlı politika ve uygulamaların geliştirilmesine katkı sunabilir.
KW  - Afet Yönetimi
KW  - Toplumsal Cinsiyet
KW  - Akademisyen
N2  - This study was conducted to determine the gender perceptions of academicians in Turkey in disaster management and the possible related factors. The data of the study were collected from 309 academicians who volunteered to participate in the study between 16.04.2025 and 30.05.2025. In order to evaluate the gender perceptions of the participants in disaster management, the “Gender Role Perception Scale in Disaster Management” was analyzed using quantitative methods. As a result of the analysis, it was found that the academicians' perceptions of gender roles in disaster management were quite positive. In the study, a statistically significant difference was found between the variables of gender and having children and the perception of gender roles in disaster management. It was determined that the mean scores of female academicians who did not have children were significantly higher than male academicians and those who were parents. In the study, no statistically significant difference was found between the variables of being married, having disaster experience, receiving disaster education and receiving gender education and the perception of gender roles in disaster management. As a result, female academicians and academicians who did not have children had higher gender perceptions in disaster management. In line with the results, the effects of being male and parenting on gender perception in disasters can be examined in depth in future studies. This study can contribute to the development of gender-sensitive policies and practices in disaster management.
CR  - Ak, E. Y., & Aslan, E. (2024). Deprem ve kadın üreme sağlığı. Journal of Women’s Health Nursing (JOWHEN), (1), 43-51.
CR  - Aktuna, G., Erdost, T., & Özvarış, Ş. B. (2023). Üniversitede akademik kariyer yapma ile toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkinin incelenmesi. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. doi:10.17942/sted.1065223
CR  - Altıparmak, İ. B., & Birel, E. (2024). 6 Şubat 2023 depremi sonrasında sosyal yaşamın toplumsal cinsiyet bağlamında değerlendirilmesi: Nurdağı örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41(1), 113-134. doi:10.32600/huefd.1304991
CR  - Arıkan, R. (2004). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. Ankara: Asil Yayıncılık.
CR  - Aydin, R., Demirci, D., Korukçu, O., & Kabukcuoglu, K. (2019). Gender perception of academicians using social media and the influencing factors. Clinical and Experimental Health Sciences, 9(4), 310-315. doi:10.33808/CLINEXPHEALTHSCI.530593
CR  - Aygar, H., Atalay, B. I., Zencirci, S. A., Ünsal, A., & Arslantas, D. (2022). Evaluation of the gender perception of students of the faculty of medicine; a public university faculty of medicine in western of Turkey. Clinical and Experimental Health Sciences, 12(3), 570-575. doi:10.33808/CLINEXPHEALTHSCI.900405
CR  - Bender, S., Brown, K. S., Hensley Kasitz, D. L., & Vega, O. (2022). Academic women and their children: Parenting during COVID-19 and the impact on scholarly productivity. Family Relations, 71(1), 46-67. doi:10.1111/FARE.12632;REQUESTEDJOURNAL:JOURNAL:17413729;WGROUP:STRING:PUBLICATION
CR  - Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Çiftçi, S., Saka, G., & Akın, A. (2022). Toplumsal cinsiyet algısı ve etkileyen faktörler: Mardin örneği. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 20(1), 1-13. doi:10.20518/tjph.944284
CR  - Delgado-Herrera, M., Aceves-Gómez, A. C., & Reyes-Aguilar, A. (2024). Relationship between gender roles, motherhood beliefs and mental health. PLOS ONE, 19(3), e0298750. doi:10.1371/JOURNAL.PONE.0298750
CR  - Demirci, K., & Avcu, T. (2021). Afet süreçlerinde kadın bireylerin yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri. Batman University Journal of Life Sciences, 11(1), 86-105.
CR  - Doğdu Yücetürk, G. (2025). Assessment of gendered vulnerability, climate change awareness, and resilience patterns among coastal women regarding urban flooding disasters in Bozkurt, Turkiye. International Journal of Disaster Risk Reduction, 120, 105380. doi:10.1016/j.ijdrr.2025.105380
CR  - Endendijk, J.J., Derks, B., & Mesman, J. (2018). Does parenthood change implicit gender-role stereotypes and behaviors?. Journal of Marriage and Family, 80(1), 61-79. doi:10.1111/JOMF.12451
CR  - Faul, F., Erdfelder, E., Buchener, A., & Lang, A. G. (2009). Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149-1160. doi:10.3758/BRM.41.4.1149/METRICS
CR  - George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference ((10a ed.)., C. 17.0 update). Boston: Pearson.
CR  - Grinza, E., Devicienti, F., Rossi, M., & Vannoni, D. (2022). How entry into parenthood shapes gender role attitudes: New evidence from the UK. Feminist Economics, 28(4), 194-220. doi:10.1080/13545701.2022.2081352;REQUESTEDJOURNAL:JOURNAL:RFEC20;PAGE:STRING:ARTICLE/CHAPTER
CR  - Gündüz, F. (2023). Bütünleşik afet yönetimi ve kadın. N. Çelik, D. Şahin & A. Ç. Zengin (Ed.), Cumhuriyetin 100. yılında kadın çalışmaları (1. Basım, 28-38). Eğitim.
