TY  - JOUR
T1  - SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLERİN ÖNEMİ: SAĞLIK BAKANLIĞI “HAVANI KORU” TEMALI İNFOGRAFİKLERİNİN İNCELENMESİ
TT  - THE IMPORTANCE OF INFOGRAPHICS IN HEALTH COMMUNICATION: AN ANALYSIS OF THE MINISTRY OF HEALTH’S 'PROTECT YOUR AIR' THEMED INFOGRAPHICS
AU  - Oral, Rufen
AU  - Güngör, Mustafa
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.7456/tojdac.1735883
JF  - Turkish Online Journal of Design Art and Communication
JO  - TOJDAC
PB  - Deniz YENGİN
WT  - DergiPark
SN  - 2146-5193
SP  - 1273
EP  - 1289
VL  - 15
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Grafik tasarımında yaygın olarak kullanılan infografikler, metin ve grafik şekillerinin birlikte kullanılmasıyla bilginin daha etkili ve dikkat çekici bir tasarım şeklinde sunulmasını sağlamaktadır. Sıkıcı ve uzun bilgiler kısaltılarak daha öz ve görsel destekle tamamlanarak İnfografik halinde daha kolay anlaşılır ve daha etkili hale getirilmektedir.  Özellikle geniş kitleleri ilgilendiren güncel ve önemli konular, infografik yoluyla metin ile birlikte sayılarla, şekillerle ve resimlerle desteklenerek görselleştirilmektedir. Ayrıca bilginin iletilmesinde grafiksel ve görsel öğelerin kullanılması ile görsel hafızada daha hızlı bir etki sağlanmaktadır. İnfografiklerin oluşturulmasında, görsel algıyı düzenlemeye yönelik çeşitli yaklaşımlardan biri olarak Gestalt İlkeleri sıklıkla kullanılmaktadır. Sadelik, benzerlik, şekil zemin ilişkisi, tamamlama, devamlılık ve yakınlık başlıca Gestalt algı ilkeleri arasında yer almaktadır. Sağlık iletişiminde ve sağlık eğitiminde de birçok konuda halkı bilgilendirmeye yönelik infografikler kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, Sağlık Bakanlığı (SB) Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün internet sitesinde halka yönelik bilgiler adı altında yayınlanan dumansız hava sahası temalı afişler ve broşürler, Gestalt algı ilkelerine göre incelenmiştir. İnternet sitesinde halkı bilgilendirmeye yönelik yayınlanan infografiklerden 22 afiş ve broşür Gestalt algı ilkelerine göre analiz edilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, dumansız hava saha sahası temalı halkı bilgilendirme amaçlı hazırlanan infografiklerin en çok sadelik ve şekil-zemin ilkelerine göre tasarlandığı görülmüştür.  Görsellerde bilgilerin kısa, net, açık ve dikkat çekici bir şekilde sunulduğu, bilgilerin görsellerle desteklenmesinde kullanılan renk ve görsellerle uyumlu ve anlamlı algı tasarımları oluşturulduğu tespit edilmiştir. Sağlık iletişiminde kullanılan infografiklerin, halkı sigara bıraktırmaya yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme işlevi ile etkileyici bir tasarımla hazırlandığı anlaşılmıştır.
KW  - Sağlık İletişimi
KW  - Tasarım
KW  - İnternet
KW  - İnfografik
KW  - Gestalt İlkeleri
KW  - Havanı Koru
N2  - Infographics, which are widely used in graphic design, enable the information to be presented in a more effective and remarkable design by using text and graphic shapes together. Boring and long information is shortened and complemented with more concise and visual support, making it easier to understand and more effective in the form of infographics.  Especially current and important issues that concern a wider target audience are visualised by supporting them with numbers, figures and pictures through infographics. In addition, the use of graphical and visual elements in conveying information provides a faster effect on visual memory. Gestalt Principles are utilised in the creation of infographics. Simplicity, similarity, shape-ground relationship, completion, continuity and proximity are among the main Gestalt Principles. It is seen that infographics are used to inform the public on many issues in health communication and health education. In this study, "smoke-free airspace" themed posters and brochures published by the General Directorate of Public Health on the website of the Ministry of Health under the name of information for the public were analysed according to Gestalt perception principles. Among the infographics on the website published for informing the public, 22 posters and brochures were analysed and interpreted according to Gestalt perception principles. It is seen that infographics are mostly designed according to the principles of simplicity and shape-ground, information in the visuals is presented in a short, clear, clear and remarkable way, and harmonious and meaningful perception designs are created with the colours and visuals used to support the information with visuals. As a result of the study, it was understood that Gestalt principles, especially simplicity, were utilised while presenting information to the public.
