@article{article_1798033, title={Tahyîl ve İstiare-i Tahyîliyye Kavramları Üzerine Bir İnceleme}, journal={Dergiabant}, volume={13}, pages={676–692}, year={2025}, DOI={10.33931/dergiabant.1798033}, author={Sağdıç, Sedat}, keywords={Arabic Language and Rhetoric, Takhyīl, Takhyīl of the Simile, Isti’āra al-Takhyīliyya, Conceptual Analysis}, abstract={Arap dili belâgatındaki tahyîl kavramı beyân ilminin ana konularının hepsiyle ilgilidir, özellikle de teşbih ve istiare türleriyle yoğun kullanımını görmekteyiz. Bir mecaz çeşidi olan istiare ile aynı bağlamda sık zikredilmesi mecazın mukabili olan hakîkî anlamla bağlantısının dikkate alınarak incelenmesini de önemli hale getirmiştir. Kaynak kitaplarda bu kavram diğer başlıklar gibi derli toplu yer almamış, dağınık temas edilmiştir. Bunun neticesinde bir karışıklık ve kapalılık ortaya çıkmıştır. Beyân ilminin açık olma, açık hale getirme temel esprisine uygun olarak bu kapalılığın giderilmesinin önemi izahtan varestedir. Tahyîl kavramının diğerleriyle kıyaslandığında bahtsız sayılabilecek bir tarafı vardır. Zira Kur’an’da bu kökten gelen bir kelime olumsuz bir şekilde yer almıştır. Bu durum Arapça bir kelam olan Kur’an yorumunda ondan istifade edilmesine çekinceli yaklaşılmasına sebep olmuş, bundan yararlanarak yorumda bulunmak bir tarafa eserlerinde yer verenler bazılarınca sert eleştiriye maruz kalmıştır. Öyle ki bu kavramın Arap dilinde kullanılması noktasında bir mahzur görmeyen birtakım belâgat âlimleri bile bunun Kur’an’da kullanımına sıcak bakmamıştır. Şunu ifade edelim ki bu edebî sanatlar ıstılah olarak tespit edilmeden önce de sadece Arap dilinde değil bütün dil ve kültürlerde kullanılmıştır. Bir dil ve kültürün kullandığına mesafeli durmak doğru değildir, öze, muhtevaya bakılarak bundan istifade edilmelidir.}, number={2}, publisher={Bolu Abant Izzet Baysal University}