CR  - Gündüz, F. (2024). A phenomenological study on women’s disaster experience in Türkiye. International Journal of Disaster Risk Reduction, 100, 104196. doi:10.1016/j.ijdrr.2023.104196
CR  - Gündüz, F., & Atalay, E. (2025). Determining the effect of women’s earthquake fear on earthquake risk perception. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(2), 801-813. doi:10.18069/firatsbed.1599856
CR  - Ilgın, H. Ö., & Karagül, D. (2022). Afet süreçlerinde kadınlara yönelik toplumsal cinsiyet eşitsizliğinde sivil toplum kuruluşu çalışanlarının deneyimleri: Çanakkale ili örneği. Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 85-103. http://dergipark.org.tr/joeep adresinden erişildi.
CR  - Kartal, B., & Çıtak, G. (2025). Being a woman in disasters: experiences of disaster workers in Turkey. Global Health Promotion, 32(1), 19-28. doi:10.1177/17579759241255069
CR  - Katz-Wise, S. L., Priess, H. A., & Hyde, J. S. (2010). Gender-role attitudes and behavior across the transition to parenthood. Developmental psychology, 46(1), 18. doi:10.1037/A0017820
CR  - Kaya Erdoğan, E. (2023). Türkiye yükseköğretiminde toplumsal cinsiyet eşitsizliği. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 21(83), 163-185.
CR  - Kim, E., & Patterson, S. (2022). The pandemic and gender inequality in academia. PS: Political Science & Politics, 55(1), 109-116. doi:10.1017/S1049096521001049
CR  - Lotfi, S., Özkan, A. O., Babacan, M., & Akduman, Ö. (2022). Sosyal hizmet öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algılarının ve flört şiddeti tutumlarının çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(2), 463-482. doi:10.33417/tsh.983536
CR  - Önal, E. I., Soysal, S., & Paksoy Erbaydar, N. (2022). The development of perception scale of gender role in disaster management and the examination with related factors. Gender in Management: An International Journal, 37(7), 836-857. doi:10.1108/GM-08-2021-0251
CR  - Pandis, N. (2014). Cross-sectional studies. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics, 146(1), 127-129. doi:10.1016/j.ajodo.2014.05.005
CR  - Parlak, S., Celebi Cakiroglu, O., & Oksuz Gul, F. (2021). Gender roles during COVID-19 pandemic: The experiences of Turkish female academics. Gender, Work and Organization, 28(S2), 461-483. doi:10.1111/GWAO.12655;REQUESTEDJOURNAL:JOURNAL:14680432;PAGEGROUP:STRING:PUBLICATION
CR  - Perales, F., Jarallah, Y., & Baxter, J. (2018). Men’s and women’s gender-role attitudes across the transition to parenthood: Accounting for child’s gender. Social Forces, 97(1), 251-276. doi:10.1093/SF/SOY015
CR  - Seyitoglu, D., Gunes, G., & Gökçe, A. (2016). İnönü Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Medicine Science | International Medical Journal, 5(1), 102. doi:10.5455/medscience.2015.04.8327
CR  - Shorey, S., Chua, C. M. S., & Yap Seng, C. (2025). Turbulent academic journey of female academics: a meta-synthesis. International Journal of Inclusive Education. doi:10.1080/13603116.2023.2227862
CR  - Siedlecki, S. L. (2020). Understanding descriptive research designs and methods. Clinical Nurse Specialist, 34(1), 8-12. doi:10.1097/NUR.0000000000000493
CR  - Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
CR  - Usta, G., Gündüz, F., & Atalay, E. (2024). Disaster and gender: Men’s experiences during and after the earthquake. Natural Hazards, 120(11), 9917-9933. doi:10.1007/s11069-024-06591-4
CR  - Ünür, E. (2021). Afet yönetiminde toplumsal cinsiyet eşitsizliği: Doğal afetlerde cinsiyete dayalı zarar görebilirlik farkı. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 351-381. doi:10.17932/iau.iausbd.2021.021/iausbd_v13i2003
CR  - Ünüvar Ünlüoğlu, D., & Demiray, B. (2024). Perception of gender by university students in Turkey. Sexuality and Culture, 28(5), 1963-1975. doi:10.1007/S12119-024-10212-4/TABLES/6
CR  - Yeniçırak, H., & Yurt, B. D. (2024). Kitlesel panik, dayanışma, çatışma ve toplumsal cinsiyet ekseninde afet sosyolojisi. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 14(28), 181-200. doi:10.33207/trkede.1410022
CR  - Yıldırım, İ. E., Ergut, Ö., & Camkıran, C. (2017). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği konusundaki farkındalığın belirlenmesine yönelik akademisyenler üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1(2), 37-46. doi:10.26695/mukatcad.2018.10
CR  - YÖK. (2025). Özet öğretim elemanı sayıları raporu. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. 12 Mayıs 2025 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.
UR  - https://doi.org/10.25295/fsecon.1715850
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/4942507
ER  -