TY  - JOUR
T1  - Yapay Zeka ve Kişilerarası İletişim: 2015-2024 Döneminde Web of Science (WoS) ve Scopus Yayınlarının Bibliyometrik ve Metin Madenciliği Analizi
TT  - Artificial Intelligence and Interpersonal Communication: Bibliometric and Text Mining Analyses of Web of Science (WoS) and Scopus Publications (2015-2024)
AU  - Özmelek Taş, Neslihan
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
JF  - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi
PB  - Selcuk University
WT  - DergiPark
SN  - 2564-7458
SP  - 595
EP  - 614
VL  - 28
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada, 2015–2024 yılları arasında Web of Science (WoS) ve Scopus veri tabanlarında yayımlanan yapay zekâ (YZ) ve kişilerarası iletişim temalı akademik literatür kapsamlı biçimde incelenmektedir. Çalışmanın amacı, bu alandaki yayınların yapısal ve tematik gelişimini ortaya koymak, araştırma eğilimlerini belirlemek ve alanın mevcut durumunu bütüncül bir perspektifle değerlendirmektir. Bibliyometrik analiz ve metin madenciliği yöntemleri bir arada kullanılarak alanın içeriksel yönelimleri ve bibliyometrik yapısı analiz edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan 260 makale, yinelenen kayıtların temizlenmesiyle belirlenmiştir. Bulgular, son on yılda yayın üretiminin hızlı biçimde arttığını; özellikle 2018 sonrası dönemde teknik odaklı çalışmalardan iletişim ve toplumsal temalara yönelim olduğunu göstermektedir. Yayınlar büyük ölçüde ABD merkezli kurumlarda yoğunlaşmakta; uluslararası iş birliği oranı ise sınırlı kalmaktadır. Sonuçlar, alanın henüz kurumsallaşma sürecinde olduğunu, ancak tematik çeşitliliğin arttığını ve teknik–iletişim ekseninde çift yönlü bir genişleme yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu çalışma, YZ–kişilerarası iletişim literatürünü sistematik olarak haritalandırarak, alana yönelik gelecek araştırmalar için kavramsal ve yöntemsel bir zemin sağlamaktadır
KW  - Yapay zeka
KW  - kişilerarası iletişim
KW  - bibliyometrik analiz
KW  - metin madenciliği
KW  - iletişim.
N2  - This research comprehensively examines the academic literature on artificial intelligence (AI) and interpersonal communication published in the Web of Science (WoS) and Scopus databases between 2015 and 2024. The aim of the study is to reveal the structural and thematic development of publications in this field, identify research trends, and evaluate the current state of the field from a holistic perspective. The content trends and bibliometric structure of the field were analyzed using a combination of bibliometric analysis and text mining methods. The 260 articles included in the study were identified by cleaning duplicate records. The findings indicate that publication production has increased rapidly in the last decade, with a shift from technically focused studies to communication and societal themes, particularly after 2018. Publications are largely concentrated in US-based institutions, and the rate of international collaboration remains limited. The results reveal that the field is still in the process of institutionalization, but thematic diversity is increasing, and there is a two-way expansion along the technical-communication axis. By systematically mapping the AI-interpersonal communication literature, this study provides a conceptual and methodological basis for future research in the field.
CR  - ACM. (2025). Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction. https://dl.acm.org/journal/pacmhci
CR  - Akbulut, D. (2024). Yapay zeka ve iletişime etkileri. Pr Atölye, 8, 1–78.
CR  - Andresen, S. L. (2002). John McCarthy: Father of Al. IEEE Intelligent Systems, 17(5), 84–85. https://doi.org/10.1109/MIS.2002.1039837
CR  - Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959–975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
CR  - Avcı, Ö. (2023). Duygusal zeka ve iletişim. İstanbul: Beta Yayıncılık.
CR  - Aziz, A. (2010). İletişime giriş. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
CR  - Başal, S., Güven, E., & Tamer, E. (2025). Kriz Yönetimi Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Resilience, 9(1), 129–139. https://doi.org/10.32569/resilience.1651211
CR  - BMC. (2025). BMC Medical Education. https://bmcmededuc.biomedcentral.com/about
CR  - Brookes, B. C. (1969). Bradford’s law and the bibliography of science. Nature, 224(5223), 953–956. https://doi.org/10.1038/224953a0
CR  - Cath, C., Wachter, S., Mittelstadt, B., Taddeo, M., & Floridi, L. (2018). Artificial Intelligence and the ‘Good Society’: the US, EU, and UK approach. Science and Engineering Ethics, 24(2), 505–528. https://doi.org/10.1007/s11948-017-9901-7
CR  - Çeber, B. (2023). Yapay Zeka ve Halkla İlişkiler: Kullanım Alanları, Etki, Sınır ve Zorluklar. Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Çeber, B. (2024). Yapay Zekâ Etiği ve İletişim: Sorunlar, Sınırlar ve Zorluklar. Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Çetinkaya, B. (2017). Etkili iletişim için gerekçeli yaşamak. Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Chaturvedi, R., Verma, S., Das, R., & Dwivedi, Y. K. (2023). Social companionship with artificial intelligence: Recent trends and future avenues. Technological Forecasting and Social Change, 193(April 2023), 122634. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2023.122634
CR  - Çitil Gürel, E. (2015). Kişilerarası iletişimde kendini açma ve özsaygı ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
CR  - Demir, G. (2013). Ki̇şi̇lerarası i̇leti̇şi̇mde duygu yöneti̇mi̇ni̇n rolü: öğretmen-öğrenci̇ i̇leti̇şi̇mi̇ üzeri̇ne bi̇r araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
CR  - Doğan, A. (2002). Yapay zeka. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
CR  - Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133(May), 285–296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
CR  - Elsevier. (2025a). Computers & Education. https://www.sciencedirect.com/journal/computers-and-education
CR  - Elsevier. (2025b). International Journal of Human-Computer Studies. https://www.sciencedirect.com/journal/international-journal-of-human-computer-studies/about/aims-and-scope
CR  - Erdoğan, İ. (2002). İletişimi Anlamak. Erk Yayıncılık.