CR  - Alpan, G. (2008). Görsel okuryazarlik ve öğretim teknolojisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 74-10
CR  - Anar, Ü. İ. E. (2020). Verinin işlenmesi sürecinde infografik ve interaktif habercilik. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (16), 133-160
CR  - Aprilia, R., Ahmad, M., Jumrah, J., & Handayani Idrus, H. (2025). Harnessing ınfographic media to ımprove knowledge of hypertension management during pregnancy. Journal of Neonatal Surgery, 14(1S), 685-697. https://doi.org/10.52783/jns.v14.1591
CR  - Aziz, A. (2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Nobel.
CR  - Baranseli-Arslan, E. S., & Bayrak, Ş. (2021). Sağlık iletişiminde hareketli infografikler üzerine bir inceleme. Selçuk İletişim, 14(3), 1464-1487. https://doi.org/10.18094/josc.869252
CR  - Cavalcante, F. M. L., Veríssimo de Arújo, D., Sales Macedo, T., Germana Jones, A., Monti Fonseca, L. M., & Moreira Barros, L. (2025). Development and validation of an animated infographic for health education of people with cardiometabolic diseases. Enfermería Global, 24(1). https://doi.org/10.6018/eglobal.637891
CR  - Çağlayan, S., Korkmaz, M. & Öktem, G. (2014). Sanatta görsel algının literatür açısından değerlendirilmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,  3(1), 160 –173
CR  - Demircioğlu, N. (2016). Tasarım ilkelerinden tekrar olgusunun araştırılması ve seramik duvar panolarında uygulanması [Master's thesis, Sakarya Universitesi].
CR  - Denli, S. (2016). Görsel iletişimde infografik. Journal of International Social Research, 9(42), 1475-1479
CR  - Ersan, M., & Önder, B. (2023). İnfografik tasarımında Gestalt ilkeleri: Diyabet infografikleri örneği. SED Journal of Art Education, 11(1). 20–32. doi: 10.7816/sed-11-01-03
CR  - Graham, L. (2008). Gestalt theory in ınteractive media design. Journal of Humanities & Social Sciences, 2(1), 1-12
CR  - Güler, S. (2019). Halk sağlığı alanında infografik kullanımı üzerine bir eğitim müdahalesi çalışması. [Yayımlanmamış Tıpta uzmanlık tezi. Hacettepe Üniversitesi].
CR  - Kanlıoğlu, A. & Öztürk, A. (2022). Fotoğrafik kompozisyon ve Gestalt ilkelerinin ilişkisi üzerine bir çözümleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 22 (2), 167-194.  https://doi.org/10.54961/uobild.1214813
CR  - Kaplan, S. (2003). Gestalt görsel algı teorilerinin bauhaus ekolü içinde seramik temel teknikleriyle uygulanması [Master's thesis, Anadolu University].
CR  - Kaplan, K. ve Sayın, Z. (2023). Kullanıcı deneyimli haber içerikleri bağlamında etkileşimli infografik haberler. Erciyes İletişim Dergisi, 10(2), 697-723 https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1274081
CR  - Kaya, A. & Yılmaz, A. (2021). Sağlık iletişiminde infografikler: dünya sağlık örgütü ve sağlık bakanlığı Covıd-19 infografiklerinin karşılaştırmalı analizi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11(3), 769-785
CR  - Kumbasar, B. (2016). Sağlık İletişimi “Sağlık Kurumlarında İletişim Yaklaşımları”. Derin Yayınları
CR  - Lerman Ginzburg, S., Botana Martinez, P., Reisner, E., Chappell, S., Brugge, D., & Kurtz-Rossi, S. (2021). An evaluation of an environmental health ınfographic in community settings. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 58. https://doi.org/10.1177/00469580211059290
CR  - McCrorie, A., Donnelly, C. & McGlade, K. (2016). Infographics: Healthcare communication for the digital age. The Ulster Medical Journal. 85(2), 71-75
CR  - Murray, I. R., Murray, A. D., Wordie, S. J., Oliver, C. W., Murray, A. W., & Simpson, A. H. R. W. (2017). Maximising the impact of your work using infographics. Bone & joint research, 6(11), 619–620. https://doi.org/10.1302/2046-3758.611.BJR-2017-0313
CR  - Nikitina, V. E., Kozubenko, O. V., Pasechnik, O. A., & Turchaninov, D. V. (2024). Infographics as a tool for improving the medical literacy of the population in relation to critical health conditions. Scientific Bulletin of the Omsk State Medical University, 4(2), 90-98. https://doi.org/10.61634/2782-3024-2024-14-89-97
CR  - Oral, R. (2016). Televizyonda yayınlanan kamu spotlarının hedef kitlenin tutum ve davranışları üzerindeki etkisi: Beyhekim Devlet Hastanesi çalışanları örneği, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi].
