TY - JOUR T1 - Maddi Kültür Bağlamında Geleneksel Türk Çocuk Oyunlarının Mekânsal Boyutları TT - Spatial Dimensions of Traditional Turkish Children's Games in the Context of Material Culture AU - Özdemir, Orhan PY - 2025 DA - July Y2 - 2025 DO - 10.29329/ufusobed.2025.1337.1 JF - UFÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi JO - JOSSH PB - Final International University WT - DergiPark SN - 3062-2123 SP - 1 EP - 18 IS - 2 LA - tr AB - Çocuk oyunları yalnızca boş zaman etkinliği olmanın ötesinde bireysel gelişim süreçlerinin desteklenmesinde ve kültürel değerlerin kuşaklar arası aktarımında işlevsel bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Oyun süreçlerinde kullanılan materyallerin kültürel öğelerle kurduğu ilişki bu alandaki araştırmalara anlamlı bir zemin sunmaktadır. Oyunların çevresel unsurlarla etkileşimi ve doğayla kurduğu bağ hem oyunun biçimlenişinde hem de kültürel mirasın aktarımında belirleyici olmaktadır. Ancak bu etkileşimi araştırma sürecinde, özellikle sahadan veri toplama, oyunların yerel bağlam içindeki çeşitliliğini analiz etme ve doğayla etkileşimi sistematik biçimde değerlendirme gibi çeşitli zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda çocuk oyunları, yalnızca bireysel gelişimi destekleyen bir etkinlik olarak değil; aynı zamanda kültürel sürekliliği taşıyan, toplumsal belleği besleyen ve geleneksel yaşam pratiklerini yansıtan önemli bir alan olarak değerlendirilmektedir. Bu makale, oyunların oynandığı fiziksel ortamlar üzerinden, maddi kültür ile kültürel bellek arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Çalışmada, yeryüzü şekillerinin, bitkilerin ve hayvanların oyunlardaki rolü ve kültürel anlamları vurgulanmıştır. Bu unsurların oyunlara kattığı anlam, geçmişle bugün arasında kurulan bağların anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu çerçevede, çocukların oyun aracılığıyla nasıl bir kültürel aktarım sürecine katıldıkları da değerlendirilmiştir. Sonuç olarak oyunların oynandığı fiziksel ortamlar incelenmiş ve bu ortamlardan yola çıkılarak çocuk oyunları ile maddi kültür arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Böylece konunun hem bireysel hem toplumsal boyutu gözler önüne serilmiştir. Çocukların oyun aracılığıyla nasıl bir kültürel aktarım sürecine katıldıkları da değerlendirilmiştir. Sonuç olarak oyunların oynandığı fiziksel ortamlar incelenmiş ve bu ortamlardan yola çıkılarak çocuk oyunları ile maddi kültür arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. KW - geleneksel çocuk oyunları KW - maddi kültür KW - mekânsal boyutlar KW - doğal çevre KW - kültürel süreklilik N2 - Children’s games, beyond being mere leisure activities, play a significant role in supporting individual developmental processes and in transmitting cultural values across generations. The relationship between the materials used during play and cultural elements provides a meaningful foundation for research in this field. The interaction of games with environmental factors and their connection with nature are influential not only in shaping the structure of play but also in the transmission of cultural heritage. However, investigating this interaction presents certain challenges, particularly in terms of data collection from the field, analyzing the diversity of games within local contexts, and systematically evaluating their relationship with natural elements. In this context, children's games are considered not only as activities that support individual development but also as significant cultural practices that sustain continuity, nurture collective memory, and reflect traditional ways of life. This article examines the relationship between material culture and cultural memory through the lens of the physical environments in which games are played. It highlights the roles and cultural meanings of landforms, plants, and animals within children’s games. The meanings attributed to these elements contribute to a better understanding of the connections between past and present. Within this framework, the study also evaluates how children engage in a process of cultural transmission through play. Ultimately, by analyzing the physical settings of games, the study reveals the relationship between children’s games and material culture. In doing so, it brings to light both the individual and societal dimensions of the subject. CR - Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu. CR - Akbulut, D. (2009). Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar. Milli Folklor, 186. CR - Alangu, T. (2020). Türkiye Folkloru El Kitabı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. UR - https://doi.org/10.29329/ufusobed.2025.1337.1 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5057604 ER -