TY  - JOUR
T1  - ATEBETÜ’L-HAKAYIK’TA YÖNELTİCİ EDİMSELLER: ÖĞÜT VERMEK EDİMSÖZ EDİMİ
TT  - DIRECTIVES IN ATEBETU’L-HAKAYIK: ILLOCUTIONARY ACT OF ADVICE
AU  - Demirel Kamanlı, Ezgi
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
JF  - Mehmet Akif Ersoy University Journal of Social Sciences Institute
JO  - MAKU SOBED
PB  - Burdur Mehmet Akif Ersoy University
WT  - DergiPark
SN  - 1309-1387
SP  - 137
EP  - 151
IS  - 42
LA  - tr
AB  - Atebetü’l-Hakayık bulunuşundan itibaren geleneksel dil bilgisi çalışmaları çerçevesinde araştırmacılar tarafından çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Eserin modern dil biliminin sunduğu yeni yöntemlerle değerlendirilmesiyse onun farklı niteliklerini ortaya çıkarması bakımından önemlidir. Bu nedenle Atebetü’l-Hakayık, çalışmada edim biliminin ilkelerine göre ele alınmıştır. Edim bilimi araştırmacıları yukarıda sözü edilen imaları anlayabilmek için çeşitli kuramlar geliştirmiştir. “Söz edimi” kuramı da bunlardan biridir. Söz edimi kuramına göre sözcüklerin kullanıldıkları bağlam içerisinde kazandıkları anlamlar değişmektedir. Herhangi bir sözcük farklı bağlamlarda bambaşka anlamlara sahip olabilmektedir. Bu çalışmanın sınırları içinde Searle’nin “yönelticiler” başlığı altında ele aldığı “öğüt vermek” edimsöz edimi üzerinde durulmaktadır. Öğüt vermek edimselinin eserde “pend al-” edimseliyle doğrudan kullanılmasının yanında “bul-, eşit-, büt-, kizle-” gibi edimsellerle de örtük olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.
KW  - Atebetü'l-Hakayık
KW  - edim bilimi
KW  - edimsöz edimi
KW  - yönelticiler
KW  - öğüt vermek
N2  - Since its discovery, Atebetü’l-Hakayık has been studied from various perspectives by researchers within the framework of traditional grammar studies. Evaluating the work using new methods offered by modern linguistics is important because it reveals its distinct qualities. Therefore, Atebetü’l-Hakayık is examined in this study according to the principles of pragmatics.Pragmatics researchers have developed various theories to understand the implications mentioned above. Speech act theory is one such theory. According to speech act theory any word can have completely different meanings in different contexts.Within the scope of this study, the focus is on the illocutionary act of “giving advice”, which Searle discusses under the heading of “directors”. It has been determined that the illocutionary act of “giving advice” is not only used directly with the illocutionary act “pend al-” in the work, but also implicitly with illocutionaries such as “bul-, eş-, büt-, kizle-.”
CR  - Arat, R. R. (2006). Edib Ahmed b. Mahmud Yükneki Atebetü’l-Hakayık. Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Austin, J. L. (1962). How to do things with words. Clarendon Press.
CR  - Çakmak, S. (2019). Atebetü’l-Hakayık (inceleme-tenkitli metin-tıpkıbasım). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
CR  - Hengirmen, M. (1999). Dilbilgisi ve dilbilim terimleri sözlüğü. Engin Yayınevi.
CR  - İmer, K., Kocaman, A., Özsoy, S. A. (2011). Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
CR  - Karaağaç, G. (2013). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Kerimoğlu, C. (2022). Kuram ve uygulamalarla dilbilim, göstergebilim ve Türkoloji genel dilbilime giriş. PEGEM Akademi.
CR  - Kıran, Z., Eziler Kıran, A. (2018). Dilbilime giriş. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Searle, J. R. (2000). Söz edimleri. (Çev. R. Levent Aysever). Ayraç Yayınevi.
CR  - Searle, J. R. (2011). Söylemek ve anlatmaya çalışmak. (Çev. R. Levent Aysever). Bilgesu Yayıncılık.
CR  - Vardar, B. (2002). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. Multilingual.
CR  - Yaylagül Üstünel, Ö. (2020). Edim bilimi bakış açısıyla Kutadgu Bilig. Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Yule, G. (1996). Pragmatics. Oxford University Press.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/makusobed/issue//1783040
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5237461
ER  -