TY  - JOUR
T1  - KLASİK KEMENÇE VE KEMAN ETKİLEŞİMİNİN ISFAHAN MAKAMINDAKİ ÖRNEK TAKSİMLER ÜZERİNDEN EZGİ ÇEKİRDEĞİ ANALİZ YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ
TT  - AN ANALYSİS OF THE MELODİC CORE USİNG SAMPLE TAKSİMS İN THE ISFAHAN MAQAM THROUGH THE INTERACTİON OF CLASSİCAL KEMENÇE AND VİOLİN
AU  - Taşçeşme, Hande
AU  - Güray, Cenk
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
DO  - 10.61742/sanatyazilari.1757803
JF  - Sanat Yazıları
JO  - SY
PB  - Hacettepe University
WT  - DergiPark
SN  - 2458-8903
SP  - 798
EP  - 816
IS  - 53
LA  - tr
AB  - Geleneksel müzik türlerinde icracılık ve yorumculuk unsurları müziksel ifadenin en belirgin dışa vurum araçlarından birkaçını oluşturmaktadır. Anadolu makam müziği birbirlerinden farklı icra ve yorum özellikleri bakımından pek çok icracı ve yorumcuya sahip olmuştur. Bu farklılıklar zamanla birer “zenginliğe” dönüşmüş ve harmanlanmıştır. Anadolu’nun çok kültürlü yapısı bu duruma zemin sağlayan önemli etkenlerden biri olmuştur. Türk saz müziğinin iki yaylı çalgısı olan kemençe ve keman’ın etkileşimi bağlamında, Isfahan makamındaki örnek taksimler üzerinden ezgi çekirdeği yöntemiyle makamsal analiz ve üslup tavır açısından teknik analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda çalgıların arasında ezgisel, ritmik, motifik ve üslup temelli benzeşimleri makam kullanımları üzerinden ortaya konmuştur. Isfahan makamı böylesi ortaklıklar için ana zemin olarak gözükmektedir.
KW  - Klasik Kemençe
KW  - Keman
KW  - Etkileşim
KW  - Üslup ve Tavır
N2  - In traditional music genres, performance and interpretation constitute some of the most prominent means of musical expression. Anatolian makam music has been performed and interpreted by many musicians with different styles. Over time, these differences have been blended together and transformed into a form of ‘richness.’ Anatolia's multicultural structure has been one of the important factors contributing to this situation.In the context of the interaction between the kemençe and keman, two stringed instruments of Turkish saz music, modal analysis was performed using the melody core method on sample taksims in the Isfahan mode. The results of the research revealed melodic, rhythmic, motivic, and stylistic similarities between the instruments through their use of modes. The Isfahan mode appears to be the main foundation for such commonalities.
CR  - Aksoy, B. (2003).  Avrupalı gezginlerin gözüyle Osmanlılarda Musıki. Pan Yayıncılık.
CR  - Atlan, C. (2024). Ney ve dı̇lsı̇z kavalın geleneksel ı̇crasında görülen yorum farklılıklarının ı̇ncelenmesı̇. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 17 (47). 1617-1637. DOI Bağlantısı.10.12981/mahder.1517290
CR  - Ayas O.G. (2023). Direklerarası müzik sahnesi ve ı̇ncesaz takımları: müzisyenler, repertuar, dinleyiciler ve beğeni yapısı. Türkiyat Mecmuası, 33 (2), 41-679. DOI Bağlantısı. 10.26650/iuturkiyat.1368893
CR  - Bayraktarkatal, M. E. ve Güray, C. (2021). Makamın yapı taşı. M.S. Tokaç ve C. Güray (Ed.), Anadolu ve Komşu Coğrafyalarda Makam Müziği Atlası. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
CR  - Bayraktarkatal, M. E. ve Güray, C. (2023).  Türk müziği ansiklopedisi, ezgisel organizasyonlar ve makamlar. Kültür Bakanlığı Yayınları.
CR  - Behar, C. (2015). Osmanlı/ Türk musıkisinin kısa tarihi. Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Çolakoğlu, G. (2008). Anadolu'dan Balkanlara armudî biçimdeki kemençeler: tarih, teknik ve geleneksel icrasına ilişkin karşılaştırmalı bir analiz (228952). [Doktora Tezi, İstanbul Teknı̇k Ünı̇versı̇tesı̇]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Demirdirek, B. (2025). Tanburi Cemil Bey’in ı̇cra tahlili ve keman eğitim alıştırmalarının oluşturulması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2025, 14 (2). 1190-1210 DOI Bağlantısı. https://doi.org/10.15869/itobiad.1629075
CR  - Esen, B. (2008). Türk müziği geleneğinde toplu icra ve yönetim (228669). [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Ünı̇versı̇tesı̇]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Güray, C. (2012). Bin yılın mirası makamı var eden döngü: edvar geleneği. Pan Yayıncılık.
CR  - Hatipoğlu, V. (2017). Türk müziği keman akordu. İdil, 6  (29). 289-309. DOI Bağlantısı. 10.7816/idil-06-29-04
CR  - Levendoğlu, O.  (2005). Tarı̇h ı̇çı̇nde geleneksel Türk sanat müzı̇ğı̇ ve dı̇ğer kültürlerle etkı̇leşı̇mlerı̇, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (19), 253-262. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/231613
CR  - Öztürk, O. (2014). Makam müziğinde ezgi ve makam ilişkisinin analizi ve yorumlanması açısından yeni bir yaklaşım: perde düzenleri ve makamsal ezgi çekirdekleri (381924). [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Soydaş, M. E. ve Beşiroğlu, Ş. Ş. (2007). Osmanlı saray müziğinde yaylı çalgılar. İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 3-12. Url: http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_b/article/viewFile/338/294
CR  - Tuncel, E. (2025).  Hammâmı̂zâde İsmaı̇l Dede Efendı̇’nı̇n sultânı̂yegâh eserlerı̇nde nı̇hâvend-i kebı̂r kullanımının tahlı̇lı̇. Yegah Musicology Journal, 8 (2), 02-922. DOI Bağlantısı: https://doi.org/10.51576/ymd.1683595
CR  - Türk Dil Kurumu, (2025). “Makam”. Makam sözcüğü   02.06.2025 tarihinde  https://sozluk.gov.tr adresinden alınmıştır.
UR  - https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1757803
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5120603
ER  -