TY  - JOUR
T1  - İklim Değişikliğine Uyum Bağlamında Su Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar: Hollanda, İspanya ve Çin Halk Cumhuriyeti Örneklerinin İncelenmesi
TT  - Current Approaches in Water Management in the Context of Adaptation to Climate Change: Examination of the Netherlands, Spain and the People's Republic of China
AU  - Mamunlu Kocabaş, Hale
AU  - Mut, Rumeysa
AU  - Karakelle, Esma
AU  - Kivilcim, Melis
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.53472/jenas.1743135
JF  - JENAS Journal of Environmental and Natural Studies
JO  - JENAS
PB  - Blacksea Nature and Environment Association
WT  - DergiPark
SN  - 2687-6450
SP  - 142
EP  - 169
VL  - 7
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Günümüzde iklim değişikliğinin en önemli ve somut etkilerinin başında su döngüsündeki bozulmalar gelmektedir. Artan sıcaklıklar, buharlaşma oranını yükseltirken yağış rejimlerindeki düzensizlikler hem kuraklık hem de ani ve şiddetli yağışlarla taşkın riskini artırmaktadır. Bu durum, özellikle geçirimsiz yüzeyler ile kaplı kentsel alanlarda etkisini daha da olumsuz bir şekilde göstermektedir. Artan Dünya nüfusunun çeşitlenen ihtiyaçları ile su kaynakları üzerinde yarattığı su ayak izi de artmaktadır.  Yeraltı ve yerüstü su kaynakları iklim değişikliği yansıra kirlilik, aşırı tüketim vb. nedenlerle yitirilmektedir. Dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi ülkemiz de su stresi yaşanan ülkeler arasında yer almaktadır. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF, 2023) projeksiyonlarına göre 2030 yılına gelindiğinde küresel su talebinin mevcut arzı %40 oranında aşması beklenmektedir. Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) AR6 raporu “su yönetiminin” iklim adaptasyonu stratejilerinde merkezi bir rol oynadığını ve özellikle entegre havza yönetimi (IWRM) ilkelerinin iklim değişikliğine karşı dirençli sistemler inşa etmede temel araçlardan biri olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle çalışmada dünyada iklim değişikliğine karşı dirençliliği arttırmak için güncel su yönetimi yaklaşımlarının neler olduğunu araştırmak amaçlanmaktadır.  Çalışmada seçilen örnekler farklı coğrafi bölgelerde yer alan ve iklim değişikliğinin etkilerinin önemli ölçüde hissedildiği ülkeler arasından seçilmiştir. Avrupa Birliği ülkeleri arasında Akdeniz Havzası’nda yer alan İspanya, yine Avrupa Birliği ülkeleri arasında kuzeyde yer alan ve su yönetimi tecrübesi çok eski tarihlere dayanan Hollanda ile Asya kıtasında ve dünya nüfusu sıralamasında ikinci sırada yer alan Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki güncel su yönetimi yaklaşımlarının temel ilkeleri incelenmiştir. Bu kapsamda literatür araştırması yapılmış; uluslararası-ulusal sözleşmeler, kurum ve araştırma raporları, mevzuat vb. dokümanlardan yararlanılmıştır. İncelenen örnek ülkelerde havza ölçeğinde doğal, sosyal, ekonomik ve kültürel değerleri bir arada ele alan bir planlama ve yönetim yaklaşımının iklim dirençliliğini artırdığı anlaşılmaktadır. İklime dirençliliğin artırılmasına yönelik uygulamalarda yerele özgü farklı senaryolar ışığında mavi-yeşil altyapının geliştirilmesi, ekosistem restorasyonu, geçirimli yüzeylerin artırılması, yağmur suyu hasadı vb. doğa temelli çözümler, inovasyon, teknolojik yatırımların suya duyarlı mekânsal planlama ve tasarım yaklaşımları ile entegrasyonu ve katılımcı süreçler ve su yönetişimi önem kazanmaktadır. Bu yaklaşımların ülkemiz acısından da ilham verici olması arzulanmaktadır.
