TY  - JOUR
T1  - Çocuklarda Fonksiyonel Kabızlığın Sıklığı, Klinik Özellikleri ve Kısa Dönem Tedavi Yanıtları: Türkiye’nin Güneydoğusunda Bir Üçüncü Basamak Merkez Deneyimi
TT  - The Prevalence, Clinical Characteristics, and Short-Term Treatment Responses of Functional Constipation in Children: The Experience of a Tertiary Care Center in Southeastern Türkiye
AU  - Bozkaya, Aydın
AU  - Teker Düztaş, Demet
PY  - 2025
DA  - December
Y2  - 2025
JF  - Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi
PB  - Harran University
WT  - DergiPark
SN  - 1304-9623
VL  - 22
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Amaç: Fonksiyonel kabızlık (FK), çocukluk çağında en sık görülen fonksiyonel gastrointestinal bozukluktur. Yaşam kalitesini olumsuz etkilemekte, sağlık hizmeti kullanımını artırmakta ve tedaviye rağmen tekrarlama eğilimi göstermektedir. Yüksek prevalansına rağmen düşük ve orta gelirli ülkelerden elde edilen bölgesel veriler sınırlıdır. Bu çalışma, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde üçüncü basamak bir merkeze başvuran çocuklarda FK sıklığını, klinik ve antropometrik özelliklerini ve kısa dönem tedavi yanıtlarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.Materyal ve metod: Bu retrospektif kesitsel çalışmada, Haziran 2023-Temmuz 2024 tarihleri arasında Şanlıurfa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Gastroenteroloji Kliniği’ne başvuran ve Roma IV kriterlerine göre FK tanısı alan 6 ay-18 yaş arası çocuklar dahil edilmiştir. Demografik veriler, dışkılama paternleri, antropometrik ölçümler ve tedavi yanıtları değerlendirilmiştir. Tüm hastalara ESPGHAN/NASPGHAN kılavuzlarına uygun yapılandırılmış tedavi protokolü uygulanmış ve birinci ay sonunda klinik yanıt oranları incelenmiştir.Bulgular: Çalışma dönemi içerisinde kliniğimize ilk kez başvuran toplam 3703 hasta değerlendirildi ve bu hastalar arasında FK sıklığı %10,5 olarak saptandı. Olguların %54,4’ü kızdı, medyan yaş 3,4 yıldı. En sık eşlik eden şikayetler karın ağrısı (%44,9), hematokezya (%15,6) ve ağrılı dışkılamaydı (%14,9). Antropometrik değerlendirmelerde 4 yaş ve altındaki çocuklarda boya göre ağırlık z skoru anlamlı derecede düşüktü (p=0,005). Bristol dışkı skalasında tip 2 dışkı %65,1 oranında görüldü. Fekalde obstrüksiyon %24,4 hastada uygulandı. İzleme gelenlerin %98,3’ünde birinci ayda tedaviye olumlu yanıt elde edildi. Ancak yaş grupları arasında tedavi yanıtında fark yoktu.Sonuç: Bu çalışma, FK'nın özellikle erken çocuklukta yüksek sıklıkta görüldüğünü, büyüme parametrelerini olumsuz etkileyebildiğini ve kılavuz temelli yapılandırılmış tedavinin kısa dönemde yüksek yanıt oranları sağladığını göstermektedir. Ancak uzun dönem sonuçların çok merkezli prospektif çalışmalarla değerlendirilmesi gerekmektedir.