CR  - Öngen, A., & Atiş, K. D. (2022). Anadolu Selçuklu halı tasarımında zemin-şekil ilişkisi. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi, 5(Özel Sayı 3), 1-16
CR  - Özpınar, Ş. B., & Aydın, G. (2020). Kriz iletişiminde infografik kullanımı: Covid-19 pandemi sürecinde infografikler üzerine bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 240-261
CR  - Retnaningtyas, N., Damaianti, V. S., Mulyati, Y., & Sastromiharjo, A. (2024). Students’ abilities in reading ınfographics text in junior high schools. International Journal of Language Education, 8(3). https://doi.org/10.26858/ijole.v8i3.66492
CR  - Rogers, EM ve Storey, JD (1987). İletişim kampanyaları. CR Berger ve SH Chaffee (Ed.), İletişim bilimi el kitabı (s. 817–846). Sage Publications, Inc.
CR  - Ruangwised, S., Thienthaworn, A., Jamieson, I., & Pasupa, S. (2022). Infographıc desıgn to support health communıcatıon: A case study of thaı health ındustry. BERAC2022: 13th Built Environment Research Associates Conference, 536-545.
CR  - Sağlık Bakanlığı (2025). https://havanikoru.saglik.gov.tr/yayinlar/afisler-brosurler.html
CR  - Samara, T. (2007). Design elements: a graphic style manual. Gloucester: Rockport publishers.
CR  - Sayın, Z., & Erden, N. K. (2022). Kültürel göstergeler olarak bilgilendirme ve yönlendirme grafikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(4), 1680– 1696
CR  - Sharma, S., Dhaliwal, G., Dore, L., Goulao, B., Jalali, A., Salsberg, J., & Hannigan, A. (2024). Designing infographics in health research with patients and the public: A scoping review. European Journal of Public Health, 34(Supplement_3). https://doi.org/10.1093/eurpub/ckae144.1066
CR  - Sezer, A., & Kahraman, M. E. (2022). Etkileşim kavramı ve etkileşimli infografikte tasarım geliştirme süreci. Sanat ve Tasarım Dergisi, 12(1), 315-330
CR  - Smiciklas, M. (2012). The Power of Infographics (Birinci Basım). USA: Que Publishing.
CR  - Sutthiworapon, S., Vichitkunakorn, P., Choomalee, K., & Ngamchaliew, P. (2024). Effect of online infographics for enhancing health literacy among patients with type 2 diabetes in primary care unit during the COVID-19 pandemic: a randomized controlled trial. BMC Primary Care, 25, 87. https://doi.org/10.1186/s12875-024-02335-2
CR  - Taubert, J., Japee, S. (2021). Using FACS to trace the neural specializations underlying the recognition of facial expressions: a commentary on waller et al, Neuroscience & Biobehavioral Reviews,  120,  ss.75-77. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2020.10.016.
CR  - Tuna, S. (2005). “Yaratıcılık ve Görsel Algı”, İlköğretim Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Ed. Vedat Özsoy, Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları, s. 53-66.
Türk Dil Kurumu (t.y). Algı, https://sozluk.tdk.gov.tr/
CR  - Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023. ulusal-tutun-kontrol-programi-eylem-plani.pdf
CR  - Voltan Acar, N. (2011). Ne kadar farkındayım? Gestalt terapi. 4.Basım Ankara: Nobel Kitap
CR  - Yanık, Z. (2019). Gestalt kuramı bağlamında reklam tasarımında mekan kullanımı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi].
CR  - Yüksel, E. (2015). Sağlık iletişiminin anatomisi. (Ed.Aydın Ziya Özgür ve Aytekin İşman). İletişim Çalışmaları. Sakarya Üniversitesi Yayınları
CR  - Zia, M. (2025). Visualizing The Information: A Design Evaluation and Assessment of Health Related Covid-19 Infographics in Pakistan. International Journal of Social Sciences Bulletin, 3(5), 272-292.
UR  - https://doi.org/10.7456/tojdac.1735883
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5027566
ER  -