KW  - İklim Değişikliğine Uyum
KW  - Dirençlilik
KW  - Su Yönetimi
KW  - Sel Riski
KW  - Kuraklık
N2  - One of the most important and tangible impacts of climate change today is the disruption of the water cycle. While increasing temperatures increase the rate of evaporation, irregularities in rainfall regimes increase the risk of both drought and flooding with sudden and heavy rainfall. This is especially the case in urban areas covered with impermeable surfaces. With the diversifying needs of the growing world population, the water footprint on water resources is also increasing. Ground and surface water resources are being depleted due to climate change, pollution, and overconsumption. As in many regions of the world, our country is among the countries experiencing water stress. According to the World Economic Forum’s (WEF, 2023) projections, global water demand is expected to exceed the current supply by 40% by 2030. The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) AR6 report emphasises that “water management” plays a central role in climate adaptation strategies, and in particular that the principles of integrated watershed management (IWRM) are one of the key tools for building systems resilient to climate change. The study, therefore, aims to explore current water management approaches for increasing global resilience to climate change. The examples selected in the study are from countries in different geographical regions where the impacts of climate change are felt to a significant extent. The basic principles of current water management approaches in Spain, a European Union country located in the south of the Mediterranean basin, and the Netherlands, a northern European Union country with a long history of water management experience, as well as People’s Republic of China, which is located in Asia and ranks second in the world population ranking, were examined. In this context, literature research was conducted, and documents such as international and national conventions, institutional and research reports, and legislation were utilised. It is understood that a planning and management approach that integrates natural, social, economic and cultural values at the basin scale increases climate resilience. When examining practices aimed at increasing climate resilience, nature-based solutions such as blue-green infrastructure, ecosystem restoration, increased permeable surfaces, rainwater harvesting, and more, along with innovation and the integration of technological investments with water-sensitive spatial planning and design approaches, participatory processes and water governance are gaining importance in light of local scenarios. These approaches will also be inspiring for our country.
CR  - Agua Segura. (2025, 4 Eylül). Water as a Right, as a Resource, as an Opportunity. https://aguasegura.com/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Avrupa Komisyonu. (2025, 4 Haziran). Commission Recommendation (EU) 2025/1179 on Guiding Principles of Water Efficiency First. Resmî Gazete L Serisi. https://eur-lex.europa.eu/eli/reco/2025/1179/oj. Erişim tarihi: 25.08.2025
CR  - Birleşmiş Milletler. (2025). Dünya Nüfus Beklentileri: 2024 Revizyonu [World Population Prospects: The 2024 Revision]. https://population.un.org/wpp/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Callaghan, M., Schleussner, C.-F., Nath, S., Lejeune, Q., Knutson, T. R., Reichstein, M., Hansen, G., Theokritoff, E., Andrijevic, M., Brecha, R. J., Hegarty, M., Jones, C., Lee, K., Lucas, E., van Maanen, N., Menke, I., Pfleiderer, P., Yesil, B., & Minx, J. C. (2021). Machine-Learning-Based Evidence and Attribution Mapping of 100,000 Climate İmpact Studies. Nature Climate Change, 11, 966–972. https://doi.org/10.1038/s41558-021-01168-6
CR  - Campbell, M. (2022, 22 Ekim). China’s Sponge Cities are a ‘Revolutionary Rethink’ to Prevent Flooding. Euronews Green. https://www.euronews.com/green/2022/10/22/china-s-sponge-cities-are-a-revolutionary-rethink-to-prevent-flooding. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Centre for Research on the Epidemiology of Disasters [CRED]. (2025). 2024 Disasters in Numbers. https://files.emdat.be/reports/2024_EMDAT_report.pdf. Erişim tarihi: 15.07.2025
CR  - Cepsa. (2024). Desalination Plants: Innovation in Water Management in Spain. https://www.moeveglobal.com/en/planet-energy/sustainable-innovation/desalination-plants-innovation-water-management-spain. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - ChaseDunn, C., & Almeida, P. (2020). Global Struggles and Social Change: From Prehistory to World Revolution in the TwentyFirst Century. Johns Hopkins University Press.