KW  - Fonksiyonel kabızlık
KW  - Çocuklar
KW  - Yaygınlık
KW  - Antropometri
KW  - Bristol Dışkı Ölçeği
N2  - Background: Functional constipation (FC) is the most common functional gastrointestinal disorder in childhood. It adversely affects quality of life, increases healthcare use, and frequently recurs despite treatment. Despite its high prevalence, regional data from low- and middle-income countries remain scarce. This study explored the prevalence, clinical and anthropometric features, and short-term treatment outcomes of FC in children presenting to a tertiary care center in Southeastern Türkiye.Materials and Methods: This retrospective cross-sectional study involved children aged six months to 18 years who presented to the Şanlıurfa Training and Research Hospital pediatric gastroenterology clinic between June 2023 and July 2024 and were diagnosed with FC according to the Rome IV criteria. Demographic characteristics, bowel patterns, anthropometric measurements, and treatment responses were analyzed. A structured treatment protocol based on ESPGHAN/NASPGHAN guidelines was implemented for all patients, and clinical response was assessed at first-month follow-up.Results: A total of 3703 patients who presented to our clinic for the first time during the study period were evaluated, and the prevalence of FC among these patients was 10.5%. More than half of the patients were girls (54.4%), and the median age was 3.4 years. The most common associated complaints were abdominal pain (44.9%), hematochezia (15.6%), and painful defecation (14.9%). Anthropometric assessment showed that children aged four years or younger had significantly lower weight-for-height z-scores than older children (p = .005). Type 2 stools according to the Bristol Stool Scale were observed in 65.1% of cases. Fecal disimpaction was performed on 24.4% of patients. Of those patients who attended follow-up, 98.3% demonstrated clinical improvement at one month, with no significant differences in treatment responses between the age groups.Conclusions: This study demonstrates that FC is highly prevalent in early childhood and may adversely impact growth parameters, and that structured, guideline-based management achieves high short-term response rates. Prospective multicenter studies are now needed to evaluate long-term outcomes.
CR  - 1.	Allen P, Setya A, Lawrence V. Pediatric functional constipation. StatPearls Publishing; 2023.
CR  - 2.	Liem O, Harman J, Benninga M, Kelleher K, Mousa H, Di Lorenzo C, et al. Health utilization and cost impact of childhood constipation in the United States. J Pediatr. 2009;154(2):258-262.
CR  - 3.	Pashankar D. Childhood constipation: Evaluation and management. Clin Colon Rectal Surg. 2005;18(2):120-127.
CR  - 4.	Selimović A, Mekić N, Terzić S, Ćosićkić A, Zulić E, Mehmedović M. Functional gastrointestinal disorders in children: A single-centre experience. Med Glas (Zenica). 2024;21(1):112-117.
CR  - 5.	Wang J, Yao S. Roles of gut microbiota and metabolites in pathogenesis of functional constipation. Evid Based Complement Alternat Med. 2021;2021:5560310.
CR  - 6.	Hyams J, Di Lorenzo C, Saps M, Shulman R, Staiano A, van Tilburg M. Functional disorders: Children and adolescents. Gastroenterology. 2016;150(6):1456-1468.
CR  - 7.	Benninga M, Faure C, Hyman P, St James Roberts I, Schechter N, Nurko S. Childhood functional gastrointestinal disorders: Neonate/toddler. Gastroenterology. 2016;150(6):1443-1455.
CR  - 8.	Fedele F, Fioretti M, Scarpato E, Martinelli M, Strisciuglio C, Miele E, et al. The ten hard questions in pediatric functional constipation. Ital J Pediatr. 2024;50(1):64.
CR  - 9.	Asena M, Öztaş T. Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Yaşayan Suriyeli ve Türkiyeli İlkokul Çocuklarında Fonksiyonel Kabızlık Sıklığının Karşılaştırılması. Ahi Evran Med J. 2020;4(2):35-40.
CR  - 10.	Asena M, Öztaş T. Diyarbakır’da bir ilkokulda fonksiyonel konstipasyon sıklığı ve dikkat çeken etiyolojik faktörler. Cocuk Cerrahisi Derg. 2020;34(3):91-96.
CR  - 11.	Yiğitalp G, Bayram Değer V, Çifçi S. Health literacy, health perception and related factors among different ethnic groups: a cross-sectional study in South eastern Turkey. BMC Public Health. 2021;21(1):1109.
CR  - 12.	Özen G, Güneş B, Yalçın S, Yalçın S. Mother-childpairs' eating and feding behaviours in two different nutritional status from two distinct provinces. BMC Pediatr. 2024;24(1):25.
