TY  - JOUR
T1  - Mevsimlik Tarım İşçisi Gençlerin Sağlıklı Yaşam Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi/The Effect of Peer Education on the Healthy-Life Knowledge and Behavior of Young Seasonal Farmworkers
TT  - The Effect of Peer Education on the Healthy-Life Knowledge and Behavior of Young Seasonal Farmworkers
AU  - Simsek, Zeynep
AU  - Kırmızıtoprak, Evin
PY  - 2013
DA  - April
DO  - 10.20518/tjph.173072
JF  - Turkish Journal of Public Health
JO  - TJPH
PB  - Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1304-1088
SP  - 1
EP  - 10
VL  - 11
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Amaç: Bu çalışmada mevsimlik tarım işçisi gençlerin sağlıklı yaşam bilgi ve davranışlarına akran eğitiminin etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Müdahale tipindeki bu epidemiyolojik araştırmada, benzer özellikleri taşıyan iki mahalle rastgele yöntemle müdahale ve kontrol grubu olarak belirlenmiş, müdahale grubunu oluşturan mahalleden 26 mevsimlik tarım işçisi genç, akran eğiticisi olarak yetiştirilmiştir. Örnek büyüklüğü, benzer çalışmalarda elde edilen standardize edilmiş etki büyüklüğü ortalama 0.60, güven düzeyi %95 kabul edilerek, müdahale ve kontrol grubunun her birinde rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 120 genç olarak belirlenmiştir. Müdahalenin 6. ayında akran eğiticilerinden eğitim alan müdahale grubunda 113 gence (yanıtlama hızı %90), kontrol grubunda 118 gence (yanıtlama hızı %94) ulaşılmıştır. Veri toplamada araştırmacılar tarafından geliştirilen soru kâğıdı yüzyüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. İstatistiksel analizlerde t testi, ki-kare ve tek yönlü varyans analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Müdahalenin etkisinin belirlenmesinde karıştırıcı faktörler olabilecek yaş, cinsiyet, tarım işçisi olarak çalışma süresi ve öğrenim durumu açısından müdahale ve kontrol grubu gençler arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Toplam bilgi puanları incelendiğinde müdahale grubunda 50.8±8.6, kontrol grubunda 27.2±9.1 olarak saptanmış ve aralarında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<0.05). Ayrıca iyotlu tuz kullanımı, aşılama, el yıkama, meme ve testis muayenesi uygulamaları müdahale grubunda anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Mevsimlik tarım işçisi gençlerin sağlıklı yaşam davranışı kazanmalarında akran eğitimi modelinin kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.
KW  - Mevsimlik tarım işçisi genç
KW  - akran eğitimi
KW  - sağlıklı yaşam bilgi ve davranışı
N2  - Objective: To evaluate the effects of peer education on young seasonal farmworkers’ healthy life knowledge and behavior related to living arrangement, pesticide use, and reproductive - sexual health. Methods: In this controlled-experimental design study, two settlements with similar characteristics were selected experiment and control group. Basen on the previous peereducation studies, 120 youths per each group were selected randomly by the standardized effect size was 0.60, and 95% confidence interval. Twenty six youths from experimental area were selected and trained as peer educator. After 6 months, a total of 113 young people were reached in the intervention group (response rate 90%), and 118 young people were reached in the control group (response rate 94%) randomly. For data collection, a questionnaire developed by the authors was used. The questionnaire was applied in face-to-face interview. It was used t-test, chi-square and analyses of variance for statistical analyses. Results: No significant differences were detected between the intervention and control groups with regards to age, gender, duration of work as farmworkers or level of education (p>0.05) coping with confounder factors. The difference between the total scores of the intervention and control groups (respectively; 50.8±8.6-27.2±9.1) and the scores of sub domains were significant (p<0.05). In addition, the frequency of use of iodized salt, vaccination, hand-washing, breast self examination and testicular self examination was significantly higher in the intervention group. Conclusions: The peer education model could be of use in the development of healthy life skills among young seasonal farmworkers.