CR  - Chen, D., Rojas, M., Samset, B. H., Cobb, K., Diongue Niang, A., Edwards, P., Emori, S., Faria, S. H., Hawkins, E., Hope, P., Huybrechts, P., Meinshausen, M., Mustafa, S. K., Plattner, G.-K., & Tréguier, A.-M. (2021). Framing, Context, and Methods. In IPCC, Climate Change 2021: The Physical Science Basis (pp. 147–286). Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - CIREF. (2024, 14 Kasım). Consideraciones Sobre la Dana del 29 de Octubre de 2024. https://cirefluvial.com/en/consideracionessobreladanadel29deoctubrede2024/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Climate Policy Info Hub. (t.y.). Climate Impacts in Europe. https://climatepolicyinfohub.eu/. Erişim tarihi: 15.07.2025
CR  - Confederaciones Hidrográficas. Ministerio para la Transición Ecológica y el Reto Demográfico. (t.y.). Confederaciones Hidrográficas. https://www.miteco.gob.es/en/ministerio/organizacion/organismos-publicos/confederaciones-hidrograficas.html. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - d’Angremond, K. (2003). From Disaster to Delta Project: The Storm Flood of 1953. Terra et Aqua, (90), 3–11. https://www.iadc-dredging.com/.../article-from-disaster-to-delta-project-the-storm-flood-of-1953-90-01.pdf. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - DablaNorris, E., Nozaki, M., & Daniel, J. (2021, Eylül). Asia’s Climate Emergency. IMF Finance & Development. https://www.imf.org/en/Publications/fandd/issues/2021/09/asia-climate-emergency-role-of-fiscal-policy-IMF-dabla. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - De Urbanisten. (t.y.). Benthemplein. Erişim tarihi: 12.07.2025, https://www.urbanisten.nl/work/benthemplein.
CR  - Delta Programme. (t.y.). What is the Delta Programme. from https://english.deltaprogramma.nl/delta-programme/what-is-the-delta-programme. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2025
CR  - Dutchwatersector. (t.y.a). Room for the River Programme. https://www.dutchwatersector.com/news/room-for-the-river-programme. Erişim tarihi: 12.07.2025
CR  - Dutchwatersector. (t.y.b). Dutch Innovative Flood Barrier Enters the USA Market. https://www.dutchwatersector.com/news/dutch-innovative-flood-barrier-enters-the-usa-market. Erişim tarihi: 22.05.2025
CR  - Dutchwatersector. (t.y.c). Mangroves for Coastal Protection. https://www.dutchwatersector.com/news/mangroves-for-coastal-protection. Erişim tarihi: 12.07.2025
CR  - Encyclopædia Britannica, inc. (2025, 9 Temmuz). Spain. Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/place/Spain. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - EU Climate-ADAPT. (2024). EU Adaptation Strategy. European Environment Agency., https://climate-adapt.eea.europa.eu/. Erişim tarihi: 15.07.2025
CR  - European Union. (2009). *Directive 2008/56/EC of the European Parliament and of the Council Establishing a Framework for Community Action in the Field of Marine Environmental Policy (Marine Strategy Framework Directive)*. Official Journal of the European Union, L 164, 19–40. https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2008/56/oj. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Flynn, C., Yamasumi, E., Fisher, S., Snow, D., Grant, Z., Kirby, M., Browning, P., Rommerskirchen, M., & Russell, I. (2021). Peoples’ Climate Vote. UNDP.  https://www.undp.org/publications/peoples-climate-vote. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - GalvezHernandez, P., Dai, Y., & Muntaner, C. (2025). The DANA Disaster: Unraveling the Political and Economic Determinants for Valencia’s Floods Devastation. International Journal for Equity in Health, 24, 64. https://doi.org/10.1186/s12939025024350
CR  - Gıda ve Tarım Örgütü [FAO]. (2024). Dünya Su Kaynaklarının Durumu: Su Stresi Endeksi Raporu [The State of the World's Water Resources: Water Stress İndex Report]. https://www.fao.org/water-stress-reports. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Government of the Netherlands. (t.y.). Delta Programme. https://www.government.nl/topics/delta-programme. Erişim tarihi: 13.07.2025
CR  - Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment, & Sabin Center for Climate Change Law. (2021). Climate Change Laws of the World Database. London School of Economics and Political Science.