CR  - Gülel, H. (2023). Hukuki açıdan yapay zeka. Ankara: Adalet Yayınları.
CR  - Gunkel, D. (2012). Communication and Artificial Intelligence: Opportunities and Challenges for the 21st Century. Communication 1, 1(1), 5–26. https://doi.org/10.7275/R5QJ7F7R
CR  - Gürkan, S., & Aydoğan, D. (2024). İşletme ve yapay zeka. Bursa: Ekin Yayıncılık.
CR  - Gürüz, D., & Temel Eğinli, A. (2008). Kişilerarası iletişim: Bilgiler-Etkiler-Engeller (1.bs.). Nobel Yayınları.
CR  - Guzman, A. L., & Lewis, S. C. (2020). Artificial intelligence and communication: A Human–Machine Communication research agenda. New Media and Society, 22(1), 70–86. https://doi.org/10.1177/1461444819858691
CR  - Haenlein, M., & Kaplan, A. (2019). A brief history of artificial intelligence: On the past, present, and future of artificial intelligence. California Management Review, 61(4), 5–14. https://doi.org/10.1177/0008125619864925
CR  - Hancock, J. T., Naaman, M., & Levy, K. (2020). AI-Mediated Communication: Definition, Research Agenda, and Ethical Considerations. Journal of Computer-Mediated Communication, 25(1), 89–100. https://doi.org/10.1093/jcmc/zmz022
CR  - Hudaya, M., Nordiansyah, M., Hudaya, M., Nor, W., Yuliastina, M., & Nordiansyah, M. (2025). Exploring Stunting in South Kalimantan Province Using R Programming-Based Data Visualization. Kesmas, 20(3), 213–221. https://doi.org/10.7454/kesmas.v20i3.2267
CR  - Kaku, M. (2012). Physics of the future : how science will shape human destiny and our daily lives by the year 2100. New York:Anchor Books.
CR  - Kavut, S. (2024). Yapay Zekâ ve İletişim. Konya: Çizgi Kitabevi.
CR  - Kim, J., Koo, B., Nam, M., Jang, K., Lee, J., Chung, M., & Song, Y. (2025). Text Mining Approaches for Exploring Research Trends in the Security Applications of Generative Artificial Intelligence. Applied Sciences, 15(3355), 1–24.
CR  - Kıvanç, T., & Akıncı Çötok, N. (2024). Dijital iletişim ve deepfake. In A. İşman, M. Öztunç, & N. Akıncı Çötok (Eds.), İletişim Çalışmaları 2024 (pp. 60–67). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
CR  - Koçyiğit, A., & Darı, A. B. (2023). Yapay Zekâ İletişiminde ChatGPT: İnsanlaşan Dijitalleşmenin Geleceği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 427–438. https://doi.org/10.30692/sisad.1311336
CR  - Küsbeci, P. (2021). İşletmelerde yapay zeka. Ankara: Gazi Kitabevi.
CR  - Liebert, M. A. (2025). Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. https://home.liebertpub.com/publications/cyberpsychology-behavior-and-social-networking/10/overview
CR  - McCarthy, J., Minsky, M. L., Rochester, N., & Shannon, C. E. (1955). A Proposal for the Dartmouth Summer Research Project on Artificial Intelligence. AI Magazine, 27(4), 1–13.
CR  - Meyer, J., Miller, C., Hancock, P., De Visser, E. J., & Dorneich, M. (2016). Politeness in machine-human and human-human interaction. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society, 279–283. https://doi.org/10.1177/1541931213601064
CR  - Mittelstadt, B. D., Allo, P., Taddeo, M., Wachter, S., & Floridi, L. (2016). The ethics of algorithms: Mapping the debate. Big Data and Society, 3(2), 1–21. https://doi.org/10.1177/2053951716679679
CR  - Moor, J. (2006). The Dartmouth College Artificial Intelligence Conference: The Next Fifty Years. AI Mag., 27(4), 87–91. https://doi.org/10.1609/aimag.v27i4.1911
CR  - Murugesan, S. (2025). The Turing Test at 75: Its Legacy and Future Prospects. IEEE Intelligent Systems, 40(1), 20–24.