CR  - World Health Organization. Social
CR  - determinants of health: the solid facts. In:
CR  - Wilkinson R, Marmot M, editors. 2nd ed.
CR  - International Centre for Health and
CR  - Society, Denmark, 2003. 2. Berkman LF, Kawachi I. Social
CR  - Epidemiology. Oxford University Press, 2000.
CR  - Donham KJ, Thelin A. Agricultural Medicine Environmental Health for the Health Professions. USA: Blackwell Publishing; 2006. and
CR  - Hurst P, Temrine P, Karl M. Agricultural Workers and Their Contribution to Sustainable Agriculture and Rural Development. 2007, International Labour Organization, Food and Agriculture Organization, International Union of Food, Agricultural, Hotel, Restaurant, Catering, Tobacco and Allied Workers’ Associations.
CR  - Şimşek Z. Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Harran Üniversitesi işbirliğiyle. Şanlıurfa, 2012. Şimşek Z, Koruk İ. Şanlıurfa İl Merkezinde Gezici Mevsimlik Tarım İşçisi Kadınların ve Çocuklarının Gezici Sağlık Hizmeti Yoluyla Sağlık Hakkının Korunması Projesi Raporu, Şanlıurfa; 2008.
CR  - Şimsek Z, Koruk İ. Şanlıurfa İl Merkezinde Gezici Mevsimlik Tarım İşçiliği Durumu ve Sağlık Hizmetine Erişim. XII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi 2008, 22–26 Ekim, Ankara.
CR  - Koruk İ, Şimsek Z, Tekin Koruk S, Doni N, Gürses G. Intestinal parasites, nutritional status and physchomotor development delay in migratory farm worker's children. Child Care Health Dev 2010;36(6):888–94.
CR  - Simsek Z, Koruk İ. The Effects of migratory psychomotor development and growth among children ages 0–5 years in Southeastern Anatolia. Turkish Journal of Public Health 2011;9(3):157–65. on
CR  - Şimşek Z, İnakçı Hİ, Koruk İ, Shermatov K. Şanlıurfa’da 12–23 Aylar Arasındaki Çocuklarda Belirleyicileri. Türkiye Klinikleri J Pediatr 2010;19(1):20–9. Durumu ve
CR  - Simsek Z, Koruk I, Doni NY. An Operational Study on Implementation of Mobile Primary Healthcare Services for Seasonal Turkey. 2012;16(9):1906–12. Farmworkers, Health Matern Child J
CR  - Arcury TA, Quandt SA. Delivery of health services to migrant and seasonal farmworkers. Annu Rev Public Health 2007;28.345–63.
CR  - International Labour Organization. 2010 World Day for Safety and Health at Work; Emerging risks and new patterns of prevention in a changing world of work, 2010, Geneva.
CR  - Kelley JD, Thelin A. Prevention of illness and injury in agricultural populations. In: Kelley JD, Thelin A, editors. Agricultural Medicine; environmental health for he health professions. USA: Blackwell Publishing; 2006. p. 81–410. and
CR  - Gilden RC, Huffling K, Sattler B. Pesticides and Health Risks. Obstetric and Neonatal Nurses 2010;39(1):103–10.
CR  - Guest JA, Copley MP, Homernic KL. Carsinogenic effects of pesticides. Pathol Pharmacol 1991;71(3):387–90.
CR  - Gwyther ME, Jenkins M. Migrant farmworker children: Health status, barriers to care, and nursing innovations in health care delivery. Journal of Pediatric Health Care 1998;12:60–6.
CR  - Hansen E, Donohoe M. Health issues of migrant and seasonal farmworkers. Journal of Health Care for the Poor and Underserved 2003;14(2):153–64.
CR  - Weathers AC, Garrison HG. Children of migratory agricultural workers: The Ecological Context of Acute. Ped Emerg Med 2004;5:120–29.