CR  - Guardian News and Media. (2024a, 1 Kasım). Why were the Floods in Spain so Bad? A Visual Guide. The Guardian.  https://www.theguardian.com/…/why-were-the-floods-in-spain-so-bad-a-visual-guide. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Guardian News and Media. (2024b, 30 Ekim). Spain’s Deadly Floods and Droughts are two Faces of the Climate Crisis Coin. The Guardian. https://www.theguardian.com/…/spain-deadly-floods-and-severe-droughts-are-two-faces-of-the-climate-change-coin. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [IPCC]. (2014a). Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (C. B. Field et al., Eds.). Cambridge University Press.
CR  - Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [IPCC]. (2014b). Climate change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part B: Regional Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (V. R. Barros et al., Eds.). Cambridge University Press.
CR  - Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [IPCC]. (2014c). Summary for Policymakers. In C. B. Field et al. (Eds.), Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (ss. 1–32). Cambridge University Press.
CR  - Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [IPCC]. (2014d). Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (O. Edenhofer et al., Eds.). Cambridge University Press.
CR  - Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli [IPCC]. (2022). Climate Change 2022. Chapter 1: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (H.O. Pörtner et al., Eds.). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009325844
CR  - Jiang, Y., Ka Shun Chan, F., Holden, J., Zhao, Y., & Guan, D. (2013). China’s Water Management—Challenges and Solutions. Environmental Engineering and Management Journal, 12(7).
CR  - Kızıltoprak, F., & Arıkoğlu Ündücü, C. A. (2022). Water Basin Managements in the World and Türkiye. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 39(4), 349–357. https://doi.org/10.12714/egejfas.39.4.12
CR  - Leszczycki, S., & Linton, D. L. (1963). The Development of Geography in the People’s Republic of China. Geography, 48(2), 139–154. http://www.jstor.org/stable/40565574. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Liu, J., & Yang, W. (2012). Water Sustainability for China and Beyond. Science, 337(6095), 649–650. https://doi.org/10.1126/science.1219471
CR  - Liu, J., Tian, C. Z. S., Liu, J., Yang, H., Jia, S., Yu, L., Liu, B., & Zhang, M. (2013). Water Conservancy Projects in China: Achievements, Challenges, and Way Forward. Global Environmental Change, 23(3), 633–643. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2013.02.002
CR  - Liu, Q., Du, M., Wang, Y., Deng, J., Yan, W., Qin, C., Liu, M., & Liu, J. (2024). Global, Regional and National Trends and Impacts of Natural Flood 1990–2022. Bulletin of the World Health Organization, 102, 410–420. https://doi.org/10.2471/BLT.23.290243. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Martínez Euklidiadas, M. (2023, 7 Aralık). Barcelona’s Innovative Smart Water Management Makes the Most of Every Drop. Tomorrow.City. https://www.tomorrow.city/barcelonas-innovative-smart-water-management-makes-the-most-of-every-drop/. Erişim tarihi: 15.07.2025
CR  - Ministerio para la Transición Ecológica y el Reto Demográfico. (2025). Confederación Hidrográfica del Ebro. https://www.chebro.es/inicio. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Ministry of Ecology and Environment of the People's Republic of China. (2016). The 13th FiveYear Plan. https://english.mee.gov.cn/Resources/Plans/National_Fiveyear_Plan/201706/P020170605420340944828.pdf. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Nl Netherlands. (t.y.). Delta Works (Land of Water). from https://www.holland.com/global/tourism/getting-around/interests/land-of-water/delta-works. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2025
CR  - Özgüleş, M. (2008). Hollanda'nın Suyla Sınavı. Bilim ve Teknik, 41(616), 64–72. https://e-dergi.tubitak.gov.tr/.../yaziid=26257. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Öztürk, S., Tönük, G. U., & Gülgün, B. (2014). Türkiye’de Havza Yönetimi ve Yönetim Planı Yaklaşımları. Ziraat Mühendisliği Dergisi, (361), 59–63.
