TY  - JOUR
T1  - Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmasının Güncellenmesi
TT  - The Updating for Study of Parental Self Efficacy Scale Validity and Reliabilitiy
AU  - Cavkaytar, Atilla 
AU  - Aksoy, Veysel 
AU  - Ardıç, Avşar 
PY  - 2014
DA  - June
DO  - 10.18039/ajesi.09903
JF  - Anadolu Journal of Educational Sciences International
JO  - AJESI
PB  - Anadolu University
WT  - DergiPark
SN  - 2146-4014
SP  - 69
EP  - 76
VL  - 4
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı daha önce Guimond, Moore, Aier, Maxon, ve Diken (2005) tarafından geliştirilen Yetersizliği Olan Çocukların Ebeveynleri İçin Öz Yeterlik Ölçeğinin (Parental Self-Efficacy Instrument for Children with Disabilities-PSICD) Türkçe uyarlamasını güncellemek ve ölçeğin psikometrik özelliklerini (geçerlik ve güvenirlik) değerlendirmektir. Çalışmada, 151 anne (%68.9), 63 baba (%29.7) ve 3 diğer bakım veren (%1.4) olmak üzere toplam 219 ağır ve orta derecede zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ebeveynden elde edilen veriler kullanılmıştır.Yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sonucunda, ölçeğin ölçtüğü özelliği tek boyutlu olarak ölçtüğü görülmüştür. Ölçeğin psikometrik özelliklerinin, ağır ve orta derecede zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip anne babaların ebeveynlik öz yeterlik düzeylerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu bulunmuştur.
KW  - Ebeveyn öz yeterliği
KW  - Ağır ve orta derecede zihinsel yetersizlik
KW  - Özel Eğitim
N2  - The aim of this study is to update Turkish Version of Parental Self-Efficacy Instrument for Children with Disabilities - PSICD which was developed by Guimond, Moore, Aier, Maxon, and Diken (2005, and to identify its psychometric features (validity and reliability). In the study, the data was collected from 219 parents who have children with high and medium degree mental retardation. The participants were consisted of 151 mothers (%68.9), 63 fathers (%29.7), 3 other caretakers (%1.4). As a result of validity and reliability studies, it was seen that the instrument measured the feature, which was asked to measure, as one-dimensional. It was found that the instrument was valid and reliable for identifying of parental self-efficacy levels of parents who have children with high and medium degree mental retardation.
CR  - Bu çalışmanın bulguları incelendiğinde, yapı geçerliği amacıyla yapılan faktör analizi çalışmasında
CR  - özdeğeri 1 den büyük iki faktör oluşmuş ancak temel faktör dışındaki faktör istenilen istatistikî ölçütleri
CR  - karşılayamamıştır. Bu nedenle daha büyük bir örneklemle çalışmanın yenilenmesi durumunda faktör
CR  - yapısı yeniden şekillendirilebilinir. Ancak eldeki veriler ölçeğin bu haliyle tek boyutlu olarak
CR  - kullanılabileceğini de göstermektedir. Maddelerin her birinin ölçme gücünü belirlemek amacıyla,
CR  - korelasyonlara dayalı madde analizi yapılmıştır. Toplam ölçek puanıyla yüksek ilişki gösteren maddeler,
CR  - ölçme aracıyla ölçülmek istenen özelliğin ölçülmesine daha fazla katkıda bulunacağından ölçekte bu tür
CR  - maddelere yer verilmesi gerektiği bildirilmektedir (Küçüker, 1997). Bu amaçla ölçekte bulunan 17
CR  - madde için hesaplanan madde-toplam puan korelasyon katsayıları kullanılmıştır. Yapılan analiz
CR  - sonucunda, maddelerin korelasyonlarının toplam ölçek puanıyla yüksek ilişki gösterdiği belirlenmiştir.
CR  - Ölçekte yer alan tüm maddelerin r değerlerinin .32’ den büyük olması nedeniyle tüm maddelerin ayırt
CR  - edicilik gücünün yüksek olduğu düşünülmüştür.