CR  - Koçakoğlu Ş, Şimşek Z, Ceylan E. 2001– 2006 Yılları Arasında Şanlıurfa Verem Savaş Dispanserinde Takip Edilen Tüberküloz Olgularının Epidemiyolojik Özellikleri. 2009;10:9–14. Toraks Dergisi
CR  - Lambert MI. Migrant and seasonal farm worker women. Journal of Obstetric and Neonatal Nursing 1995;24:265–8.
CR  - Koruk I, Simsek Z. Mevsimlik tarım işçiliğinin kadın sağlığına etkisi. 12. Ulusal Halk sağlığı Kongresi 2008, Ankara.
CR  - Yıldırak N, Gülçubuk B, Gün S, Olhan E, Kılıç M. Türkiye’de Gezici ve Geçici Kadın Tarım İşçilerinin Çalışma ve Yaşam Koşulları ve Sorunları, Ankara, 2003. Bertan M. Introduction. In: Adolescence and Adolescent Reproductive Health. International Children’s Center, Ankara: Meteksan AŞ; 2003. p. 118–23.
CR  - Kreipe RE, McAnarney ER. Psychosocial aspects of adolescent medicine. Semin Adolescent Med 1985;1(1):33–45.
CR  - Özcebe H, Akın L. Effects of peer education on reproductive health knowledge for adolescents living in rural areas of Turkey. Journal of Adolescent Health 2003;33:217–18.
CR  - Özvarış ŞB. Adölesanlarda üreme ve cinsel sağlığı. Sosyal Pediatri Dergisi (Özel Sayı Eylül) 2005;124–9.
CR  - Şimşek Z, Koruk İ, Altındağ A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Fen- Edebiyat öğrencilerinin riskli sağlık davranışları. Toplum 2007;26(3):19–24. birinci sınıf Bülteni
CR  - Uluslararası Çocuk Merkezi (ICC). Üniversite Birinci Sınıf Öğrencilerinin Adölesan Dönemi Konusundaki Bilgi ve Yaşam Araştırması. Ankara. 2007. Üniversite Gençlerinin Cinsel ve Üreme Sağlığı, Beş Üniversite Çalışması (özet raporu). Sağlık ve Sosyal yardım Vakfı- Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma Hacettepe AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi, Aralık 2006. Belirlenmesi Matbaacılık, Meteksan ve Uygulama Merkezi
CR  - Kırmızıtoprak E, Şimşek Z. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar ve Güvenli Cinsel Yaşam Konusunda Gençlerin Bilgi ve Davranışlarına Akran Eğitiminin Etkisi. TAF Prev Med Bull 2011;10(4):463–72.
CR  - Browner WS, Newman TB, Cummings SR, Hulley SB. Estimating sample size an power: The nitty-gritty. In. Hulley SB, Cummings SR, Browner WS, Grady D, Hearst N, Newman TB, editors. Designing Clinical Reserach. 2nd ed. USA: Lippincott Wlliams & Wilkins; 2001. p. 85.
CR  - Health Behavior and Health Education; Theory, Research and Practice. In. Clark NM, Glanz K, Rimer BK, Lewis FM, editors. 3rd ed. San Francisco: Jossey Bass A Willey Imprint; 2002.
CR  - Oldenburg B, Parcel GS. Diffusion of innovations. In. Health Behavior and Health Education; Theory, Research and Practice. Clark NM, Glanz K, Rimer BK, Lewis FM, editors. 3rd ed. San Francisco: Jossey Bass A Willey Imprint; 2002. p. 313–35.
CR  - Grady D, Cummings SR, Hulley SB. Designing an experiment: clinical trials II. In. Hulley SB, Cummings SR, Browner WS, Grady D, Hearst N, Newman TB, editors. Designing Clinical Reserach. 2nd ed. USA: Lippincott Wlliams & Wilkins; 2001. p. 169.
CR  - Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet 10
UR  - https://doi.org/10.20518/tjph.173072
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/152945
ER  -