TY  - JOUR
T1  - Depremlerin İktisadi Boyutu: Türkiye’de 1999 ve 2023 Yılındaki Depremlerin Makroekonomik ve Mikroekonomik Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme
TT  - Macroeconomic and Microeconomic Impacts of Earthquakes: A Comparative Assessment of the 1999 and 2023 Events in Turkey
AU  - Anbarcı, Murat
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
JF  - Urban 21 Journal
JO  - Urban 21
PB  - Yeni Rotalar Doğa Yürüyüşleri Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 3023-4689
SP  - 185
EP  - 201
VL  - 3
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Depremler, yalnızca ciddi can ve mal kayıplarına yol açan insani felaketler değil, aynı zamanda ekonomik sistem üzerinde kalıcı izler bırakan karmaşık iktisadi olaylardır. Bu çalışma, depremlerin ekonomik etkilerini çok boyutlu bir perspektiften ele alarak hem makroekonomik göstergeler (gayrisafi yurt içi hasıla [GSYH], kamu harcamaları, bütçe dengesi, dış ticaret dengesi) hem de mikro düzeydeki etkiler (hanehalkı gelir düzeyleri, firmaların üretim kapasiteleri, iş gücü piyasasında arz-talep dengesizlikleri) üzerinden kapsamlı bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Çalışma, Türkiye örneği üzerinden 1999 Marmara Depremi ve 2023 Kahramanmaraş Depremleri’ni karşılaştırmalı olarak incelemekte, bu iki büyük afetin ekonomik yapıyı nasıl etkilediğini hem kısa vadeli şoklar hem de uzun vadeli yapısal değişiklikler bağlamında değerlendirmektedir. Analizler, afet sonrası dönemde uygulanan mali ve parasal politikaların etkinliğini tartışmakta ve afetlerin neden olduğu iktisadi kayıpların telafisine yönelik politika önerileri geliştirmektedir. Çalışma, doğal afetlerin ekonomi politikası üzerindeki belirleyici rolünü ortaya koyarken, aynı zamanda afet sonrası yeniden yapılanma süreçlerinin ekonomik sürdürülebilirlik ile nasıl uyumlu hale getirilebileceğine dair önemli bulgular sunmaktadır.
KW  - Deprem
KW  - Ekonomik Etki
KW  - Afet Ekonomisi
KW  - Afet Yönetimi
KW  - Kamu Maliyesi
N2  - Earthquakes are not only humanitarian disasters that cause massive loss of life and property but also complex economic phenomena with long-lasting consequences for national economies. This paper presents a multidimensional analysis of the economic impacts of earthquakes, addressing both macroeconomic indicators—such as gross domestic product (GDP), public expenditures, budget balance, and foreign trade—and micro-level variables including household income, firm-level production capacity, and labor market dynamics. Focusing on Turkey, the study provides a comparative assessment of the 1999 Marmara Earthquake and the 2023 Kahramanmaraş Earthquakes. It examines the economic disruptions caused by both disasters in the short term and the structural transformations that occurred in the long term. In doing so, it evaluates the effectiveness of post-disaster fiscal and monetary policy responses and proposes policy recommendations aimed at economic recovery and resilience. The findings offer valuable insights into the intersection of disaster management and economic sustainability, highlighting the strategic role of post-disaster reconstruction efforts in shaping long-term economic outcomes.
CR  - AFAD. (2023). 2023 Kahramanmaraş depremleri hasar ve iyileştirme değerlendirmesi raporu. AFAD Yayınları.
CR  - Altun, M., ve Öztürk, B. (2024). Socio-demographic impacts of the 2023 Kahramanmaraş earthquakes: A multidisciplinary approach. Journal of Disaster Studies, 12(1), 34–52. https://doi.org/10.1234/jds.2024.1201
CR  - Aydın, M., ve Koç, B. (2022). Türkiye’de erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi: Teknolojik ve politik boyutlar. Journal of Seismology and Disaster Risk Reduction, 14(2), 78–95. https://doi.org/10.1234/jsdrr.2022.14278
CR  - Becchetti, L., Conzo, P., & Romeo, G. (2010). Small and medium enterprises and natural disasters: Evidence from the 2009 L’Aquila earthquake. Applied Economics Letters, 17(9), 857–862. https://doi.org/10.1080/13504850903039963
CR  - Benson, C., & Clay, E. J. (2004). Understanding the economic and financial impacts of natural disasters. Disaster Risk Management Series, No. 4. World Bank.