CR  - Güvenirlik bulguları incelendiğinde test-tekrar test ilişki düzeyinin ve Cronbach Alfa katsayısının
CR  - istenilen düzeyde olduğu görülmektedir. Ölçeğin, güvenirlik ve geçerliğine ilişkin yapılan çalışmaların
CR  - bulguları incelendiğinde, orijinal ölçektekinin aksine ölçeğin tek boyutlu olduğu ve Türkiye’deki ağır ve
CR  - orta derecede zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip anne babaların ebeveynlik öz yeterlik düzeylerini
CR  - belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu düşünülmektedir.
CR  - Aşkar, P., ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik bölümü öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
CR  - Bandura, A. (1982). Self-Efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 32(2), 122– 147.
CR  - Bandura, A. (1989). Social cognitive theory. Annals of Child Development Six Theories of Child Development, 6, 1-60.
CR  - Bandura, A. (1994). Self-efficacy. Encyclopedia of human behavior. 4. 71-81 Newyork: Academic Pres.
CR  - Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman: New York.
CR  - Beral, Y. (2010). Otistik bozukluğu olan çocuğa sahip ebeveynlerin öz yeterlik algılarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniveristesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
CR  - Coleman, P. K. (1998). Maternal self-efficacy beliefs as predictors of parenting competence and toddlers’ emotional, social, and cognitive development. Unpublished doctoral dissertation. The Eberly College of Arts and Sciences. West Virginia Univesity. Morgantown.
CR  - Coleman, P. K., & Karraker, K. H. (2000). Parenting self-efficacy among mother of school-age children: conceptualization, measurement, and correlates. Family Relations 49, 13-24.
CR  - de Montigny, F., & Lacharite, C. (2005). Nursing theory and concept development or analysis perceived parental efficacy: concept analysis. Journal of Advanced Nursing 49(4), 387-396.
CR  - Diken, I. H. (2007). Turkish mothers’ self-efficacy beliefs and styles of interactions with their children with language delays. Early Child Development and Care, 179(4), 425-436.
CR  - Duru, E. & Balkıs M. (2007). Sosyal provizyon ölçeğinin psikometrik özellikleri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, 79-90.
CR  - Guimond, A., Moore, H., Aier, D., Maxon, E.& Diken, I.H. (2005) Parental self-efficacy instrment for children with disabilities (PSICD). Unpublished scale.Arizona State University, Phoenix, AZ, USA.
CR  - Haidt, J., & Robin, J. (1999). Control and efficacy as interdisciplinary bridges. Review of General Psychology 3, 317-337.
CR  - Hassall, R., Rose J., & McDonald, J. (2005). Parenting stress in mothers of children with an intellectual disability: the effects of parental cognitions in relation to child characteristics and family support. Journal of Intellectual Disability Research 49(6), 405-418.
CR  - Küçüker, S. (1997). Bilgi verici psikolojik danışmanlık programının zihinsel özürlü çocukların kardeşlerinin özürle ilgili bilgi düzeylerine ve özürlü kardeşlerine yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Luebering, A. (1995). The relationship between perceived parental self-efficacy and childrearing beliefs among first-time mothers of infant. Paper presented at the biennial meeting of the society for research in child development. Indianapolis, IN, March 30-April 2.
CR  - Maniadaki, K., Sonuga-Barke, E., Kakouros, E., & Karaba, R. (2005). Maternal emotions and self- efficacy beliefs in relation to boys and girls with AD/HD. Child Psychiatry and Human Development 35(3), 245-263.
CR  - Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manuel. A Step-By-Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
CR  - Sanders, M. R., & Woolley, M. L. (2005). The relationship between maternal self-efficacy and parenting practices: implication for parent training. Child: Care, Health & Development, 31(1), 65–73.
CR  - Teti, D. M., & Gelfand, D. M. (1991). Behavioral competence among mothers of infants in the first year: the meditational role of maternal self-efficacy. Child Development 62, 918–929.
CR  - Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C., & Soran, H. (2004). Öğretmen öz yeterlik inancı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5.
UR  - https://doi.org/10.18039/ajesi.09903
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/17575
ER  -