TY  - JOUR
T1  - Gelenekten Günümüze Ailede Cinsiyet Rollerinin Değişimde Kadın Eğitiminin Rolü
TT  - From Tradition to the Present: The Role of Women's Education in the Transformation of Gender Roles in the Family
AU  - Konak Özçelik, Musaye
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
DO  - 10.33709/ictimaiyat.1740714
JF  - İçtimaiyat
JO  - Ictimaiyat
PB  - Esengul Kara
WT  - DergiPark
SN  - 2602-3377
SP  - 261
EP  - 273
IS  - Aile Özel Sayısı
LA  - tr
AB  - Bu makalede, geleneksel aile yapılarında kadınlara atfedilen toplumsal cinsiyet rollerinin tarihsel kökenleri ile bu rollerin zamanla nasıl dönüştüğü ve bu değişimde kadın eğitiminin nasıl etkili olduğu incelenmiştir Geleneksel aile yapılarında kadınların rolü çoğunlukla bakım, hizmet ve duygusal destek alanında yoğunlaşmış; karar alma süreçlerinde ise daha sınırlı bir görünürlükle yer almışlardır. Eğitime erişimin sınırlı olduğu bu dönemlerde kadınların aile içi görev dağılımı sabit kalmış, erkek otoritesine dayalı yapı baskınlığını Cumhuriyet sonrası dönemde ve özellikle 1980’li yıllardan itibaren kadınların eğitim oranlarında yaşanan artış, aile içi rollerde dönüşümün önünü açmıştır. Eğitimli kadınlar sadece bilgi ve beceri kazanmakla kalmamış, aynı zamanda ekonomik yaşamda daha aktif hâle gelerek aile yapısında söz sahibi olma oranlarını da artırmıştır. Kadınların eğitimiyle birlikte aile içi karar alma süreçlerinde daha dengeli bir dağılım ortaya çıkmış, çocuk yetiştirme pratikleri değişmiş ve ev içi iş bölümü yeniden şekillenmiştir.Makalede, mevcut literatür ve Türkiye’deki güncel veriler ışığında, kadın eğitiminin aile rolleri üzerindeki etkisi çok boyutlu olarak değerlendirilmiş; yapısal, kültürel ve ekonomik unsurlar dikkate alınmıştır. Kadın eğitiminin bireysel faydalarının yanı sıra, aile yapısında daha demokratik, katılımcı ve eşitlikçi ilişkiler kurulmasına katkı sağladığı görülmüştür. Bununla birlikte kırsal bölgelerde hâlen eğitime erişim sorunları yaşandığı, geleneksel değerlerin bu dönüşüm sürecini sınırladığı da tespit edilmiştir.
KW  - Aile
KW  - Rol
KW  - Kadın Eğitimi
KW  - Geleneksel Dönem
KW  - Modernleşme
N2  - This article explores the historical foundations of women’s roles in traditional family structures, their transformation over time, and the impact of women’s education on this change. Traditionally, women were seen as caregivers and emotional supporters within the family, with limited. Since the establishment of the Republic and especially after the 1980s, rising female education levels have led to significant shifts in family roles.  Educated women gained not only knowledge and skills but also a stronger presence in the workforce, enhancing their influence within the household. Education has contributed to more balanced decision-making, redefined child-rearing practices, and transformed the domestic division of labor.Drawing on existing  ccess üre and recent data from Turkey, the article examines the effects of women’s education through structural, cultural, and economic lenses. It highlights how education fosters more democratic, participatory, and equal family relations. However, in rural areas, limited  ccess to education and the persistence of traditional values continue to hinder this transformation.By emphasizing both the personal and societal benefits of women’s education, the study underlines its crucial role in reshaping gender roles within the modern family.
CR  - Başaran, N. (2023). Türk modernleşme sürecinde kadının eğitim serüveni. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 269-280.
CR  - Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s. 100-129.
CR  - Bayer, A. (2020). Modernleşme sürecinde aile: değişen annelik ve babalık. Selçuk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, s. 35-60.
CR  - Bem, S. L. (1981). Gender schema theory: a cognitive account of sex typing. Psychological Review , s. 354-364.
CR  - Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. Transmission and Reproduction, s. 241-258.
CR  - Creswell, J. (2014). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, Ankara: Siyasal Kitabevi.
CR  - Connell, R. (2009). Gender: ın world perspective. Cambridge/Malden: Polity Press.
CR  - Çelik, C. (2010). Değişim sürecinde türk aile yapısı ve din, paradigmatik anlam ve işlev farklılaşması.  Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, s. 25-35.
CR  - Engels, F. (2003). Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni (Çev. Sevim Belli). İstanbul: Eriş Yayınları.
CR  - Epik, M. T., Çiçek, Ö., & Altay, S. (2017). Bir sosyal politika aracı olarak tarihsel süreçte ailenin değişen/değişmeyen rolleri. Sosyal Politikal Çalışmalar Dergisi, s. 35-58.
CR  - Eyce, B. (2014). Tarihten günümüze türk aile yapısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, s. 223-243.
CR  - Gökalp, Z. (2003). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınları.
CR  - Gökçe, B. (1976). Aile ve aile tipleri uzerine bir inceleme. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, s. 46-67.
CR  - Kandiyati, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul: Metis Yayınları.
CR  - Kıray, M. (1972). Gecekondu : Az gelişmiş ülkelerde hızla topraktan kopma ve kentle bütünleşememe. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, s. 561-573.
CR  - Özbay, F. (1984). Kırsal kesimde toplumsal ve ekonomik yapı değişmelerinin aile işlevlerine yansıması,. N. Ender içinde, Türkiye’deki Ailenin Değişimi (s. 35-64). Türk Sosyal Bilimler Derneği.
CR  - Parsons, T. (1957). Family structure and the socialization of the child. T. Parsons, & F. Bales içinde, Famıly Socialization Process (s. 35-132). Illınoıs: The Free Press.
CR  - Parsons, T., & Bales, R. F. (1955). parsonian theory of family process: family, sociulization and ınteraction process. The Free Press,, s. 40-46.
CR  - Raewyn, W. (1995). Masculinities. Berkeley: University of California Press.
CR  - Tolan, B. (1991). Aile, cinsiyet ve cinsel roller. TC Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları,, s. 208-214.
CR  - Ulutaş, Ç. Ü. (2008). Kadınların çifte rolü ve aile-iş yaşamı dengesi. Toplum ve Sosyal Hizmet,, s. 21-38.
CR  - Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Journal of Economy Culture and Society, s. 29-56.
CR  - West, C., & Zımmerhan , D. (1987). Doing gender. Gender and Society, s. 125-151.
CR  - Yasa, İ. (1974). Gelenekten günümüze ailede cinsiyet rollerinin değişimde kadın eğitiminin rolü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, s. 1-10.
CR  - Yavuz, S., & Yüceşahin , M. (2012). türkiye’de hanehalkı kompozisyonlarında değişimler ve bölgesel farklılaşmalar. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/ Journal of Sociological, s. 75-118.
CR  - Yavuzer, H. (1990). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Yaylalı, F. N. (2022). Modernleşme sürecinde türk ailesinde değişen roller (karaman ve bursa örneği). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyt Fakültesi Dergisi, s. 25-42. 10.47948/efad.1068916
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2022). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Zimmerman, C. C. (1964). Yeni sosyoloji dersleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1740714
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5048022
ER  -