@article{article_1725294, title={Geç Dönem Osmanlı’da Bilim İletişimi Örneği: Çiftçiler Derneği Mecmuası}, journal={Kadim}, pages={145–178}, year={2025}, DOI={10.54462/kadim.1725294}, author={Yüzüncüyıl, Kübra Sultan}, keywords={Science Communication, Eurocentrism, Ottoman Modernization, Agricultural Extension, Çiftçiler Derneği Mecmuası}, abstract={Bu çalışma, bilim iletişiminin Batı merkezli ve doğrusal ilerleme varsayımını Osmanlı bağlamında yeniden değerlendirerek alternatif bir tarihsel perspektif önermektedir. Tanzimat ile ivme kazanan modernleşme süreci, tarımsal üretimin rasyonelleşmesini hedeflemiştir. II. Meşrutiyet sonrasında yayımlanan ziraî yayınlar bu politikaların bir uzantısı olarak, çiftçiye bilimsel bilgi aktarmayı amaçlamıştır. Bu mecmualar arasında yer alan Çiftçiler Derneği Mecmuası ise (1916–1919) modern tarım bilgisini çiftçi diliyle aktaran özgün bir örnek olarak ele alınmıştır. Mecmua içerikleri, MAXQDA 2024 yazılımı kullanılarak eleştirel söylem analiziyle incelenmiştir. Bu sayede, mecmuanın bilim iletişimi stratejisinin hangi söylemler üzerinden inşa edildiği, bu söylemlerin yayımlandıkları tarihsel bağlamlar doğrultusunda nasıl bir dönüşüm geçirdiği ortaya konmuştur. Bu çerçevede 1916–1917 sayılarında yerel kültürel kodları, dini referansları ve toplumsal aidiyeti harmanlayan bağlamsal modelin egemen olduğu; 1918’in ikinci yarısından itibaren ise yukarıdan aşağı kurulan uzman merkezli eksiklik modeline geçildiği belirlenmiştir. Bu yönüyle çalışma, bilim iletişimi modellerinin evrensel ve ardışık biçimde ilerlediğini öne süren Batı merkezli varsayımın, incelenen örnek özelinde Osmanlı tecrübesiyle örtüşmediğini göstermekte; bu modellerin özgün tarihsel ve toplumsal koşullar doğrultusunda ileri ya da geri yönlü salınımlar sergileyebileceğini ortaya koymaktadır.}, number={10}, publisher={Burhan ÇAĞLAR}