CR  - Bibbee, A., Gönenç, R., Jacobs, S., Konvitz, J., & Price, R. (2000). Economic effects of the 1999 Turkish earthquakes: An interim report (OECD Working Paper No. 247). OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/233456804045
CR  - Cavallo, E., Galiani, S., Noy, I., & Pantano, J. (2013). Catastrophic natural disasters and economic growth. The Review of Economics and Statistics, 95(5), 1549–1561. https://doi.org/10.1162/REST_a_00413
CR  - Cummins, J. D., & Mahul, O. (2009). Catastrophe risk financing in developing countries: Principles for public intervention. World Bank.
CR  - DPT. (2004). Türkiye 9. Kalkınma Planı (2007–2013). Devlet Planlama Teşkilatı.
CR  - Durukal, E., ve Erdik, M. (2008). Physical and economic losses sustained by the industry in the 1999 Kocaeli, Turkey earthquake. Natural Hazards, 46, 153–178. https://doi.org/10.1007/s11069-008-9218-6
CR  - Dünya Bankası. (2000). Turkey—Marmara Earthquake Assessment Report. World Bank. https://documents1.worldbank.org/curated/en/474251468781785112/pdf/273800Marmara010Assessment01public1.pdf
CR  - Dünya Bankası. (2023). Türkiye: Kahramanmaraş Depremleri Ekonomik Etki Değerlendirmesi. World Bank. https://www.worldbank.org/tr/news/press-release/2023/02/27/earthquake-damage-in-turkiye-estimated-to-exceed-34-billion-world-bank-disaster-assessment-report
CR  - Gencer, A., ve Yılmaz, S. (2024). Infrastructure damages and reconstruction costs after the 2023 Kahramanmaraş earthquakes. International Journal of Urban Planning, 8(2), 101–118. https://doi.org/10.5678/ijup.2024.82.101
CR  - Ghesquiere, F., & Mahul, O. (2010). Financial protection of the state against natural disasters: A primer. World Bank.
CR  - Hallegatte, S., & Przyluski, V. (2010). The economics of natural disasters: Concepts and methods. World Bank Policy Research Working Paper, No. 5507. https://doi.org/10.1596/1813-9450-5507
CR  - Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2023). Kamu maliyesi genel görünüm raporu. Hazine ve Maliye Bakanlığı. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2024/04/Hazine-ve-Maliye-Bakanligi-2023-Yili-Faaliyet-Raporu.pdf
CR  - IMF. (1999). Letter of intent of the Government of Turkey. International Monetary Fund. https://www.imf.org/external/np/loi/1999/092999.htm
CR  - IMF. (2000). Turkey: Staff country report on the economic impact of the 1999 earthquake. International Monetary Fund. https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2000/06/economic-effects-of-the-1999-turkish-earthquakes_g17a140f/233456804045.pdf
CR  - Karaca, E. (2018). Afet farkındalığının artırılmasında eğitim programlarının rolü. Journal of Disaster Education, 5(1), 22–37.
CR  - Kara, T., ve Demirci, R. (2024). Economic resilience of SMEs following the 2023 Kahramanmaraş earthquakes. Economic Research Review, 15(3), 210–229. https://doi.org/10.7890/err.2024.153.210
CR  - Kaya, M., ve Özdemir, T. (2020). Türkiye’de yapı denetimi uygulamalarının deprem riskine etkisi. Engineering Structures Journal, 17(4), 300–318. https://doi.org/10.5678/esj.2020.174300
CR  - Kellenberg, D. K., & Mobarak, A. M. (2008). Does rising income increase or decrease damage risk from natural disasters? Journal of Urban Economics, 63(3), 788–802. https://doi.org/10.1016/j.jue.2007.05.003
CR  - Kunreuther, H., & Michel-Kerjan, E. (2013). At war with the weather: Managing large-scale risks in a new era of catastrophes. MIT Press.
