@article{article_1778381, title={BELÂGAT GELENEĞİNDE BEDÎʿ İLMİNİN SERENCAMI}, journal={EKEV Akademi Dergisi}, pages={446–467}, year={2025}, DOI={10.17753/sosekev.1778381}, author={Yetik, Şahin}, keywords={Science of badīʿ, Phonetic ornaments, Semantic ornament. Rhetoric}, abstract={Bu makale, bedîʿ ilminin tarihsel serencamını erken dönemden modern döneme kadar ortaya koymakta; muhassinât-ı lafziyye ve muhassinât-ı maneviyyenin fonetik–anlam ilişkisi bağlamındaki işlevsel yönünü vurgulamakta ve klasik ile modern dönemdeki tasnifleri tablolaştırarak edebî sanatların niceliksel gelişimini görünür kılmayı amaçlamaktadır. Çalışma, nitel bir literatür incelemesi deseninde yürütülmüştür. Veri kaynağı olarak İbnü’l-Muʿtez’in Kitâbü’l-Bedîʿ, Ebû Hilâl el-Askerî’nin Kitâbü’s-Sınâʿateyn, Sekkâkî’nin Miftâhu’l-ʿUlûm, Hatîb el-Kazvînî’nin Telhîsü’l-Miftâh ve Teftâzânî’nin el-Mutavvel gibi klasik eserler esas alınmış; ayrıca modern retorik ve stilistik çalışmalardan da yararlanılmıştır. Bulgular, bedîʿ ilminin yalnızca süsleme sanatı olmadığını, sözün hem işitsel hem de zihinsel etkisini artıran işlevsel bir boyut taşıdığını göstermektedir. Muhassinât-ı lafziyye’nin fonetik ve ritmik yapıyı güçlendirdiği, muhassinât-ı maneviyyenin ise anlam derinliğini pekiştirdiği belirlenmiştir. Ayrıca yapılan tablolaştırma, klasik dönemlerde sınırlı sayıda olan edebî sanatların modern döneme gelindikçe çeşitlendiğini ve sayısal olarak arttığını ortaya koymuştur. Çalışmanın özgün katkısı, bedîʿ ilmini tarihsel gelişim çizgisi içerisinde ele alması, fonetik–anlam ilişkisini merkeze alması ve sanatların niceliksel değişimini görselleştirerek literatüre yeni bir yöntemsel yaklaşım sunmasıdır.}, number={104}, publisher={Erzurum Kültür Eğitim Vakfı}