Mutlu, E. (1998). İletişim sözlüğü. Bilim ve Sanat.
CR  - Nabiyev, V., & Erümit, A. K. (2022). Yapay zekanın temelleri. In V. Nabiyev & A. K. Erümit (Eds.), Eğitimde yapay zeka: kuramdan uygulamaya (pp. 2–35). Ankara: Pegem Yayıncılık.
CR  - National Science Foundation. (2025). National AI Research Institutes. https://nsf-gov-resources.nsf.gov/2023-08/AI_Research_Institutes_Map_2023_0.pdf?utm_source
CR  - Neşeli, S., & Terzioğlu, H. (2023). Mühendislikte Yenilikçi Yaklaşımlar-2. Konya: Eğitim Yayınevi.
Özbek, A. (2023).  Yapay  zeka  ile  eğitimin  geleceği. In M.  U.  Demirezen (Ed.), Yarının Teknolojik Vizyonu ve Yapay Zeka. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Özgen, E., & Yılmaz Tiryaki̇, E. (2024). Halkla İlişkiler Alanında Kullanılabilecek Yapay Zekâ Destekli Araçlar Üzerine Bir İnceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 88–122.
CR  - Özkan, M. (2009). İnsan, iletişim ve dil. Akademik Kitaplar.
CR  - Öztemel, E. (2020). Yapay Zekâ ve İnsanlığın Geleceği. In M. Şeker, Y. Bulduklu, C. Korkut, & M. Doğrul (Eds.), Bilişim Teknolojileri ve İletişim: Birey ve Toplum Güvenliği (pp. 96–112). TÜBA.
CR  - Parlak, N. (2014). Reflections Of Psychological Changes On Interpersonal Communication. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
CR  - Penrose, R. (2023). Kralın Yeni Aklı : Bilgisayar Zeka ve Fizik Yasaları. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Russell, S., & Norvig, P. (2024). Yapay Zeka Modern Bir Yaklaşım. Ankara: Palme Yayınları.
CR  - Sage. (2025). Human Factors. https://journals.sagepub.com/home/HFS
CR  - Saki, Ş., & Köroğlu, M. A. (2024). Yapay Zeka ve Dijital Teknolojilerin Sosyal Hizmet Uygulamalarında Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 10(2), 149–171.
CR  - Salmanpour, M. R., Alizadeh, M., Mousavi, G., Rahmim, A., Member, S., & Hacihaliloglu, I. (2025). Machine Learning Evaluation Metric Discrepancies Across Programming Languages and Their Components in Medical Imaging Domains : Need for Standardization. EEE Access, 13, 47217–47229.
CR  - Sarıoğlu, E. B., & Güregen, E. P. (2024). Duygusal Yalnızlığa Bir Çözüm Olarak Chatgpt: Kişilerarası İletişimin Yeni Aracı. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, 81–107. https://doi.org/10.17829/turcom.1360418
CR  - Sezerer Albayrak, E. (2025). Communication Revolution : The Rising Power of Human Interaction with Artificial Intelligence. International Social Sciences Studies Journal, 11(5), 794–803.
CR  - Song, X., Tingchi Liu, M., & Sajtos, L. (2025). Privacy with multi-dimensions : a literature review with text-mining approach. Journal of Research in Interactive Marketing, 1–19. https://doi.org/10.1108/JRIM-10-2024-0474
CR  - Sundar, S. S. (2020). Rise of Machine Agency: A Framework for Studying the Psychology of Human-AI Interaction (HAII). Journal of Computer-Mediated Communication, 25(1), 74–88. https://doi.org/10.1093/jcmc/zmz026
CR  - Vardarlıer, P. (2022). İnsan kaynakları yönetiminde yapay zeka. In M. G. Bitmiş, Ö. Dinç Cavlak, & M. M. Bayar (Eds.), İşletme yönetiminde yapay zeka (pp. 39–51). Ankara: Gazi Kitabevi.
CR  - Yazıcı, F., & Kösedağ, M. S. (2024). İletişim Çalışmalarında Dijital Dönüşüm ve Yapay Zekâ. Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Yazıcı, T. (2015). Kişilerarası iletişimde anlık mesajlaşma uygulamalarının yeri: WhatsApp uygulaması ile ilgili üniversite öğrencileri üzerine bir inceleme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 2015. http://dergipark.gov.tr/ijsser
CR  - Yiğit, G., & Engin, O. (2025). Endüstri 5.0 İle Sürdürülebilir Liğinsağlanması:Bir Bibliyometrik Analiz. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 23–46. https://doi.org/10.17932/IAU.IAUSBD.2021.021/iausbd
CR  - Yıldız, E. (2021). İletişim Alanındaki Yapay Zekâ Konulu Tezlerin İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 605–618. https://doi.org/10.17932/IAU.IAUSBD.2021.021/iausbd
CR  - Yoşumaz, İ. (2025). Generative Artificial Intelligence and Usage in Academia. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 1–24. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1423208
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/selcuksbmyd/issue//1798710
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5308531
ER  -