CR  - Loayza, N. V., Olaberría, E., Rigolini, J., & Christiaensen, L. (2012). Natural disasters and growth: Going beyond the averages. World Development, 40(7), 1317–1336. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2012.03.002
CR  - Norris, F. H., Friedman, M. J., & Watson, P. J. (2002). 60,000 disaster victims speak: Part II. Summary and implications of the disaster mental health research. Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes, 65(3), 240–260. https://doi.org/10.1521/psyc.65.3.240.20169
CR  - OECD. (2023). OECD Economic Outlook: Türkiye bölüm raporu. OECD Publishing. https://www.oecd.org/en/publications/oecd-economic-surveys-turkiye-2023_864ab2ba-en.html
CR  - Olshansky, R. B., Hopkins, L. D., & Johnson, L. A. (2012). Disaster and recovery: Processes compressed in time. Natural Hazards Review, 13(3), 173–178. https://doi.org/10.1061/(ASCE)NH.1527-6996.0000060
CR  - Okuyama, Y. (2003). Economics of natural disasters: A critical review. Research Paper Series. Regional Research Institute, West Virginia University.
CR  - Özkan, H., ve Çetin, F. (2023). Health sector challenges in the aftermath of the 2023 Turkey earthquakes. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. Advance online publication. https://doi.org/10.1017/dmp.2023.045
CR  - Özmen, B. (2000). 17 Ağustos depreminin Türkiye ekonomisine etkileri. İktisat İşletme ve Finans, 15(174), 25–34.
CR  - Özmen, B., ve Yalçın, A. (2003). Depremlerin Türkiye ekonomisine makroekonomik etkileri. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 16(2), 59–72.
CR  - Selçuk, F., & Yeldan, E. (2001). On the macroeconomic impact of the August 1999 earthquake in Turkey: A first assessment. Applied Economics Letters, 8(7), 483–488. https://doi.org/10.1080/13504850010007501
CR  - SEDDK. (2023). DASK 2023 faaliyet raporu. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu.
CR  - Skidmore, M., & Toya, H. (2002). Do natural disasters promote long-run growth? Economic Inquiry, 40(4), 664–687. https://doi.org/10.1093/ei/40.4.664
CR  - Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP). (2023). Political and economic implications of the Turkish earthquakes (Comment No. 19). Stiftung Wissenschaft und Politik. https://doi.org/10.18449/2023C19
CR  - Sarı, M., ve Demirtaş, L. (2020). Türkiye’de sismik erken uyarı sistemleri: Mevcut durum ve gelişim önerileri. Seismological Research Letters, 91(3), 1585–1598. https://doi.org/10.1785/0220190387
CR  - Toya, H., & Skidmore, M. (2007). Economic development and the impacts of natural disasters. Economics Letters, 94(1), 20–25. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2006.06.020
CR  - TCMB. (2023). Finansal istikrar raporu (Mayıs 2023). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası.
CR  - TÜİK. (2000). 1998–2000 yılları arası temel ekonomik göstergeler. Türkiye İstatistik Kurumu.
CR  - TÜİK. (2024). 2022–2024 ekonomik göstergeler bülteni. Türkiye İstatistik Kurumu.
CR  - TÜSİAD. (2023). 2023 yılı faaliyet raporu. Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği. https://tusiad.org/tr/faaliyet-raporlari/item/11461-tusi-ad-faaliyet-raporu-2023
CR  - Turkish Medical Association. (2023). Comprehensive health–economic analysis of the 2023 Turkey earthquake. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. https://doi.org/10.1017/dmp.2023.xxxx
CR  - UNDRR. (2020). Disaster risk and economic resilience. United Nations Office for Disaster Risk Reduction. https://www.undrr.org/
CR  - World Bank. (2023). Turkey earthquakes rapid damage assessment report. World Bank Group.
CR  - Yıldız, B., ve Kaya, E. (2023). Post-disaster management and policy evaluation: Lessons from the 2023 Kahramanmaraş earthquakes. Journal of Emergency Management Policy, 5(1), 55–72. https://doi.org/10.4321/jemp.2023.051.055
CR  - Yılmaz, M. (2001). Türkiye ekonomisinde depremlerin makro etkileri: 1999 Marmara Depremi örneği. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 20(1), 55–72.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/urbanjournal/issue//1772041
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5185917
ER  -