CR  - Rijkswaterstaat. (t.y.a). Rijkswaterstaat.  https://www.rijkswaterstaat.nl/. Erişim tarihi: 15.04.2025
CR  - Rijkswaterstaat. (t.y.b). Room for the River. https://www.rijkswaterstaat.nl/en/projects/iconic-structures/room-for-the-river. Erişim tarihi: 12.07.2025
CR  - Ritchie, H., & Roser, M. (2024). Water Use and Stress. Our World in Data. https://ourworldindata.org/water-use-stress. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Ritchie, H., & Roser, M. (2024). Water Use and Stress. Our World in Data.  https://ourworldindata.org/water-use-stress. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Royal HaskoningDHV. (t.y.). Room for the River.  from https://www.royalhaskoningdhv.com/en/projects/room-for-the-river. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2025
CR  - Spinosa, A., FuentesMonjaraz, M. A., & El Serafy, G. (2023). Assessing the Use of Sentinel2 Data for SpatioTemporal Upscaling of Flux Tower Gross Primary Productivity Measurements. Remote Sensing, 15(3), 562.
CR  - T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2023). Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2023-2033). Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/strateji%20eylem%20plan%C4%B1%2005.2023/su%20verimliligi%20eylem%20plan%C4%B1_print_11.04.2023.pdf. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Tunçay, H. (2022). Sünger Şehirler. Çevre İklim ve Sürdürülebilirlik, 23(2), 99–108.
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2024). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2024. https://data.tuik.gov.tr/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - United Nations Framework Convention on Climate Change [UNFCCC]. (2016). Paris Agreement, COP 21. UNFCCC Secretariat.
CR  - United Nations International Strategy for Disaster Reduction [UNISDR]. (2015). Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015–2030. In Proceedings of the 3rd United Nations World Conference on DRR (ss. 14–18). UNISDR.
CR  - Üstün, Y. M. (2019). Çin Halk Cumhuriyeti | Akademik Coğrafya. Akademik Cografya. https://www.akademikcografya.com/cin-halk-cumhuriyeti-cografyasi. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Water as a right, as a resource, as an opportunity. Agua Segura. (2024, 4 Eylül). Water as a Right, as a Resource, as an Opportunity. https://aguasegura.com/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Water Natuurlijk. (t.y.). Over Water Natuurlijk. https://waternatuurlijk.nl/over-water-natuurlijk. Erişim tarihi: 12.07.2025
CR  - Watersnoodmuseum. (t.y.). The Museum. from https://www.watersnoodmuseum.nl/en/the-museum. Erişim tarihi: 1 Nisan 2025
CR  - World Economic Forum (WEF). (2023, 11 Ocak). Küresel Riskler Raporu 2023 [Global Risks Report 2023]. https://www.weforum.org/reports/global-risks-report-2023/. Erişim tarihi: 15.07.2025
CR  - World Economic Forum. (2021). The Global Risks Report 2021: Insight Report. World Economic Forum.
CR  - Worldometer. (t.y.). Spain Map (physical). https://www.worldometers.info/maps/spain-map/. Erişim tarihi: 14.07.2025
CR  - Xu, X., Tan, Y., & Yang, G. (2013). Çin'deki Üç Boğaz Projesi'nin Çevresel Etki Değerlendirmeleri: Sorunlar ve Müdahaleler. EarthScience Reviews, 124, 115–125.
UR  - https://doi.org/10.53472/jenas.1743135
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5057996
ER  -