TY  - JOUR
T1  - Türkiye’de Vişne Üretimi, Dış Ticaretinin Gelişimi
TT  - Production of Sour Cherry and External Trade Development in Turkey and The World
AU  - Öktem, Huriye
AU  - Gül, Mevlüt
PY  - 2016
DA  - March
Y2  - 2016
JF  - Bahçe
PB  - Atatürk Horticultural Central Research Institute
WT  - DergiPark
SN  - 1300-8943
SP  - 1127
EP  - 1135
VL  - 45
IS  - (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada dünyada ve Türkiye’de vişne piyasası değişimi irdelenmiştir. Çalışmada, FAO ve TÜİK kurumlarının 1980-2014 dönemi verileri kullanılmıştır. İncelenen dönemde, dünya vişne üretimi, dikili alanlardaki genişlemelere bağlı olarak artmıştır. Vişne üretiminin en fazla olduğu ülkelerin başında Ukrayna, Rusya, Polonya, Türkiye gelmektedir. Türkiye dünyada vişne üretiminde ve dikim alanlarında dördüncü, verimde yedinci sırada yer almaktadır. Dünyada taze vişne dış ticareti ele alınan dönemde önemli gelişim göstermiştir. Buna karşın dünya taze vişne üretimini %3.48’i ihracata konu olmaktadır. Türkiye’de bu oran ise oldukça düşüktür (%0.02). Türkiye vişne dikili alanları 2.2 kat, üretim miktarı 2.9 kat ve verim 1.33 kat artış göstermiştir. Dolayısıyla üretim artışında dikili alanlardaki genişlemenin etkisi daha fazla olmuştur. Türkiye’de vişnenin taze olarak ihracatı ve kullanımı oldukça sınırlıdır. Vişne özellikle meyve suyu sanayisi, marmelat-reçel sanayisinin önemli bir hammaddesidir. Türkiye üretilen vişnenin %37.7’si meyve suyu sanayisinde kullanılmaktadır. Sonuç olarak dünya vişne üretimi, dikili alan ve verimdeki önemli iyileşmeler ile artmış, Türkiye’de ise daha çok dikili alandaki gelişmeler ile yükselmiştir. Vişne gıda sanayisinin önemli bir hammaddesi konumundadır. İncelenen dönemde vişnenin çiftçi eline geçen fiyatlarında önemli dalgalanmalar yaşanmıştır. Türkiye vişne üretiminin iyileştirilebilmesi için Türkiye’nin verim düzeyi de, bu ülkeler düzeyine yaklaştırılmalıdır. Ayrıca, vişne ile ilgili politika karar vericilerinin fiyatlarındaki dalgalanmaları azaltıcı önemler alması gerekmektedir.
KW  - Vişne
KW  - üretim
KW  - dış ticareti
KW  - Türkiye
KW  - dünya
N2  - In this study, the changes in worlds and Turkish market of sour cherry are being discussed. The data used in this study were obtained from FAO and TÜİK (Turkish Statistical Service) for the 1980-2014 periods. In the period analyzed, the world cherry production has increased due to the expansion of planting area. Ukraine has the highest production in the world followed by Russia, Poland and Turkey in order of rank. Turkey is ranked 4th in the world with regards to production and planting area and 7th in terms of yield. The foreign trade of fresh sour cherry in the world has shown a significant improvement in the period considered. Thus, export and value increased by 4.3 times and 10.5 times respectively. Hungary, Poland and Czech Republic are the highest exporters of sour cherry in the world. The leading importers countries in the world are Germany, Russia and Austria. In the world 3.48% of the production is subject to exportation, but this rate is very low in Turkey (0.02%). Turkish sour cherry planting area, production quantity and yield have seen significant increase of 2.2 times, 2.9 times and 1.33 respectively. This massive increment was due to the expansion of the planting area. Intensiveness production of sour cherry in Turkey takes place in Afyonkarahisar, Konya, Kütahya and Ankara provinces. Exports of fresh sour cherries in Turkey are extremely limited. The use of fresh sour cherry in Turkey is very limited. Sour cherry particular in juice industry, is an important raw material for marmalade-jam industry. In Turkey, 37.7% of the sour cherry produced is used in the fruit juice industry. The share of the total amount of fruit used in fruit juice industry is 8.9%. In conclusion, the world sour cherry production, planting area and yield has significantly increased. However, in Turkey planting area has seen more developments and increased. Sour cherry is an important raw material in food industry. In the above-mentioned period, there have been significant fluctuations in the price of sour cherry for farmers. In countries that are important in world production of sour cherry yield per hectare is around 1000 kg and Turkey is on the efficiency level. With Turkish level of efficiency and in order to improve the sour cherry production in Turkey, the country level should be closer to world level. Also, the policy decision-makers should take the price fluctuations in into consideration which is strongly related to sour cherry reduction.
CR  - Akçay, Y., Akay, M., Uzunöz, M., 1999. Tokat merkez ilçede yetiştirilen şeftali, elma ve vişnenin üretim maliyeti ve karlılığının belirlenmesi üzerine bir araştırma. GOP Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Tokat.
CR  - Anameriç, M., 1986. Genel Meyvecilik. Tarım ve Köyisleri Bakanlığı, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı, Yayın No:4, Ankara.
CR  - Dirlewanger, E., Claveriel, J., Wünsch, A., Lezzoni, A.F., 2007. Cherry. In: Chittaranjan, K., (Ed.), Genome mapping and molecular breeding in plants: fruits and nuts. Springer, Berlin Heidelberg, 4,103-118.
CR  - FAO, 2015. FAO (http://fostat.fao.org (Erişim: 05.03.2015).
CR  - Gül, M., Akpınar, M.Ö., 2006. Dünya ve Türkiye meyve üretimindeki gelişmelerin incelenmesi üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 19(1):15-27.
CR  - Janick, J., Moore, J., 1995. Fruit Breeding. Vol.1 (Tree and Tropical Fruits). John Wiley & Sons, USA.
CR  - Koyuncu, M.A., Dilmaçünal, T., Savran, H.E., Çağatay, Ö., 2005. Kütahya vişne çeşidinin soğukta depolanması. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1):53–57.
CR  - Ömer, A., 2006. Tokat ili merkez ilçede vişne yetiştiriciliği yapan tarım işletmelerinin ekonomik analizi, üretim ve pazarlama sorunları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. GOP Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi, Tokat.
CR  - Özbek, S., 1978. Özel meyvecilik (kışın yaprağını döken meyve türleri). Ankara Üniversitesi, Ankara, 486.
CR  - Özçağıran, R., 1974. Meyve ağaçlarında anaç ile kalem arasındaki fizyolojik ilişkiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:243.
CR  - Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2005. Ilıman İklim Meyve Türleri Sert Çekirdekli Meyveler. Cilt-1, 3.Baskı. Ege Üniversitesi, İzmir.
CR  - TUİK, 2015. www.tuik.gov.tr (Erişim: 14.03.2015).
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/bahce/issue//1802418
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/5324709
ER  -