CR  - 13.	Drossman D. Functional gastrointestinal disorders: History, pathophysiology, clinical features and Rome IV. Gastroenterology. 2016;150(6):1262-1279.e2.
CR  - 14.	Mousavi E, Keshteli A, Sehhati M, Vaez A, Adibi P. Re-investigation of functional gastrointestinal disorders utilizing a machine learning approach. BMC Med Inform Decis Mak. 2023;23(1):167.
CR  - 15.	Tabbers M, DiLorenzo C, Berger M, Faure C, Langendam M, Nurko S, et al. Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence-based recommendations from ESPGHAN and NASPGHAN. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014;58(2):258-274.
CR  - 16.	El Mouzan M, Alabdulkarim H, Kambal M, Alshammary N, Alanazi R, Ahamed S, et al. The outcome of functional constipation in Saudi children. Turk J Pediatr. 2024;66(6):713-718.
CR  - 17.	Kovacic K, Kapavarapu P, Sood M, Li B, Nugent M, Simpson P, et al. Nausea exacerbates symptom burden, quality of life, and functioning in adolescents with functional abdominal pain disorders. Neurogastroenterol Motil. 2019;31(7):e13595.
CR  - 18.	Petersen M, Schröder A, Jørgensen T, Ørnbøl E, MeinertzDantoft T, Eliasen M, et al. Irritable bowel, chronic wide spread pain, chronic fatigue and related syndromes are prevalent and highly overlapping in the general population: DanFunD. Sci Rep. 2020;10(1):3273.
CR  - 19.	Mani J, Madani S, Thomas R. Economic impact and prognostic factors of functional dyspepsia in children. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2020;70(1):65-70.
CR  - 20.	Pijpers M, Bongers M, Benninga M. Functional constipation in children: A systematic review on prognosis and predictive factors. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2010;50(3):256-268.
CR  - 21.	Tran D, Sintusek P. Functional constipation in children: What physicians should know. World J Gastroenterol. 2023;29(8):1261-1288.
CR  - 22.	Boronat A, Ferreira-Maia A, Matijasevich A, Wang Y. Epidemiology of functional gastrointestinal disorders in children and adolescents: A systematic review. World J Gastroenterol. 2017;23(33):6031-6049.
CR  - 23.	Benninga M, Voskuijl W, Taminiau J. Childhood constipation: Is there new light in the tunnel? J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2004;39(5):448-464.
CR  - 24.	Russo M, Martinelli M, Sciorio E. Stool consistency, but not frequency, correlates with total gastrointestinal transit time in children. J Pediatr. 2013;162(6):1188-1192.
CR  - 25.	Lewis S, Heaton K. Stool form scale as a useful guide to intestinal transit time. Scand J Gastroenterol. 1997;32(9):920-924.
CR  - 26.	Van den Berg M, VanRossum C, de Lorijn F, Reitsma J, DiLorenzo C, Benninga M. Functional constipation in infants: A follow-up study. J Pediatr. 2005;147(5):700-704.
CR  - 27.	Kaya N. Where do wegowrong in the pharmacologic treatment of functional constipation in children? Gaziantep Med J. 2024;30(3):474-481.
CR  - 28.	Ha E. Therapeuticresponse for functional abdominal pain in children. J Korean Med Sci. 2017;32(11):1753-1759.
CR  - 29.	Yousefi A, Mohamadian S, Morovati Sharifabadi P, Nakhaei S, Norouzi E. How does functional constipation affect growth status in children? Iran J Pediatr. 2019;29(2):e85700.
CR  - 30.	Lazarus G, Junaidi M, Oswari H. Relationship of functional constipation and growth status: A systematic review and meta-analysis. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2022;75(6):702-708.
CR  - 31.	Borowitz S, Cox D, Kovatchev B. Treatment of childhood constipation by primary care physicians: efficacy and predictors of outcome. Pediatrics. 2005;115(4):873-877.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/hutfd/issue//1767984
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5166892
ER  -