@article{article_1788163, title={Sergey Pürbü’nün Çeçek Manzumesi Üzerine Notlar}, journal={Comparative Turkish Dialects and Literatures}, pages={15–23}, year={2025}, DOI={10.62425/ctdal.1788163}, author={Tosun, İlker}, keywords={Sergey Pürbü, Modern Tuvan Literature folk culture, shuluglel}, abstract={Tuva Türkçesi, XX. yüzyılın ilk yarısına kadar alfabeden yoksun bir Türk lehçesi olarak yalnızca sözlü kültür aracılığıyla varlığını sürdürmüştür. XIX. yüzyıldan itibaren Tuva sözlü mirası çeşitli araştırmacılar tarafından derlenip yayımlansa da Tuva Türkçesiyle yazılmış bir eser bulunmamaktadır. Bu nedenle, 1930 yılında Latin harflerine dayalı bir alfabenin kabulü, modern Tuva edebiyatının başlangıcı sayılmaktadır. Sovyetler Birliği’nde yetişen ilk Tuvalı aydın kuşak, ideolojik çerçeveye uygun eserler üretmiş; ancak bu eserler biçim ve tema bakımından sözlü edebiyat geleneğiyle yakın bağlarını da korumuştur. Bu bağlamda Sergey Bakizoviç Pürbü, modern Tuva edebiyatının kurucu isimlerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Onun Çeçek adlı şiiri, Tuva edebiyatının ilk manzumesi kabul edilmekte ve sözlü gelenek ile modern edebiyatın birleşimini örneklemektedir. Eserde Çeçek ile Mergen’in aşkı anlatılmakla birlikte, arka planda Tuva toplumunun feodal düzene ve Mançu hâkimiyetine karşı mücadelesi işlenmektedir. Vergilerle ezilen ve “tos erii” adı verilen işkencelere maruz kalan halkın yaşadığı toplumsal yıkım, şiirde hem bireysel hem de kolektif direnişin zeminini oluşturmaktadır. Bu çalışma, Türkiye Türkolojisi’nde sınırlı biçimde tanınan modern Tuva edebiyatını Çeçek manzumesi özelinde inceleyerek, edebî modernleşme ile sözlü kültür arasındaki etkileşimi tartışmayı amaçlamaktadır.}, number={8}, publisher={Ataturk University}